Vicipéid

An difríocht idir athruithe ar: "An Fhrainc"

Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m Cealaíodh athruithe 79.97.239.68 (Plé); ar ais chuig leagan le Dmd3music
No edit summary
Líne 48:
Tá príomhchuid na tíre suite in iarthar mhór-roinn na [[An Eoraip|hEorpa]], agus tá príomhoileán na tíre, [[An Chorsaic|Corsica]], suite sa [[an Mheánmhuir|Mheánmhuir]]. Tá críocha agus oileáin Fhrancacha eile suite timpeall an [[An Domhan|domhain]]. Is í [[Guáin na Fraince]] an chríoch is mó thar lear.
 
San iomlán, tá achar 547,026 km ² sa "Fhrainc Dhúthach" (Eorpach), ar a dtugtar l'Hexagone, an "Heicseagán", uaireanta, mar gheall ar a cruth. Tá cóstaí ag an Fhrainc san iarthar, sa tuaisceart agus sa deisceart, tá a tírdhreach múnlaithe den chuid is mó ag mánna nó cnoic. Tá an chuid thoir theas den tír sléibhtiúil; is iad na príomh-shliabhraonta na [[Piréiní]], an [[Massif Central]], [[na hAlpa]] agus na [[Vosges]] san oirthear. Is é an [[Mont Blanc]] an sliabh is airde sa Fhrainc agus sna hAlpa (4,810 m).
 
=== Cathracha ===
Is í an phríomhchathair [[Páras]] an chathair is tábhachtaí agus is mó nasa FraincebhFrainc le níos mó ná deich milliún áitritheoir i limistéar na cathrach (Réigiún Ile-de-France). Tá níos mó ná milliún áitritheoir sna ceantair uirbeacha timpeall Marseille agus Lyon níos mó ná milliún áitritheoir freisin.
 
Ar an 1 Eanáir 2006 bhíb'iad na cathracha isba mómhó sa tír dar le suirbhéanna an daonáireamh:
 
{| class="wikitable"
Líne 149:
Tá an Fhrainc suite sa réigiún a nglaoití [[an Ghaill]] air tráth - áit a ndeirtear gur tháinig na [[Na Ceiltigh|Ceiltigh]] aisti. Rinne [[Iúil Caesar]] concas ar an nGaill d'[[Impireacht na Róimhe]] san [[1ú haois RC|1ú aois RC]], agus ar deireadh ghlac na Gallaigh le cultúr agus le [[an Laidin|teanga na Róimhe]]. D'fhorbair an teanga de réir a chéile go dtí an pointe go n-aithneofaí mar [[An Fhraincis|Fhraincis]] í. Ón [[2ú haois]] nó ón [[3ú haois]] ar aghaidh, tháinig borradh ar an g[[An Chríostaíocht|Críostaíocht]] agus sa 4ú nó sa 5ú aois, scríobh [[Naomh Jerome]] gurbh í an Ghaill an t-aon réigiún a bhí "saor ó eiriceacht". Sna [[An Mheánaois|Meánaoiseanna]], d'úsáid na Francaigh an ráiteas seo le cruthú gurbh iad "Ríocht sar-chríostaíocht na Fraince".
 
Sa [[4ú haois]], thainigtháinig treibheanna Gearmánacha ón oirthear trasna abhann na [[Réin]]e. Glaodh ''[[Francanna]]'' orthu. Chruthaigh na Francanna a n-impireacht féin, an Impireacht [[Cairilínseach|Chairilínseach]], a shroich barr a réime faoin Impire [[Séarlas Mór]]. Ar bhás Shéarlais Mhóir, roinneadh an Impireacht ina trí chuid, le Conradh Verdun ([[843]]). Ba éí an chuid iarthariarthair, faoi riailrial [[Séarlas Maol|Shéarlais Mhaoil]], a chuir tús leis an bhFrainc mar is ann di inniu di.
 
Bhí na [[Cairilínseach|Cairilínsigh]] i gcumhacht sa Fhrainc go dtí [[987]], nuair a corónaíodh [[Hugh Capet]], Diúc na Fraince agus Cunta PhárasPhárais. Diaidh ar ndiaidh d'aontaigh a shliocht na [[Capetian]], [[Valois]] agus [[Bourbon]] an tír trí chogadh agus pósadh. Ba sa seachtú haois déag, faoi réimeas [[Louis XIV na Fraince|Louis XIV]], ba mhó a cumhacht. Ag an am seo bhí an daonra ba mhó san [[An Eoraip|Eoraip]] aici agus bhí tionchar mór aici ar pholaitíocht, ar eacnamaíocht, agus ar chultúr na hEorpa. Bhí tionchar mór ag an bhFrainc freisin ar [[Cogadh Réabhlóideach Mheiriceá|Réabhlóid Mheiriceá]], ag íoc as airm agus ag cur sonraí míleata ar fáil do na réabhlóidithe in aghaidh Shasana.
 
=== Ó Mhonarcacht go Poblacht ===
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Fhrainc"