|
Is é '''Paul David Hewson''' príomhamhránaí an bhanna [[rac-cheol|ceoil raic]], [[U2]]. Rugadh ar an [[10 Bealtaine]], [[1960]] i m[[Baile Átha Cliath]], [[Éire|Éirinn]] é. An leasainm atá air ná ''Bono Vox'', agus an t-ainm stáitse ná ''Bono''. Bhí sé ina bhall uair amháin den bhanna ceoil [[The Virgin Prunes]].
[[Íomhá:Bono at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg|mion|Bono sa bhliain [[2009]].]]Amránaí, cumadóir amhráin, caipitlí fiontair, fear gnó agus daonchara Éireannach ab ea '''Paul David Hewson''' ''(Gaeilge: Pól Daithí Mac Aodha)'' (rugadh ar an 10ú Bealtaine 1960), ach '''Bono''' an ainm stáitse atá aige. Ta sé mar phríomhamhránaí den banna [[rac-cheol]] [[U2]]. Rugadh agus tógadh é i mBaile Átha Cliath, Éire agus d'fhreastal sé ar Scoil Chuimsitheach Mount Temple,áit a chas sé leis an bhean a phósfadh sé ina dhiadh sin, Alison Stewart agus na daoine a bhéas i [[U2]] ina dhiadh sin. Scríobhann Bono am cuid is mó de liricí U2 agus baineann sé úsáid as téamaí reiligiúnach, sóisialta agus polaitiúil go minic. I rith bliantaí luath U2, chur a liricí leis an tuin míéireach a bhí acu. Nuair a d'fhás an banna, thosaigh sé ag scríobh liricí faoi taithí pearsanta.
Taobh amuigh de U2, d'oibrigh sé le go leor ealaíontóirí eile, tá sé mar stiúrthóir bainistíochta agus comhpháirtí bainistíochta de Elevation Partners, agus rinne sé athchóiriú ar an Óstán Clarence i mBaile Átha Cliath, atá sé mar úinéir ar le [[The Edge]]. Tá aithne ag go leor daoine ar Bono de bharr a ghníomhaíochas maidir leis an [[An Afraic|Afraic]], rud a bhunaigh sé DATA, EDUN, an Feachtas ONE agus Product Red le haghaidh. D'eagraigh sé agus sheinn sé ag roinnt ceolchoirmeacha charthanachta agus tá sé tar éis bualadh le polaiteoirí cumhachtach. Mholtear agus cháintear gníomhaíochas Bono agus an baint atá aige le U2.
Bhron [[Eilís II na Ríochta Aontaithe|Éilís II]] na [[An Ríocht Aontaithe|Ríochta Aontaithe]] [[Ridire|ridireacht]] oinigh ar Bono de bharr a "sheirbhísí don tionscal ceoil agus de bharr a obair dhaonnúil", agus rinneadh Ceannasaí den Ordre des Arts et des Lettres (Ord na hEalaíone agus Litreacha) Francíse. Ainmníodh é mar Duine na mBliana ins an Irisleabhar TIME é, in aonacht le [[Bill Gates|Bill]] agus Melinda Gates i 2005, chomh maith le duaiseanna agus ainmniúcháin eile.
Rugadh Bono i Ospidéal an Rotunda, [[Baile Átha Cliath]] ar an 10u Bealtaine 1960. Tógadh in [[Fionnghlas|bhFionnghlas]], bruachbaile i dTuaisceart Baile Átha Cliath é, lena dheartháir (atá ocht mbliain níos sine ná Bono). Is ball de [[Eaglais na hÉireann]] a bhí ina mháthar, Iris (née Rankin) agus is [[Eaglais Chaitliceach Rómhánach|Caitliceach]] [[Eaglais Chaitliceach Rómhánach|Rómhánach]] a bhí ina athair, Brendan Robert "Bob" Hewson. Rinne a thuistí an cinne go thógfaidh siad an chéad pháiste mar [[Anglacánachas|Anglacánach]] agus an dara pháiste mar [[Caitliceach|Chaitliceach]]. Cé gurbh é Bono an dar pháiste, d'fhreastal sé ar na seirbhísí de chiud [[Eaglais na hÉireann]] lena mháthar agus deartháir chomh maith.
D'fhreastal sé ar an mbunscoil áitúil, Scoil Náisiúnta [[Glas Naíon|Glas Níon]]. Fuair máthar Bono bás ar an 10ú Meán Fómhar 1974, nuair a tháinig ainéaras ceirbrerach uirthi ag sochraid a hathair. Cuireann na hamhráin, "I Will Follow", "Mofo", "Out of Control", "Lemon" agus "Tomorrow" de chuid [[U2]], béim ar bás a mháthar.
D'fhreastal Bono ar Scoil Cuimsitheach Mount Temple. scoil il-sainchreidmheach i g[[Cluain Tarbh]]. Le linn a óige agus ógantacht, bhí Bono agus a chairde páirteach i ndrong sráide osréalaíoch darbh ainm "Lypton Village". Bhuail Bono le cheann de a dhlúthchairde, Guggi, i Lypton Village. Bhí nós ag an drong, leasainmneacha a bhronnadh ar a chuid baill. Bhí roinnt ainmneacha ag Bono, ar dtús, bhronnadh "Steinhegvanhuysenolegbangbangbang" air, ansin díreach "Huyseman", ansin bhí "Houseman", "Bon Murray", "Bono Vox of O'Connell Street" agus ansin díreach "Bono". Is athrú é Bono de ''Bonavox'' , phrása [[Laidinis|Laidineach]] a astraíonn go "guth maith". Deirtear gur bhronn a dhlúthchara Gavin Friday an ainm "Bono Vox" air. Níor thaithin an ainm leis ar dtús, ach nuair a fuair sé amach gurb é "guth maith" an chiall a bhí leis, ghlac se leis. Glaotar "Bono" air ó dheireadh na 1970idí ar aghaidh. Ce gur ainm stáitse é Bono, glaoíonn a chlann agus a chairde Bono air chomh maith, ball U2 san áireamh.
[[Íomhá:Bono at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg|mion|Bono sa bhliain [[2009]].]]
Rugadh i mBaile Átha Cliath é. [[Caitliceachas|Caitiliceach]] ab ea a athair agus ba [[Phrotastúnach]] í a mháthair. Tógadh é le creideamh láidir mar bhall d’[[Eaglais na hÉireann]] ach nuair a ceistíodh é faoina chreideamh, dúirt sé go raibh sé idir dhá chomhairle faoin gceist.
Rinne David Evans ([[The Edge]]), a dheartháir Dick Evans (a d’fhág an banna go gairid ina dhiaidh sin) agus [[Adam Clayton]] amhlaidh. Do mhúnlaigh an ceathrar a bhí fágtha an grúpa Feedback sular athraigh siad an t-ainm go The Hype agus, ar deireadh thiar thall, shocraigh siad ar an ainm U2. Ar dtús, sheinn Bono an giotár agus chum sé amhráin ach, de réir mar a tháinig feabhas ar The Edge mar ghiotáraí, ní dhearna Bono ach amhráin a chanadh ansin.
Tá Bonosé pósta lelena Alisonleannán Hewsonón (néemheánscoil, Alison 'Ali' Stewart )., Táagus tá ceathrar pháistíclainne acu: iníonacha Jordan ( a rugadh ar an 10ú Bealtaini [[1989 ]]) agus, Memphis Eve ( 7úEve a rugadh Iúili [[1991 ]]) agus mic, Elijah Bob Patricius Guggi Q ( 17úa rugadh Lúnasai [[1999 ]]) agus John Abraham ( 20úa rugadh Bealtainei [[2001 ]]). ▼I ndiah an scoil a fhágáil, dúirt a athair leis go raibh cead aige fanacht sa bhaile ar feadh blian amhán ach muna raibh sé in ann a bealach féin a íocadh, beidh air an teach a fhágáil.
== Saol Pearsanta ==
▲Tá Bono pósta le Alison Hewson (née Stewart). Tá ceathrar pháistí acu: iníonacha Jordan (rugadh ar an 10ú Bealtain 1989) agus Memphis Eve (7ú Iúil 1991) agus mic Elijah Bob Patricius Guggi (17ú Lúnasa 1999) agus John Abraham (20ú Bealtaine 2001).
Ní fheictear Bono gan spéaclaí gréine go ró-minic, de bharr go bhfuil glácóma air.
Go déanach and 1980idí nó go luath sna '90idí, chennaigh Bono árasán dhá leibhéal ar barr an bloc árasán San Remo i [[Manhattan]] ó [[Steve Jobs]] ar costas $15 milliúin. Rinne Steve Jobs athchóiriú ar dá úsáid féin, ach níor bhog sé isteach ann ríomh. I 2002, bhí sé liostaithe mar cheann de na 100 Briotanach Ab Fhearr i bpobalbhreith a rinneadh i measc daonra na Breataine, cé gur Éireannach atá ann. I 2004, thug Ollcoil Pennysylvania céim oinigh dó.
I mí Bealtaine 2010, tháinig gortú dromlaigh ar Bono agus é ag ullmhú i gcomhair camchuairt U2, agus tógadh go clinic Gearmáinis é i Munchen i gcomhair néaramháinliacht. Chuireadh an céim Meirceánach Thuaidh den camchuairt ar athló agus athsceidealu é go 2011.
D'ainmnigh an ''Irish Post'' Bono mar cheann de ne 17 ealaíontóirí Éireannach ab ba chóir bheith bródúil as ar an 9ú Aibreán 2013. Chuir Irisleabhar Time é ins an 8ú áit ar an liosta de na Daoine Cáiliúil is Inspioráideach i 2013; ba é an taon duine ón tionscal ceoil faoi uimhir a deich.
Thosaigh obair Bono mar ghníomhaí, atá mar thoradh ar a chrediúintí Críostaíochta den chuid is mó, nuair a spreag Live Aid dó, cuairt a thabhairt ar campa bheathaithe san Aetóip agus dul ag obair ann lena bhean chéile, Alison agus an carthanacht World Vision, eagrúchán cabhair dhaonnúil, forbairt agus abhcóideacht Críostaíoch Soiscéalach. Maidir le cad a dúirt Bono in agallaimh a foilsiú agus a thaifeadú i 2013, deireann sé gurbh é Íosa Críost an fearr a dúirt sé go raibh sé nó "complete and utter nut case". Comh luath le 2005, bhí Bono ag agair an argóint seo, glaotar an "Lewis trilemma" ar seo.
Ar an 16ú Samhain 2014, bhí Bono i dtimpiste rothair nuair a rinne sé iarracht rothaí eile a sheachaint. Thugadh láithreach bonn é chuig an roinn éigeandála den ospidéal Preispitéireach i Nua Eabhrac, áit a fuair sé go leor x-gathanna agus scanta CAT in aonacht le cúig uaireanta d'obráid. Bhris sé a shlinneán, húiméireas, logall súile agus lúidín. Scríobh Bono ar súíomh gréasáin oifigiúil U2 go raibh seans ann nach mbeidh sé in ann an giotár a sheinnt ríomh arís.
== Gairm Ceoil ==
Sa bhliain [[1992]], cheannaigh sé féin agus giotáraí U2, The Edge, an t-ostán dhá réalt, seachtó seomra codlata, An Clarence agus rinneadh óstán cúig réalt le daichead a naoi seomra codlata as. Gan mhoill bhí sé ar an óstán ab fhaiseanta agus daoire sa chathair.
=== '''U2''' ===
''Príomh-airteagal: [[U2]]''
Sa bhliain [[2002]], scríobh sé réamhrá do ''Leabhar na Salm'', ceann de naoi leabhar an Bhíobla a d’fhoilsigh Cannongate Books ceann i ndiaidh a chéile sa tsraith “Pocket Cannons”.
Ar an 25ú Mean Fómhair 1976, d'fhreagair Bono, [[The Edge|David Evans ("The Edge")]], a dheartháir Dik agus [[Adam Clayton]] fógra ar an gclár fógraí i Mount Temple a chur scoláire [[Larry Mullen|Larry Mullen Óg]] suas ag lorg ball chun banna [[rac-cheol]] a bhunú. Bhí roinnt seisiúin jeaimeála ag an mbanna inar shenn siad amhráin de chuid bannaí eile. Bhí Bono ag iarraidh amhráin de chuid na [[The Rolling Stones|Rolling Stones]] agus na [[The Beach Boys|Beach Boys]] a sheinnt ach ní raibheadar go ró-mhaith ag seinnt amhráin de chuid bannaí eile agus thosaigh siad ag scríobh a chuid amhráin féin.
Ciallaíonn ‘Bono Vox’ de ghnáth 'an guth maith'. Is é Vox an t-ainmní agus Bono an cuspóir indíreach. Tá an-mheas ag Bono ar shaothar [[John Lennon]] agus a dhlúthcharad [[Billy Corgan]] atá mar bhall den ghrúpa [[Smashing Pumpkins]]. Ba é tuairim Bono gurbh é an t-albam ''[[Mellon Collie and the Infinite Sadness]]'' an t-albam ab fhearr a chuir Smashing Pumpkins amach. Is iontach an banna iad, dar le Bono.
Sheinneadar faoin ainm "Feedback" ar feadh cúpla mí, ach d'athraigh siad an tainm go "The Hype" níos déanaí. I ndiadh gur fhág Dik Evans an banna chun ballraíocht a ghlacadh i banna eile áítiúil, The Virgin Prunes, d'athraigh an ceathrar eile an tainm ó "The Hype" go "[[U2|U2"]]. Chan Bono, sheinn sé an giotár agus scríobh sé na hamhráin ar dtús.
== Cearta Sóisialta ==
| 