An difríocht idir athruithe ar: "Livias"

Content deleted Content added
m Rang
No edit summary
Líne 1:
[[Image:Livius.jpg|right|thumb|Busta de Livias]]
[[Scríbhneoir]] ab ea '''Titus Livius''' ([[59 RC]] - AD [[17]]), ar a thugtar '''Livias''' as Gaeilge. Scríobh sé saothar mór ar stair na [[an Róimh|Róimhe]], ''Ab Urbe Condita'', ó bhunús na cathrach (sa bhliain [[753 RC]] go traidisiúnta). B'as [[Padua]] é, baile ar an [[Po]] i dtuaisceart na [[an Iodáil|hIodálahIodáile]].
 
==Saol==
Bhí ioncam maith ag an chlann ina rugadh Livias i bPadua. D'aistrigh sé go dtí an Róimh agus 29 mbliana aige, agus dúirt sé nár bhain sé aon páirtpháirt amach sa tsaol poiblí, cé go raibh sé ina chara le [[Ágastas|hÁgastas]]. Bhí mac amháin agus iníon amháin aige. Thosaigh [[Claudius]] ag scríobh faoin stair nuair a mhol Livias dó é sin a dhéanamh.
 
Bhí sé ag teastailteastáil ó [[Caligula]] na saothair go léir a scríobh Livias a bhaint amach as na leabharlanna, agus na bustaí a rinneadh dó - chuir Caligula "verbosum in historia neglegentemque" ('ro-fhoclach agus neamhchúramach maidir le chursaícúrsaí staire') air.
 
==Saothair==
Scríobh Livias saothair [[fealsúnacht]]a (cuid dóibh i bhfoirm agallaimh) agus [[reitric]]e (i bhfoirm litreacha, de réir dealraimh), ach níor tháinig na saothair seo anuas chuamar. Níl againn ach 35 as na 142 leabhar a bhíodh in ''[[Ab Urbe Condita]]''.
*Leabhair 1-10: ón aimsir is sia siar a dtéann cuntas air suas go [[293 RC]]. Meascán de stair agus miotas atá i gceist leis.
*Leabhair 21-45: ó [[218 RC|218]] go [[167 RC]] (níl leagain iomlána de leabhair 41 agsagus 43 againn).
Tá an chuid eile de na 142 leabhar (thart ar 30 imleabhar nua-aimseartha) caillte.
 
Líne 16:
 
==Livias mar staraí==
Tá go leor difríochtaí idir Livias agus staraithe an lae atá inniúinniu ann. Baineann a chuid staire le 750 bliana - ní raibh ócáid amháin, duine amháin, cogadh amháin srl. i gceist. Rinne sé tagairt go minic le húdaráis gan ainm agus le traidisiúin. D'úsáid sé foinsí gan bhreithniú orthu go grinn, d'ainneoin iarrachtaí chun rogha a dhéanamh orthu. Níor bunaíodh a chuid tuairimí ar taighde domhain, agus ghlac sé leis an nós ársa chun dearcadh moráltachta a úsáid maidir leis an stair. Ach i gcomhthéacs staire an lae inniu, tá sé i bhfad níos fearr ná daoine ar nós [[Sallast|Sallaist]]. Bhíodh sé ag lorg ar na fírinne, níor chreid sé fianaise amhrasach, luann sé a thuilleadh sleachta mar údarás ná daoine eile, agus cuireann sé cáilíochtaí áirithe i leith a chuid ráitis, sula mbeadh siad ró-scaoilte.
 
Is minic a bhréagnaíonn Livias é féin, ach aithníonn sé go bhfuil mearbhall éigin ann i measc a chuid údaráis.