An difríocht idir athruithe ar: "Sinn Féin"

Roimh thoghchán na bliana [[1918]], chuaigh ceannairí nua i seilbh Shinn Féin. D'fhág Art Ó Gríofa an halmadóir ag [[Éamon de Valera]] agus ag daoine eile a tháinig ina mbeo as an díoltas a d'agair na Gaill ar lucht an Éirí Amach. Ansin, bhí Sinn Féin ina pháirtí Poblachtánach go hiomlán. Bhuaigh an páirtí 73 shuíochán de na 105 cinn a bhí ar fáil in Olltoghchán na bliana [[1918]], agus ansin, d'fhógair feisirí an pháirtí nach mbeidís sásta Westminster a bhaint amach ná a gcuid suíochán a ghlacadh i bPairlimintbParlaimint na hImpireachta Gallda i Londain. I dtús na bliana [[1919]], tháinig feisirí Shinn Féin le chéile le Dáil Éireann, nó pairlimintparlaimint neamhspleách Phoblacht na hÉireann, a ghairm chun beatha. D'fhógair [[an Chéad Dáil]] seo neamhspleáchas na hÉireann, agus thosaigh [[Cogadh na Saoirse (Éire)|Cogadh na Saoirse]] in Éirinn. I rith an chogaidh seo, bhí Sinn Féin i gceann rialtas réabhlóideach na hÉireann. Nuair a shínigh toscairí na hÉireann an Cogadh Angla-Éireannach, áfach, scoilt an páirtí ina dhá chuid. Chaith tromlach na dTeachtaí Dála a gcuid vótaí ar son an Chonartha, 64 vóta ar fad, ach mar sin féin, dhiúltaghdhiúltaigh mionlach mór acu don Chonradh, 57 vóta ar fad. Thairis sin, bhí tromlach na nÓglach ag tacú leis an mionlach seo.

An chuid de Shinn Féin a dhiúltaigh don [[Conradh Angla-Éireannach|Chonradh]], is é sin an tríú Sinn Féin. Iad siúd a thacaigh leis an gConradh, is é an t-ainm a ghlac siad orthu féin ná [[Cumann na nGaedheal]] - nó ''Cumann na nGael'' i litriú an lae inniu. Chuir an dá pháirtí seo cogadh cruálach ar a chéile, Cogadh na gCarad, nó [[Cogadh Cathartha na hÉireann]]. B'iad lucht tacaithe an Chonartha a bhuaigh an cogadh, ach tar éis an chogaidh féin, ní raibh lucht an taoibh eile sásta a ndlisteanas a admháil. Bhunaigh na buaiteoirí tír fhéinrialaitheach i sé chontae fichead den tír - Saorstát Éireann. Mar sin, is minic a thugtar "Státairí" nó "Saorstátairí" orthu, agus ainm na bPoblachtánach ag tagairt do lucht an taoibh eile. Chaithfeadh Teachtaí Dála an tSaorstáit dílseacht a mhóidiú do Rí Shasana, rud nár thaitin le hÉamon de Valera ná leis na Poblachtánaigh eile. Mar sin féin, mhol de Valera do Shinn Féin páirt a ghlacadh sna todhcháintoghcháin agus an chumhacht a bhaint amach sa tír ar dhóigh pholaitiúil, in áit na láimhe láidireláidre. Chuir sé an cheist ar vóta ansin, agus nuair a chaill sé an vóta, d'fhág sé Sinn Féin le páirtí dá chuid féin - [[Fianna Fáil]] - a bhunú dóibh siúd a bhí sásta triail a bhaint as an daonlathas.