An difríocht idir athruithe ar: "Roibeard Emmet"

Rugadh é i g[[Crois Sam]], in aice le [[Cloich na Coillte]] in iarthar [[Corcaigh|Chorcaí]] sa bhliain [[1778]]. Ba dhochtúir, i gcomhair tiarna leifteanant na hÉireann, é a athair agus muintir an chlann ríoga nuair a tháinig siad go h-ÉireannhÉireann. D'ainneannainneoin an áit pribhléideach a bhí aige i sochaí na hÉireann, mheall polaitíocht na poblachtánaigh réabhlóidithe é.

Stop a oideachas i g[[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath|Coláiste na Tríonóide]], nuair a chláraigh sé leis [[na hÉireannaigh Aontaithe]] a bhí ag iarraidh leasú pharlaiminteacha agus deireadh a chuir le idirdhealú in aghaidh [[Caitliceachas|Caitlicigh]] (cé go raibh Emmet agus baill eile mar [[Protastúnachas|Phrotastúnaigh]]). I ndiaidh forógra cogaidh na Sasanach ar [[An Fhrainc]] cuireadh cosc ar na hÉireannaigh Aontaithe sa bhliain [[1793]]. OÓ shin ar aghaidh, bhí ar an eagraíocht dul faoi thalamh, agus bhí neampshleáchasneamhspleáchas na hÉireann mar a n-aidhm, ag fáil réidh le Éirí Amach le chabhair ó na bhFrancaigh. Bhí ar dheartháir Roibird, [[Thomas Addis Emmet]] dul go dtí an Fhrainc le h-ealúhéalú ó smachtú an rialtas. Theip ar [[Éirí Amach 1798]] ach d'ealaighéalaigh Emmet agus daoine eile go dtí an Fhrainc.

Nuair a thosaigh an cogadh in aghaidh [[Napoléon Bonaparte|Napoléon]] san [[Eoraip]] arís i mBealtaine [[1803]], d'fhill Emmet ar Éireann le réabhlóidithe ar nós [[Thomas Russell]] agus [[James Hope]], le h-éiríhéirí amach nua a thosú. Rinne sé airm agus pléascán timpeall [[Baile Átha Cliath]]. Murab ionann agus Éirí amach [[1798]], choiméadchóiméad siad pleananna an Éirí amach faoi rún, go dtí gur phléasc ceann de stóras na n-airm a mharaigh fear. Bhrú Emmet dáta an t-Éiríéirí amach chun tosaigh dá bharr.

Ar ndóigh theip an t-Éirí amach, de dheasccadheasca easpa airm, agus neamh-oird na bhfear i mBaílemBaile Átha Cliath. Níor chabhraigh [[Michael Dwyer]] agus a fir ó [[Chill Mhantáin]] agus [[Contae Chill Dara|Chill Dara]]. Theip siad [[Caisleán Bhaile Átha Cliath]] agus maraíodh an Príomh Breitheamh [[Lord Kilwarden]]. Chuir Emmet stop leis an t-Éirí Amach chun stop a chuir leis an méid basanna.

Chuaigh Emmet i bhfolach i ndiaidh an Éirí Amach ach ghabhadh é ar an [[25 Lúnasa]], in aice le [[Crois Araild]]. Chuir sé féin a shaoil i ndainséir nuair a bhog sé ó [[Ráth Fearnáin]] go dtí Crois Araild le bheith ina aice a mhuirnín, [[Sarah Curran]]. Thrialú é de réir an dlí ag baint le treas ar an [[19 Meán Fómhair]]; cheannaigh an coróncoróin cabhair ó dlíodóir Emmet, [[Leonard MacnallyMacNally]], don praghas £200 agus pinsean. Ar an [[20 Meán Fómhair]] cuireadh Emmet chun báis trí chrochadh agus cheann a bhaint. Cuireadh a chorp i bhfolach .

Tar éis an chinne a thabhairt dó, rinne Emmet an óráid. cáiliúilTá óncáil dunga, go háirithear na línte dheireaneach adheireanach, bhfuil"Let cáiliúlno doman Poblachtánáighwrite Éireannachmy mairtíreachepitaph...".

Scríobh Emmet litir ó b[[Príosún Cill Mhaighneann]], Baile Átha Cliath ar [[8 Meán Fómhair]], 1803. An seoladh a bhí ann ná "Miss Sarah Curran, the Priory, Rathfarnham" agus a thug sé é don maor priosúnachpríosúnach, [[George Dunn]]. Ach sceith Dunn é nuair a thug sé an litir do h-údaraishúdaráis an rialtas, rud a chuir saol Sarah Curran go mór i ndainséir. Rinne an eachtra seo, ar barr a n-iarrachtaí bheith an aice léi (a chríochnaigh lena bás) é mar duine Rómánsúilrómánsúil freisin.