An difríocht idir athruithe ar: "Tomás Ceannt"

Content deleted Content added
Ag baint Kent3.jpg amach, scrios Jameslwoodward é ón Chómhaoin mar: Per c:Commons:Deletion requests/Files of Foxhunter22
No edit summary
Líne 14:
 
|}}
Ba náisiúnaí [[Éire]]annach ó [[Contae Chorcaí|Chontae Chorcaí]] é '''Tomás Ceannt''' ([[29 Lúnasa]] [[1865]] – [[9 Bealtaine]] [[1916]]), nó ''Thomas Kent'' as Béarla., Bhía cuireadh archun báis taisteali gondiadh m[[Bailetroid Áthagunnaí Cliath]]le chunConstáblacht aRíoga bheithna páirteachhÉireann inar [[Éirí Amach na Cásca]]an sa2u bhliainBealtaine 1916, ach nuair a seoladh amach ordúdíreach i gcoinnendiadh anÉirí tslógaidh,Amach d'fhanna Cásca sa bhaile1916.
 
== Éirí Amach na Cásca ==
Tháinig an troid chuige in aon chor, mar chuaigh [[Constáblacht Ríoga na hÉireann]] amach ar fud na tíre chun daoine a bhí bainteach leis an ngluaiseacht a chur faoi ghlas. Nuair a shroich siad teach cónaithe na gCeannt i g[[Caisleán Ó Liatháin]] i gContae Chorcaí, bhris troid ghunna amach a mhair ar feadh ceithre uair idir an RIC ar an taobh amháin, agus Tomás agus a dheartháireacha Risteard, Daithí agus Liam ar an taobh eile. Maraíodh an Constábla William Rowe de chuid an RIC, ach ghéill na deartháireacha nuair a maraíodh Risteard agus gortaíodh Daithí go dona. Daoradh Tomás chun báis agus thug sé aghaidh ar an scuad lámhaigh ar an 9 Bealtaine i mBeairic Victoria (Beairic Uí Choileáin sa lá atá inniu ann). Tá sé curtha san áit chéanna.
Bhí Ceannt mar pháirt de chlann náisiúnach mór le ra, a chónaigh i dTeach Bawnard i g[[Caisleán Ó Liatháin]], Contae [[Contae Chorcaí|Chorcaí]]. Bhíodar réitithe le páirt a ghlacadh in [[Éirí Amach na Cásca]], ach nuair a d'fhreasordaigh [[Eoin Mac Néill]] an ordú slógadh, d'fhan siad sa bhaile. Chuaigh an Éirí Amach ar aghaidh i m[[Baile Átha Cliath]] ar aon nós, agus cuireadh [[Constáblacht Ríoga na hÉireann]] amach chun baill de [[Bráithreachas Phoblacht na hÉireann|Bhráithreachas Poblacht na hÉireann]], [[Sinn Féin]] agus [[Óglaigh na hÉireann]] a gabhadh. Nuair a rinneadh ionsaí ar áras na Ceannt, chuir Tomás agus a dheartháir, Risteard, Daithí agus Liam in aghaidh na saighdiúirí. Bhris troid gunnaí amach, mhair ar feadh ceithre uair an chloig, mharaíodh oifigeach CRÉ, an Ceann-Connstábla William Rowe agus gortaíodh Daithí Ceannt go donna. Ar deireadh bhí ar na Ceannt géilleadh, cé go rinne Risteard iarracht rith agus gortaíodh go marfach é.
 
== Triail agus Bás ==
Bhí Tomás Ceannt ar duine den bheirt a cuireadh chun báis taobh amuigh den phríomhchathair ([[Ruairí Mac Easmainn]] an duine eile).
Triaileadh Tomás agus Liam os comhair comhair armchúirte ar chúiseamh páirt a ghlacadh in Éirí Amach armtha. Fuarthas Liam neamhchiontach, ach cuireadh Tomás chun bás os comhair scuad lámhaigh ar an 9ú Bealtaine 1916 i [[Contae Chorcaí|gCorcaigh]]. Tógadh Daithí Ceannt go mBaile Átha Cliath, áit a chúidíodh é ar an gcion céanna, fuarthas ciontach é agus cuireadh chun bás é, ach laghdaíodh an breithiúnas báis go bpianseirbhís cúig bliana. Ach amháin i gcás, [[Ruairí Mac Easmainn]], ba é Tomás Ceannt an taon duine curtha chun báis taobh amuigh de Baile Átha Cliath de bharr a pháirt san Éirí Amach. Cuireadh é ar thalamh Príosún Chorcaí, a bhí mar Bheairic Coinneáil An t-Arm ar chúl Dún Uí Choileáin, Corcaigh (ar a dtugtaí Beairic Victoria tráth).
 
== Sochraid Stáit ==
Go luath i 2015, rinne an Taoiseach [[Éanna Ó Coinnigh]] tairiscint sochraid stát ar clann na Ceannt, agus glac siad leis. Athnochtadh corp Ceannt ó Phriosún Corcaigh i mí an Mheitheamh 2015 i ndiadh dó a bheith curtha ar feadh 99 bliain. Bhí an sochraid ann ar an 18ú Mean Fómhair 2015 i Séipéal Naomh Nioclás i g[[Caisleán Ó Liatháin]]. Luigh an corp faoi ghradam stáit i nDún Uí Choileáin i gCorcaigh an lá roimhe. D'fhreastal an tUachtarán Mícheál D. Ó hUiginn ar an aifreann éagnairce, agus rinne [[Éanna Ó Coinnigh]] an óraid cois uaighe.
 
== Cuimhneacháin Iarbháis ==
Tá an stáisiún traenach i g[[cathair Chorcaí]], [[Stáisiún Cheannt (Corcaigh)|Stáisiún Cheannt]], ainmnithe in ómós dó.