An difríocht idir athruithe ar: "Amfaiteireacht"

Content deleted Content added
measctha le hábhar as Fréamh an Eolais
m Róbat: Athruithe cosmaideacha
Líne 1:
Sa [[ceimic|cheimic]], tá speiceas '''amfaiteireach''' má tá sé in ann imoibríú mar [[aigéad]] agus freisin mar [[Bonn (ceimic)|bhonn]]. Sampla is ea [[hiodrocsaíd]] alúmanain, Al(OH)<sub>3</sub>, a chruthaíonn salainn Al<small><sup>3+</sup></small> in aigéad is salainn AlO<sub>2</sub><small><sup>-</sup></small> in alcaileach. Tagann an focal ón bhfocal Gréigise 'amphoteroi' (ἀμφότεροι) a chiallaíonn "an dá". Cruthaíonn go leor miotal (mar shampla, [[sinc]], [[stán]], [[luaidhe]], [[alúmanam]], agus [[beirilliam]]) agus an chuid is mó de na [[miotalóideach|miotalóidigh]] ocsaídí nó hiodrocsaídí amfaiteireacha. Braitheann an amfaiteireacht ar staid ocsaídiúcháin na hocsaíde.
 
Speiceas amfaiteireach ar leith is ea na móilíní amfaprótónacha, gur féidir leo prótón (H +) a bhronnadh nó a ghlacadh). I measc na samplaí seo tá na [[aimínaigéad|haimínaigéid]] agus na [[próitéin|próitéiní]], a bhfuil grúpaí aimín agus aigéad carbocsaileacha, agus comhdhúile féin-ianú ar nós uisce agus amóinia.
 
Is éard is '''amfailítí''' ná móilíní amfaiteireacha ar a bhfuil dísghrúpa, cinn aigéadacha agus cinn bunata agus bíonn siad ann den chuid is mó mar [[svitirian|svitiriain]] i réimse áirithe de pH. Tugtar an pointe isileictreach ar an pH ag a bhfuil an meánlucht an móilín a náid. Úsáidtear amfailítí chun teacht ar ghrádán pH cobhsaí le húsáid i bhfócasú isoelectric.