An difríocht idir athruithe ar: "An Amáiris"

Content deleted Content added
m Kevin Scannell moved page An Amairis to An Amáiris: téarma oifigiúil: http://focal.ie/Search.aspx?term=Amharic
http://focal.ie/Search.aspx?term=Amharic
Líne 1:
{{Teanga
|ainm=AmairisAmáiris
|ainm_sa_teanga=āmariññā
|tír_a_labhraíonn_í_with_in=[[An Aetóip]], [[Iosrael]], [[An Eiritré]]
Líne 13:
|iso3=amh
}}
Is í an '''AmairisAmáiris''' (አማርኛ ''āmariññā'') an teanga is tábhachtaí san [[An Aetóip|Aetóip]] agus an t-aon teanga amháin a bhfuil stádas oifigiúil aici ar fud na tíre. Is í an dara [[Teangacha Seimíteacha|teanga Sheimíteach]] is mó cainteoirí. Is é an córas a úsáidtear le AmairishAmáiris a bhreacadh ar pár ná cineál aibítir shiollach ar a dtugtar ''abugida''. San [[aibítir]] seo, seasann gach litir d'aon siolla amháin, ionas go bhfuil comhartha an chonsain agus comhartha an ghuta cumasctha le chéile sa litir; san am céanna, is féidir a aithint i gcónaí, cén chuid den litir a sheasann don ghuta nó don chonsan.
 
Mar theanga Sheimíteach, tá an AmairisAmáiris gaolmhar leis an [[An Araibis|Araibis]], leis an [[An Aramais|Aramais]], agus leis an [[An Eabhrais|Eabhrais]]. Is iad na gaolta is dlúithe atá aici i Leathinis na hAraibe, áfach, na teangacha a bhí á labhairt ag muintir Dheisceart na hAraibe sula ndeachaigh an Araibis (nach raibh inti ach teanga an Tuaiscirt ar dtús) ina n-áit le teacht an Ioslaim.
 
Murab ionann agus an Araibis is an Eabhrais (nó an Ghaeilge), cuireann an AmairisAmáiris an aidiacht roimh an ainmfhocal (cosúil leis an mBéarla). Tionchar ó theangacha neamh-Sheimíteacha an réigiúin is cúis leis an athrú seo, is dócha. Ceann eile de shaintréithre na dteangacha Séimíteacha nach bhfuil chomh coitianta san AmairisAmáiris is ea iad na "hiolraí briste", a úsáidtear go minic san Araibis - is é sin, cuirtear uimhir iolra an ainmfhocail in iúl tríd na gutaí taobh istigh den fhocal a athrú. Ní féidir a rá go mbeadh na hiolraí briste seo imithe go hiomlán as an AmairisAmáiris, ach tá sé i bhfad bhfad níos tipiciúla iarmhír iolra a chur leis an ainmfhocal. Na hiolraí briste a úsáidtear i gcónaí, is iasachtaí iad go minic as an teanga [[Ge'ez]]. Is éard atá i gceist leis an teanga Ge'ez ná seanteanga chlasaiceach na hAetóipe a mbaintear úsáid éigin aisti i gcónaí san eaglais. Tá sí gaolmhar leis an AmairisAmáiris, ach is dócha go bhfuil an gaol leis an Tigrinis níos dlúithe.
 
Siúd is nach mbíonn na hiolraí briste coitianta san AmairisAmáiris a thuilleadh, tá córas na dtamhan tríchonsanach is dual do na teangacha Seimíteacha ann, agus baintear úsáid as le focail nua a fhréamhú is a chumadh san AmairisAmáiris.
 
[[Catagóir:Teangacha na hAfraice]]