An difríocht idir athruithe ar: "An Ghearmáinis Íochtarach"

Content deleted Content added
m Róbat: Athruithe cosmaideacha
m Bot: Fixing redirects
Líne 4:
|cainteoirí= 10 milliún a thuigeann í, máthairtheanga ag 1-3 milliún
|rang=~
|líne_ghinealaigh=[[TeangachaNa teangacha Ind-Eorpacha|Ind-Eorpais]]<br />&nbsp;[[Teangacha Gearmánacha|Gearmáinic]]<br />&nbsp;&nbsp;[[Teangacha Gearmánacha an Iarthair|Gearmáinic an Iarthair]]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''An Ghearmáinis Íochtarach'''
|teanga_oifigiúil_ginideach=[[An Ghearmáin]]<ref>Tá tuairimí dhlíthiúla éagsúla faoin cheist seo i leith na tíre uile de, ach is amhlaidh go bhfuil An Ghearmáinis Íochtarach ar cheann de na teangacha oifigiúla an stáit ''Schleswig-Holstein'', ar a laghad. ("Niederdeutsch in Deutschland insgesamt Amtssprache ist (siehe dazu: Amtssprache); zumindest aber in Schleswig-Holstein") http://de.wikipedia.org/wiki/Niederdeutsche_Sprache#cite_note-1</ref> <ref>http://de.wikipedia.org/wiki/Freie_Hansestadt_Bremen#cite_note-0 Dar leis ''An Chairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha nó Mionlaigh'' go bhfuil stádas oifigiúil aici i m[[Bremen]].</ref>
|iso1=|iso2=nds|iso3=nds
}}
Is téarma é an '''Ghearmáinis Íochtarach''' (Gearmáinis Íochtarach: ''Plattdüütsch'' nó ''Nedderdüütsch''; [[An Ghearmáinis|Gearmáinis]]: ''Plattdeutsch'' nó ''Niederdeutsch'') a chlúdaíonn bunús na gcanúintí Gearmáinice a labhraítear i dTuaisceart na [[An Ghearmáin|Gearmáine]] agus in Oirthear na h[[An Ísiltír|Ísiltíre]] ''nach'' cuid iad den [[GearmáinisAn Ghearmáinis|Ghearmáinis Chaighdeánach]]. Is cuid iad na canúintí seo den ghrúpa canúintí céanna ina bhfuil canúintí eile na [[An Ghearmáinis|Gearmáinise]], maraon le canúintí na h[[An Ollainnis|Ollainnise]]e, mar atá canúintí Gearmáinice an Iarthair. Tugtar faoi deara nach canúint na [[GearmáinisAn Ghearmáinis|Gearmáinise]]e í an Ghearmáinis Íochtarach, ach teanga ar leith ina bhfuil iliomad canúintí.
 
== Missingsch ==
Is é atá i gceist le ''Missingsch'' ná Mischsprache, nó teanga mheasctha, a cruthaíodh trí thimpiste nuair a rinne cainteoirí dúchais na Gearmáinise Íochtaraigh iarracht [[GearmáinisAn Ghearmáinis|Ard-Ghearmáinis]] (''Hochdeutsch'', nó Caighdeán Oifigiúil na Gearmáinise) a labhairt.<ref>von Polenz, Peter, ''Deutsche Sprachgeschichte vom Spätmittelalter bis zur Gegenwart, 17. und 18. Jahrhundert'' (imleabhar a dó, 1994)</ref>
Ní hionann Missingsch is gnáthchanúintí Ard-Ghearmáinise Thuaisceart na Gearmáine, áfach. Is iad na sainchomharthaí a dhéanann Missingsch a dheighilt ó na canúintí sin ná
 
Líne 17:
* Lomaistriúcháin agus leaganacha cainte ón Ghearmáinis Íochtarach nach dtuigfeadh cainteoir dúchais na hArd-Ghearmáinise
 
Chun tuiscint níos fearr a fháil ar Mhissingsch, is fiú don Ghaeilgeoir breathnú ar thionchar na Gaeilge ar chanúintí [[An Béarla|Béarla]] na hÉireann, nó ar an [[Béarlachas|Bhéarlachas]].
 
=== Leaganacha Mhissingsch ===
Líne 46:
=== Leabharliosta ===
==== Creideamh ====
Cuireadh Gearmáinis Íochtarach ar an [[An Bíobla|Bhíobla Críostaí]] den chéad uair sa bhliain [[1494]]. Is é an t-ainm a bhí air ná an ''Lübecker Bibel''. Tá leaganacha éagsúla ar fáil sa lá atá inniu ann agus ainmneacha éagsúla orthu, ina measc: ''De Hillige Schrift'', ''Dat Book'', ''Gott sien Woort'' agus ''De Schrift''.
 
==== Gearrscéalta ====
Líne 57:
 
==== Saothair Jochen Steffen, ailias Kuddl Schnööf ====
Is sraith leabhar é '''''Kuddl Schnööfs noieste achtersinnige Gedankens un Meinungens''''' a scríobh an polaiteoir [[Páirtí Sóisialta Daonlathach na Gearmáine|SPD]] Jochen Steffen sna 1970í. Baineann Steffen úsáid as na carachtair Kuddl is Natalje Schnööf, atá ina ndugairí,<ref>Steffen, Jochen, ''Nu komms du ! Kuddl Schnööfs noie achtersinnige Gedankens un Meinungens'' (Hoffmann und Campe, 1975)</ref> chun aoir shóisialta is pholaitiúil a dhéanamh ar thuairimí an phobail faoi eachtraí móra an lae. Is i gKieler Missingsch (leagan Mhissingsch a labhraítear i g[[Kiel]], [[Schleswig-Holstein]]) a scríobhadh an tsraith, agus cuireadh fáilte chomh mhór roimhe gur chinn Steffen seó ceabairé, bunaithe ar na carachtair chéanna, a chur le chéile. Níor bheag an fháilte a cuireadh roimh na seóanna ach an oiread, agus bronnadh an Deutscher Kleinkunstpreis um Cheabairé ar Steffen sa bhliain 1978.<ref>[http://www.unterhaus-mainz.de/ver03/Kleinkunstpreis/K_Ausgezeichnet.php Suíomh idirlíne Unterhaus Mainz]</ref>
 
==== Greannáin ====