An difríocht idir athruithe ar: "Spás-am"

Content deleted Content added
Colin Ryan (plé | dréachtaí)
No edit summary
Colin Ryan (plé | dréachtaí)
No edit summary
Líne 18:
Cuireadh síos ar an spás-am mar spás fineach le cruth cuadratach i spás Minkovski sa bhliain 1908.<ref>Minkowski, Hermann (1908), ‘Raum und Zeit,’ ''Physikalische Zeitschrift'', iml. 10, lgh 75–88.</ref><ref> I spás fineach níl aon phointe ar leith a n-eascródh rud eile uaidh. Dá bhrí sin, níl bunús suite le haon veicteoir agus níl baint ag aon veicteoir le pointe áirithe.</ref>
 
Sa bhliain 1914 bhain [[Ludwik Silberstein]] feidhm as décheathairnín chun teagmhais i spás Minkovski a léiriú . Chomh maith leis sin, léirigh sé na [[Hendrik Lorenz|claochluithe Lorentz]] idir breathnóirí faoi luasanna difriúla mar léarscáilithe décheathairnín.<ref>Tá claochlaitheclaochluithe Lorentz (a chum an fisicí Ollannach Hendrik Lorentz) ag cur leis an g[[Teoiric choibhneasachta Einstein|coibhneasacht speisialta]], ach léiríodh é roimh an gcoibhneasacht speisialta. Taispeánann na claochluithe cén bhaint atá idir tomhaiseanna spáis agus ama a dhéanann beirt bhreathnóirí difriúla. Féadann breathnóirí atá ag imeacht faoi luasanna difriúla faid, amanna caite agus oird imeachtaí a thomhas le torthaí difriúla.</ref>
 
Chuir [[W.R. Hamilton]] síos ar dhécheathairnín sa bhliain 1853, rud a d’fhág go raibh eolas maith ar mhatamaitic dá leithéid agus go raibh baint ag an gcoibhneasacht leis an matamaitic fheidhmeach. Ba é [[William Kingston Clifford]] ba thúisce a chuir an choibhneasacht ghinearálta sa spás-am in iúl,<ref>Dúirt sé sa bhliain 1870 nach bhfuil sa damhna ach léiriú ar chuaradh in ilfhillteán spás-ama.</ref>