An difríocht idir athruithe ar: "An Túinéis"
Content deleted Content added
m !! fadhb le An tEarrach Arabach|tEarrach Arabach !! níl an nasc ceart !!! |
Aisteach |
||
Líne 49:
Tá an Túinéis mar chuid de chomhaontú comhlachais leis an t[[Aontas Eorpach]] agus is ballstát den 'Francophonie' í. Tá sí mar ball den Aontas na Magraibe Arabaí, Léig na nArabach agus an tAontas Afracach.
== Stair na
'''Faoi
Tharla an céad gabháil [[Otamánach]] ar an Túinéis sa bhliain 1534 faoi ceannas Barbarossa Hayreddin Pasha le linn ré [[Suleiman Ollásach]]. Bhí ar an [[Impireacht Otamánach]] athghabháil a dhéanamh ar an Túinéis chun smacht ar an tír a fháil ar ais ón [[An Spáinn|Spáinn]] sa bhliain 1574. Bhí siad i gceannas ar an tír go dtí gabháil na Francaigh sa bhliain 1881.
Líne 56:
I dtosach bhí an tír faoi rialtóir (Pasha) ach roimh bhfad is réigiún uathrialaitheach faoi ceannas áitiúil (na 'Beyigh') taobh istigh den Impireacht a bhí ann. Mhair an féinriail seo faoi na Beyigh Hussein idir 1705 go dtí neamhspleáchas i 1957. Le linn an thréimhse seo, bhí scothaicme iasachta i gceannas ar an tír agus bhí [[Tuircis]] mar teanga gnó an stáit.
'''Faoi
In 1869, d'fhógair an Túinéis go raibh sí [[bancbriste]]. Tháinig coimisiún idirnáisiúnta isteach chun geilleagar na tíre a riaradh. Tháinig na Francaigh i gcumhacht le linn na 1880'í. Rinne an Fhrainc ionradh ar an Túinéis in 1881 le thart ar 36,000 saighdiúir. Bhí an Túinéis mar [[coimirceas]] de chuid an Fhrainc ón bhliain 1883.
Líne 64:
Idir 1942 agus 1943 bhí an Túinéis mar suíomh de [[Feachtas na Túinéise]]. Bhí roinnt catha ann idir An [[Ais Róimh-Bheirlín-Thóiceo|Ais]] agus na [[Comhghuaillithe]]. Is é an Túinéis an t-aon [[Tír Arabach]] a bhí faoi forghabháil na Gearmánaigh le linn [[An Dara Cogadh Domhanda]]. Bhí na Gearmánaigh chun cinn i dtosach, ach bhí an lámh in uachtar ag na Comhghuaillithe ar deireadh.
'''Neamhspleáchas'''
Bhain an Túinéis [[neamhsplachas]] amach sa bhliain 1956. Bhí Habib Bourguiba chun thosaigh san feachtas chun neamhspleáchas a bhaint amach. Bhí sé mar céad [[Uachtarán]] na tíre tar éis neamhspláchas chomh maith. Is é an gluaiseacht [[saolta|shaolta]]<nowiki> '</nowiki>''Rassemblement Constitutionnel Démocratique' (RCD) ''a bhí i gcumhacht sa tír tar éis neamhspleáchas a bhaint amach. In 1987 d'fhógair dochtúirí go raibh Habib Bourguiba ró-thinn chun a bheith mar ceannaire na tíre agus tháinig [[Príomh Aire]] Zine El Abidine Ben Ali isteach mar Uachtarán ó 1987 go dtí [[Earrach na nArabach]] i 2011. Bhí [[corbadh]] curtha ina leith go minic le linn a cheannaireacht. D'áitigh eagraíochtaí idirnáisiúnta ar nós [[Tarscaoileadh Idirnáisiúnta]] agus 'Freedom House' go raibh [[cearta daonna]] sáraithe ag an [[rialtas]] le linn ceannaireacht Ben Ali agus chur sé bac ar obair eagraíochtaí ar son cearta daonna sa tír.
'''Réabhlóid
Bhí Réabhlóid na Túinéise ina fheachtas dian [[easumhlaíocht shibhialta]]. Bhí na [[ceardchumann]] chun cinn sna h[[agóid|agóidí]]<nowiki>. Bhí na hagóidí seo mar spreagadh don t[[An tEarrach Arabach|
Ar an 23ú Deireadh Fómhair 2011 bhí toghchán agus d'fhógair breathnóir neamhchlaonta idirnáisiúnta go raibh sé saor agus cothrom. Is é an gluaiseacht '[[Ennahda]]' a bhfuair an méid suíocháin is mó, 90 as 217. Ar 12 Nollaig 2011 bhí Moncef Marzouki, iar-
== Tagairtí ==
|