|
he died lately, he is now in heaven
{{Bosca Sonraí Duine
| ainm = Mohandas Karamchand Gandhi
| íomhá = Gandhi Juhu May1944.jpg{{!}}220px
| ceannteideal = Gandhi sa bhliain [[1944]]
| dáta_breithe = [[2 Deireadh Fómhair]] [[1869]]
| áit_bhreithe = [[Porbandar]], [[India]]
| dáta_báis = [[30 Eanáir]] [[1948]]
| áit_bháis = [[Nua-Deilí]] (feallmharaithe)
| náisiúntacht = Indiach
| gairm =
| iomráiteach =
| céile = Kasturba Gandhi
| síniú = Gandhi_signature.svg
}}
Ceannaire [[India]]ch ab ea '''Mohandas Karamchand Gandhi''' ([[2 Deireadh Fómhair]] [[1869]] – [[30 Eanáir]] [[1948]]) ([[Aibítir Dheibheánagárach|Deibheánagárach]]: मोहनदास करमचन्द गांधी), ar a dtugtar '''Mahatma Gandhi''' chomh maith. Chuir sé chun cinn an feachtas Indiach chun scárúint ón rialtas [[an Bhreatain|Briotanach]] sa fichiú aois. Chothaigh sé agóid gan foréigean, agus mar sin bhí an-tionchar aige ar ghluaiseachtaí náisiúnacha agus idirnáisiúnta maidir le hathrú síochánta.
Ceannródaí a bhí ann a chothaíodh agóid gan foréigean a úsáid agus spreag sé gluaiseachtaí síochána ar fud na cruinne dá bharr. I ndeireadh an lae bhí an-tionchar aige ar ghluaiseachtaí oifigiúla cearta sibhialta i gcéin agus i gcóngar.
Rugadh Gandhi sa bhliain [[1869]]. Bhí sé ag obair mar dhlíodóir s[[an Afraic Theas]] ar fad tamaill. Chuir Gandhi go mór i gcoinne na cinedheighilte. Gan amhras, rinne sé é sin gan foréigean a úsáid agus lena chois sin d'eagraigh sé na feirmeoirí is boichte chun seasamh ar son a gcearta féin. De réir dealraimh, cuireadh i bpríosún é ar feadh roinnt blianta san Afraic Theas.
Tá mórán samplaí ann de ghluaiseachtaí náisiúnta a raibh tionchar ag Gandhi orthu. Bheartaigh sé feabhas a chur ar shaol na ndaoine gan foréigean a úsáid agus é i gcónaí ar son na fírinne. Bhí an-eolas aige ar fhealsúnacht [[Hiondúchas|Hiondúch]]. Saol simplí a bhí aige. Dhéanadh sé a éadaí féin, chaitheadh sé an seál traidisiúnta darb ainm 'dhoti' agus d’itheadh sé bia glasránach. Uaireanta staonadh sé ó bhia ar feadh tréimhsí fada ar chúiseanna creidimh nó chun agóid a dhéanamh.
[[Íomhá:Gandhi Naidu London.jpg|mion|left|Gandhi i [[Londain]] sa bhliain [[1931]].]]
D'imir taithí Gandhi tionchar mór ar [[Martin Luther King]] agus ar ghluaiseachtaí éagsúla idirnáisiúnta. Tugtar ''Athair an Náisiúin'' air. Gach bliain san India, ar a lá breithe, déantar comóradh ar "Gandhi Jayanti" agus is lá saoire náisiúnta é.
{{síol}}
{{DEFAULTSORT:Gandhi, Mahatma}}
[[Catagóir:Fealsúna]]
[[Catagóir:Polaiteoirí na hIndia]]
[[Catagóir:Stair na hIndia]]
[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1869]]
[[Catagóir:Básanna i 1948]]
{{Link FA|fr}}
{{Link GA|en}}
{{Link GA|sv}}
{{Link GA|zh}}
{{Nasc AR|ar}}
{{Nasc AR|eo}}
{{Nasc AR|ml}}
{{Nasc AR|mr}}
{{Nasc AR|pt}}
{{Nasc AR|te}}
{{Nasc AR|tr}}
{{Nasc AR|vi}}
| 