An difríocht idir athruithe ar: "Friotaíocht agus seoltas leictreach"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 34:
==Seoltóirí agus friotóirí==
[[File:65-ohm resistor.jpg|thumb|250px|[[Friotóir]] 65 Ω, arna n-aithint ag [[dathchód leictreonach|dhathchód leictreonach]] (gorm-uaine-dubh-ór). D'fhéadfaí [[óm-mhéadar]] a úsáid chun an luach a fhíorú.]]
Tugtar friotóir ar phíosa d'ábhar insheolta, le friotaíocht ar leith, a n-úsáidtear i gciorcad. Déantar seoltóirí as ábhair ard-sheolta, cosúil le miotail, ach go hairithe [[copar]] agus [[alúmanam]]. Ar an lámh eile, déantar friotóirí as raon leathan d'ábhair ag brath ar fhachtóirí mar an fhriotaíocht a bhí ag iarraidh, an méid fuinnimh gur gá a bheith scaipthe, beachtas, agus costas.
==[[Dlí Ohm]]==
[[File:FourIVcurves.svg|thumb|500px|Na sainchomharthaí srutha-voltais de cheithre ghléas: Dhá [[friotóir|fhriotóir]], [[dé-óid]], agus [[Bataire|cadhnra (leictreach)]]. Is í an ais chothrománach ná an [[titim voltais]], is í an ais ingearach ná an [[sruth leictreach]]. Comhlíontar dlí Ohm nuair a bhíonn an graf ina líne dhíreach tríd an bhunphointe. Dá bhrí sin, tá an dá fhriotóir "ómach", ach amháin an dé-óid agus cadhnra.]]
 
 
Is éard is an dlí Ohm ann ná dlí eimpíreach a deir go mbíonn, ag teocht thairiseach, an sruth ''I'', trí sheoltóirí áirithe (miotail den chuid is mó) i gcomhréir dhíreach leis an difríocht poitéinsil ''V'' trasna orthu:<math>V \propto I</math>.
(Tá ''V'' i gcomhréir go díreach le ''I''). Ní bhíonn an dlí seo fíor i gcónaí: Mar shampla, tá sé bréagach do dhé-óidí, chadhnraí, srl. Mar sin féin, tá sé fíor le comhfhogasú-mhaith le haghaidh sreang agus friotóirí (ag glacadh leis go mbíonn na coinníollacha eile, lena n-áirítear teocht, tairseach). Tugtar "ómach" ar ábhair nó rudaí ina mbíonn dlí Ohm fíor, agus deirtear faoi rudaí nach mbíonn de réir dlí Ohm go bhfuil siad "neamh-ómach".
 
Tugtar friotóir ar phíosa d'ábhar insheolta, le friotaíocht ar leith, a n-úsáidtear i gciorcad. Déantar seoltóirí as ábhair ard-sheolta, cosúil le miotail, ach go hairithe [[copar]] agus [[alúmanam]]. Ar an lámh eile, déantar friotóirí as raon leathan d'ábhair ag brath ar fhachtóirí mar an fhriotaíocht a bhí ag iarraidh, an méid fuinnimh gur gá a bheith scaipthe, beachtas, agus costas.