An difríocht idir athruithe ar: "Friotaíocht agus seoltas leictreach"

Content deleted Content added
m Cealaíodh athruithe 83.165.252.215 (Plé); ar ais chuig leagan le CommonsDelinker
“leiCtreach” is dócha ! “a sreabhann” gan séimhiú; “gcomhréir” “friotaíocht” “beaichte” "t-sruth"=Gaidhlig
Líne 1:
Is éard is '''friotaíocht leictreach''' ann, ná an cóimheas idir an [[difríocht poitéinsil]] nó an [[difríocht poitéinsil|d.p.]] trasna [[seoltóir leictreach|seoltóra]] agus an [[sruth leictreach|sruth]] a sheabhannsreabhann tríd; is í an chainníocht inbhéartach, sé sin '''an seoltacht leictreach''', ná an méid lucht a ritheann tríd in aghaidh an tsoicind. Comhroinneann friotaíchfriotaíocht leictreach roinnt cosúlachtaí choincheapúil le tuairim mheicniúil na [[frithchuimilt|frithchuimilte]]. Úsáidtear an tsiombail R di, agus is é aonad [[SI]] na friotaíochta leictrigh ná an 'Ω' (Ohm), in omós don fhisiceoir Gearmánach, Georg Simon Ohm. Tomhaistear seoltacht leictreach i Simín leis an tsiombail 'S'.
 
Bíonn friotaíocht réada, le trasghearradh aonfhoirmeach, i gchomhréirgcomhréir lena fhriotach agus a fhaid, agus i gcomhréir go inbhéartach lena achar trasghearrthach.
Léiríonn gach saghas ábhar friotaíocht áirithe, ach amháin [[Forsheoltacht|forsheoltóirí]], a bhfuil friotaíocht 'náid' acu.
 
Líne 14:
 
==Réamhrá==
[[File:ResistanceHydraulicAnalogy.svg|thumb|Cuireann an analach hiodrálach sruth leictreach ag sreabhadh trí shreang i gcomparáid le uisce ag sreabhadh trí phíopaí. Nuair a líontar píopa (ar chlé) le gruaig (ar dheis), tógann sé brú níos mó chun an sreabhadh céanna uisce a bhaint amach. Is cosúil lena chéile iad, ag brú sruth leictreach trí fhriotaíocht mhór, agus ag brú uisce trí phíopa atá sáinnithe le gruaig: Éilíonn sé brú níos mó (fórsa leictreaghluaisneachleictreachluaisneach) chun an sreabhadh céanna a thiomáint (sruth leictreach)]]
 
San analach hiodrálach, bíonn sruth leictreach ag sreabhadh trí shreang (nó friotóir) cosúil le uisce ag sreabhadh trí phíopa, agus bíonn an titim voltais trasna na sreinge cosúil leis an titim brú a bhrúann an t-uisce tríd an phíopa. Bíonn seoltas i gcomhréir le méid an tsrutha i gcomhair brú ar leith, agus tá friotaíocht i gcomhréir le méid an bhrú a bhíonn ag teastáil chun sruth áirithe a bhaint amach . ( Tá seoltacht agus friotaíocht dlí i gcomhréir deilíneach lena a chéile.)
 
Is í an ''difríocht'' voltais (i.e. an difríocht voltais idir thaobh amháin an fhriotóra agus an taobh eile ), ní an voltas féin, a sholáthraíonn an fórsa tiomána a bhrúann an sruth tríd an an fhriotóir. Bíonn sé mar an gcéanna san hiodrálaic: Cinneann an difríocht brú idir dhá thaobh den píopa, ní an brú é féin, méid an t-sruthtsruth tríd. Mar shampla, d'fhéadfadh go mbeadh mórbhrú uisce os cionn an phíopa, a dhéanann iarracht an t-uisce a bhrú síos tríd an phíopa. Ach d'fhéadfadh go mbeadh mórbhrú uisce chomh mór leis faoi bhun an phíopa, a dhéanann iarracht an t-uisce a bhrú ar ais suas tríd an phíopa. Má tá na brúnna seo comhionanna lena chéile , ní bheidh aon sreabhadh uisce. (San íomhá ar dheis, tá brú an uisce faoi bhun an píopa a náid.)
 
Go príomha, cinneann dhá fhachtóir: céimseata (cruth ) agus ábhair, friotaíocht agus seoltas sreinge, friotóra, nó eiliminte eile.
Líne 55:
==Friotaíocht a thomhas==
 
Tugtar an t-ainm [[óm-mhéadar]] ar an ghléas a úsáidtear le haghaidh na friotaíochta a thomhas. Níl óm-mhéadiar shimplí in ann friotaíocht íseal a thomhas go cruinn, toisc go gcuireann fiotaíocht na sreang thomais sa bhfeiste tomhais, a bhíonn freagrach as tim voltais, isteach ar an tomhas. Mar sin, úsáidtear gléasanna níos baichtebeaichte, a leithéid agus [[gléasanna braite ceithre-theirminéal]].
 
==Friotaíochtaí tipiciúla==