An difríocht idir athruithe ar: "Nua-Eabhrac (cathair)"

Content deleted Content added
Acer (plé | dréachtaí)
No edit summary
Líne 21:
|líonláithreán = www.nyc.gov
}}
Cathair le 8,008,278 (2000) duine í '''Cathair Nua-Eabhrac''', atá suite ar chósta thoir [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stát Aontaithe Mheiriceá]] (S.A.M.). Is í an chathair is mó daonra i Stáit Aontaithe Mheiriceá. Ina theannta sin, nuair a chuirtear daonra a mbruachbhailte leíléi, is gaire do 18 milliún atá inti (sa bhliain 2000). Ar oirthear inbhear an [[Hudson]] atá sí, le [[New Jersey]] ar an dtaobh thiar den abhann. Is í an chathair is mó i stát [[Nua-Eabhrac (stát)|Nua-Eabhrac]].
 
== Sonraí daonna ==
Bhí tuarastal láir $38,293 in aghaidh an duine sa chathair sa bhliain [[2000]], agus tuarastal láir $41,887 in aghaidh an líon tí. Bhí tuarastal láir $37,435 ag fir, agus $32,949 ag mná. Bhí méanthuarastal $22,402 ag muintir na cathrach. Bhí 21.2% den daonra agus 18.519% de líonta tí faoifaoin bhun theorainn anlíne bhochtanaisbhochtaineachta. Ón líon atá ag maireachtáil i mbochtanasmbochtaineacht, bhí 30.0% faoi bhun aois 18 mbliain agus 17.818% 65 mbliain nó os a chionn.
[[Íomhá:Statue-de-la-liberte-new-york.jpg|mion|left|Dealbh na Saoirse]]
 
Sa bhliain [[2000]], bhí 8,008,278 duine, 3,021,588 líon tí, agus 1,852,233 clann ag maireachtáil sa chathair. Bhí dlús daonra 10,194.2/km² (26,402.9403/mi²) ann. Bhí 3,200,912 aonad tís, ag meándlús 4,074.6/km² (10,553.2/mi²). Maidir le cine, Bhí 44.6645% Bán, 26.5927% Gorm , 0.525% de Mheiriceánaigh Dúchais (Indiaigh Mheiriceá Thuaidh), 9.8310% de bhunach Áiseach, 0.07% d'Oileánaigh na Mara Ciúine, 13.42% de chiníocha eile, agus 4.925% de dhá chine ar a laghad. Bhí 26.9827% den daonra de bhunadh Hiospánach or LaidineachEaspáinneach, a d'fhéadfadh baint le cine ar bith. Bhí thart ar milliún go leath daoine d'íaróibhde bhunadh Éireannach i Nua Eabhrac.
 
Bhí 3,021,588 líon tí, agus bhí leanaí faoi bhun 18 ag maireachtáil le 29.7% acu. Is cúplaí pósta ag maireachtáil le chéile 37.2% acu, is ceann tí baineann gan fear céile ag maireachtáil léi 19.1% acu, agus ní clann iad 38.730% acu. IsBa daoine aonair iad 31.932% de iomlán an uimhir líonta tí, agus bhí duine 65 mbliana ar a laghad ag maireachtáil le 9.910%. 2.596 an meán líon tí, agus 3.323 an meán líon clainne, tuismitheoirí san áireamh.
 
Sa chathair bhí 24.2% faoi bhun aois 18, 10.0% ó 18 go 24, 32.933% ó 25 go 44, 21.2% ó 45 go 64, agus 11.712% atá 65 blianbliain ar a laghad. 34 blianbliain isba ea an láraoislár-aois. Bhí 100 bean in aghaidh gach 90.0 fear. Bhí 85.986 fear in aghaidh gach 100 bean os cionn 18 bliana.
 
== Na Cúig Bhuirg ==
[[Íomhá:Manhattan00.jpg|thumb|Nua-Eabhrac/Manhattan sa bhliain 1873]]
Cúig bhuirg le chéile atá i Nua-Eabhrac, agus is contae de chuid stát Nua-Eabhrac gach ceann acu, cé nach bhfuil rialtais ar leith acusan:
 
* [[Manhattan]] – Contae Nua-Eabhrac, ach tugtar 'Manhattan' go hiondúil ar an mbuirg agus ar an oileán ar a bhfuil sé suite, daonra 1,636,268
Líne 43:
* [[Oileán Staten, Nua Eabhrac|Oileán Staten]] – Contae Richmond, daonra 473,279
 
(Is as meastúchán [[Daonáireamh|ceannáirimh]]meastacháin [[2014]] na huimhreacha seo.)<ref>http://www.census.gov/quickfacts/table/PST045215/36061 i gcomhair Manhattan.; Táblaítáblaí eile ag an suíomh chéanna le haghaidh na mbuirgí eile</ref>
 
Toghann gach ceann den chúigear Uachtarán Buirge, ach faoi chartaschairt na cathrach tá cumhacht teoranta ag uachtarán—tá buiséad beag discréideach aige nó aici le caitheamh ar thionscadail laistigh den bhuirg. (Cuireadh deireadh leis an gcumhacht tábhachtach deiridh a bhí acu—ball de Bhord an Oideachais a cheapadh—leis an mbord féin, ar [[30 Meitheamh]] [[2002]].) Faoi láthair, bíonn uachtaráin na mbuirgí mar bhaill ''[[ex officio]]'' ar bhoird agus choistí éagsúla.
 
Tugtar "na Cúig Bhuirg" go minic ar iomlán na cathrach, ag úsáid an téarma "An Chathair" nó "The City" le haghaidh Manhattan, an t-oileán lárnach. Tugtar "na Buirg Lasmuigh" ("the Outer Boroughs") ar na ceithre cinn eile.
Líne 139:
== Iompar ==
[[Íomhá:Mta station wall.jpg|thumb|Stáisiún subway i Manhattan]]
Tá calafort mór ar a bruacha, ach tá go leor dá cuid gnó caillte ag Nua-Eabhrac le calafoirt eile, mar [[Elizabeth, New Jersey|Elizabeth]] i [[New Jersey]]. Tá aerphort idirnáisiúnta John F. Kennedy i Nua-Eabhrac, chomh maith le haerphorthaerfort intíre La Guardia, iad araon in Queens. Tá AerphortAerfort Newark Liberty ar an taobh thiar de abhainn an Hudson, i [[New Jersey]]. Tá dhá stáisiún traenach mór inti, Grand Central Station, as a bhfágann traenacha réigiúnda Metro North, agus Stáisiún Pennsylvania, nó Penn Station mar a thugtar air de ghnáth, atá á úsáid ag an Long Island Railroad agus ag an gcóras for-réigiúnach Amtrak. Gluaiseann córas mearthraenach na cathrach, an ''subway'', ar fuaid ceithre cinn des na buirg, go leor de faoi thalamh ar ndóigh, agus tá a sheirbhís traenach féin ag Oileán Staten.
 
== Gnó ==
Is ceantar gnó mór í Nua-Eabhrac le clódóireacht, foilsitheoireacht, táirgeadh clár teilefíse, drámadóireacht, tionscnaimh bogearraí ríomhaireachta, turasóireacht agus an gnó airgeadais agus infheistíochta. Ar [[Wall Street]], ar dheisceart Manhattan, atá gnó an infheistíochta bunaithe, agus fostaíonn sé na mílte. Tiománann an gnó úd géilleagar an réigiúin, mar gheall ar an iomad post atá ann, go háirithe imeasc daoine ar thuarastail arda.
 
==Tagairtí==