An difríocht idir athruithe ar: "An tAerchaidéal"

Content deleted Content added
Erigena (plé | dréachtaí)
Erigena (plé | dréachtaí)
Líne 43:
 
==Stair==
Ba é an réalteolaí Francach an tAb [[Nicolas Louis de Lacaille]] a chruthaigh réaltbhuíon an Aerchaidéil. Chaith Lacaille na blianta [[1751]] agus [[1752]] san [[Afraic Theas]] agus é ag clárú réaltaí [[Sféar_neamhaí|an leathsféir theas]]. Bhí beagnach 10,000 réalta agus 42 réada domhainspéire ar an gcatalóg a rinne sé ag an am sin, ach níor tháinig sí amach go dtí an bhliain [[1763]] tar éis a bháis. '''Coelum Australe Stelliferum''' a thugtar ar an gcatalóg sin. Le linn dó a bheith ag cur i gclár na réaltaí theas, chum Lacaille ceithre réaltbhuíon déag chun áiteanna éigin i ndeisceart na spéartha a líonadh nach raibh a lán réaltaí iontu – agus an tAerchaidéal ina measc. Sa lá ata inniu ann glacann an [[an tAontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta]] (ARI) le gach ceann de na réaltbhuíonta sin (féach an bosca thiosthíos).
 
'''Antlia pneumatica''' (.i. an t-ainm Laidine ar an [[aerchaidéal]] a chum an t-eolaí [[Éire|Éireannach]]annach [[Robert Boyle]]) an t-ainm a thug Lacaille uirthi ar dtús, ach giorraíodh idir sin is tráthas é; dá bhrí sin tugtar '''an tAerchaidéal''' ar an réaltbhuíon seo as [[Gaeilge]]. Is suimiúil a thabhairt faoi deara nach ndearna Lacaille aon iarracht de réir cosúlachta na [[téarmaíocht réaltach|litreacha Bayer]] a dháileadh ar na réaltaí de réir a ngile dealraithí.
 
==Miotaseolaíocht==