An difríocht idir athruithe ar: "Bitheolaíocht"

Content deleted Content added
Dexbot (plé | dréachtaí)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
No edit summary
Líne 3:
[[Íomhá:Morchella esculenta 08.jpg|thumb|150px|Fungi - Morchella esculenta]]
[[Íomhá:Gemmatimonas aurantiaca.jpg|thumb|150px|Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)]]
Is í an '''bhitheolaíocht''' an brainse [[Eolaíocht|eolaíochta]] a dhéanann staidéar ar rudaí beo, ar nós na n-[[ainmhí|ainmhithe]] agus na [[planda|bplandaí]], lena n-áirítear struchtúr, feidhm, fás, éabhlóid, dáileadh, agus tacsanomaíocht.
 
Tagann an focal "bitheolaíocht" ó na focail "beatha" agus "eolaíocht" - ina bhfuil "eolaíocht" an t-ábhar a bhaineann le heolaí (duine a phléann le heolas). Tá sé cosúil leis na focail i roinnt teangacha Eorpacha eile a thagann ó na focail [[Gréigis|Ghréigise]] "βιos" ''bios'' (rud beo) agus "λoγos", ''logos'' (cuntas réasúnta).
 
Réimse ollmhór agus eicléicteach is ea an bhitheolaíochta nua-aimseartha, comhdhéanta de go leor brainsí agus fodhisciplíní.
Mar sin féin, in ainneoin raon leathan na bitheolaíochta, tá coincheapa ginearálta agis i gcoiteann áirithe aici a rialaíonn gach staidéar agus taighde, agus a chomh dhlúthaíonn í isteach i réimsí aonaracha leanúnacha.
Go ginearálta, aithníonn an bhitheolaíocht an chill mar an t-aonad bunúsach den saol, géinte mar aonad bunúsach na hoidhreachta, agus an éabhlóid mar an t-inneall a thiomáineann sintéis agus cruthú speiceas nua. Tuigtear freisin inniu go dtagann gach orgánach slán tré fhuinnimh a ídiú agus a athrú agus tríd a dtimpeallacht inmheánach a rialáil sa chaoi is go mbeadh sí cobhsaí agus beoga .
 
Sainítear fodhisciplíní na bitheolaíochta tríd scála na n-orgánach a bhíonn faoi scrúdú, agus na modhanna a úsáidtear chun staidéar a dhéanamh orthu: scrúdaíonn an bhithcheimic
an cheimic rudim uraiceacht ceimic na beatha; an bhitheolaíocht mhóilíneach na hidirghníomhaíochtaí casta idir móilíní bitheolaíochta; an luibheolaíocht bitheolaíocht na bplandaí; an bhitheolaíocht na gceall bun-bhloic tógála an bheathra uilig, an chill; Scrúdaíonn an fhiseolaíocht feidhmeanna fisiceacha agus ceimiceacha na bhfíochán, na n-orgán, agus córas orgánach ar n-orgánach; Scrúdaíonn an bhitheolaíocht éabhlóideach na próisis a tháirgtear éagsúlacht na beatha; agus scrúdaíonn an éiceolaíocht conas a n-idirghníomhaíonn orgánaigh ina dtimpeallacht.
 
 
 
== Forbhreathnú ==