An difríocht idir athruithe ar: "Óivid"

Content deleted Content added
roinnt ceartúcháin ar an teanga
atheagar
Líne 1:
[[Íomhá:Oivid.jpg|thumb|right|Portráid den file Oivid]]
Tulmhaisiú greanaithe do ''Mhetamorphoses'' le Oivid, a d'eisigh [[George Sandys]] i [[Londain]] i [[1640]]]]
[[Filíocht|File]] Rómhánach ab ea '''Publius Ovidius Naso''' ([[Márta 20]], [[43 RC]] – AD [[17]]), ar a dtugtar '''Oivid''' as [[Gaeilge]]. Scríobh sé ar an [[grá|ghrá]], ar mná tréigthe, agus ar claochluithe miotasacha.
 
Scríobh Oivid a chuid saothair i [[leathrann caointeach|leathrainn caointeacha]], ach amháin an saothar mór ''Metamorphoses,'' a scríobh sé i [[heicsiméadar dachtaileach]] ar mhúnla na [[Aeniad]] [[Veirgil]]e agus eipicí [[Hóiméar|Hóiméir]]. Ní scéal eipiceach ar nós a réamhtheachtaithe a chuireann Oivid in iúl, ach cuntas an chosmais de réir dátaí, ón chruthú chuig a linn féin. Cuireann sé go leor miotais agus seanscéalta san áireamh as na traidisiúin Gréagach agus Rómhánach.
 
Chuir [[Ágastas]] an ruaig ar Oivid in AD [[8]] chuig [[Tomis]] ar an [[Muir Dhubh|Mhuir Dhubh]], ach ní  fios fós cén fáth go rinne sé é sin (scríobh Oivid e féin gur ''error'' agus ''carmen'' – botún agus dán – ba chúis leis. B'fhéidir go raibh sé mór le gaol de chuid Ágastas tamall, agus b'fhéidir gurb é ''Ars Amatoria'' an ''carmen'' a bhí i gceist aige, saothar a bhí  in ainm agus a bheith mímhorálta agus a raibh fáil air ar feadh tamaill.
 
==Saothair==
* (10 BC) ''Amores'' ('Na Gránna'), 5 leabhair, a scríobhadh i ndiaidh [[20 RC]] (athbhreithnithe bheith 3 leabhair timpeall AD [[1]]).
* (5 BC) ''[[Heroides]]'' ('Na [[Banhéarós|Banhéaróis]]') nó ''Epistulae Heroidum'' ('Litreacha na mBanhéarós'), 21 litreacha. Scríobhadh an chéad grúpa (na litreacha 1–15) timpeall [[15 RC]], agus scríobhadh na litreacha 16–21 timpeall AD [[4]]-[[8]].
* (5 BC) ''Remedium Amoris'' ('An Leigheas don Grá'). Leabhar amháin.
* ''[[Ars Amatoria]]'' ('Ealaín an Grá'), 3 leabhair. Scríobhadh an chéad bheirt timpeall [[1 RC]] go AD [[1]], agus an tríú ceann beagán ina dhiaidh.
* (5 BC) ''Medicamina Faciei Femineae'' ('Cosmaidí Aghaidhe na Ban'). Ni mhaireann ach 100 líne.
* ''Remedium Amoris'' ('An Leigheas don Grá'). Leabhar amháin.
* (2 BC) ''[[Ars Amatoria]]'' ('Ealaín an Grá'), 3 leabhair. Scríobhadh an chéad bheirt timpeall [[1 RC]] go AD [[1]], agus an tríú ceann beagán ina dhiaidh.
* ''Medicamina Faciei Femineae'' ('Cosmaidí Aghaidhe na Ban'). Ni mhaireann ach 100 líne.
* (AD 8) ''[[Metamorphoses]]'' ('Claochluithe'), 15 leabhair.
* ''Medea'', traigéide caillte faoi [[Medea|Mhedea]].
* (9) ''Ibis'', dán amháin, i ndiaidh AD [[8]].
* ''[[Metamorphoses]]'' ('Claochluithe'), 15 leabhair.
* (10) ''[[Tristia]]'' ('Sorrows'). Leabhair amháin, i ndiaidh AD [[8]].
* ''[[Fasti]]'' ('Féilte'). Maireann 6 leabhair a thrachtann leis an chéad 6 míonna den bliain agus a chuireann eolas sainiúil ar fáil faoin bh[[féilire Rómhánach]].
* (10) ''[[Tristia]]Epistulae ex Ponto'' ('SorrowsLitreacha ón Mhuir Dhubh'). Leabhair4 amháinleabhair, i ndiaidh AD [[8]].
* (12) ''[[Fasti]]'' ('Féilte'). Maireann 6 leabhair a thrachtann leis an chéad 6 míonna den bliain agus a chuireann eolas sainiúil ar fáil faoin bh[[féilire Rómhánach]].
* ''Epistulae ex Ponto'' ('Litreacha ón Mhuir Dhubh'). 4 leabhair, i ndiaidh AD [[8]]
 
* ''Ibis'', dán amháin, i ndiaidh AD [[8]].
* ''Haleutica'' ('Faoin Iascaireacht'). Is dócha nach mhair an saothar seo chuig an lae atá inniú (féach thíos).
* dán sa [[Geitis|Gheitis]], teanga a labhraíodh sa tír ina theith Oivid. Ní mhaireann an dán (b'fhéidir go bhfuil sé breagach).
 
Cuirtear na dánta seo síos do Oivid, ach meastar go leathan nach rinne sé iad:
* ''Nux'' ('Crann Gallchnó')
* ''Consolatio ad Liviam'' ('Sólás do Livia')
* ''Medea'', traigéide caillte faoi [[Medea|Mhedea]].
* ''Haleutica'' ('Faoin Iascaireacht'). Is dócha nach mhair an saothar seo chuig an lae atá inniú (féach thíos).
* dán sa [[Geitis|Gheitis]], teanga a labhraíodh sa tír ina theith Oivid. Ní mhaireann an dán (b'fhéidir go bhfuil sé breagach).
* ''Haleutica'' ('Faoin Iascaireacht'), dán a chuireann roinnt daoine síos don dán den ainm chéanna a rinne Oivid.