An difríocht idir athruithe ar: "Académie française"

Content deleted Content added
mNo edit summary
Líne 1:
[[File:Institut de France, Paris 26 June 2011.jpg|thumb|400x400px|L'[[Institut de France]], áras ina bhfuil lonnaithe an Académie française.]]
Comhairle teanga is ea an <nowiki/>'''''Académie française''' ''([[An Ghaeilge|Gaeilge]]: 'Acadamh Francach'<nowiki/><nowiki/>) a stiúrann an [[An Fhraincis|Fhraincis]]. Ba é an [[Cairdinéal de Richelieu]] a bhunaigh í sa bhliain [[1635]], rud a dhein sé i gcaitheamh réimeas [[Louis XIII na Fraince|Louis XIII]]. Tá sí ar cheann desna hinstitiúidí is ársa sa [[an Fhrainc|Fhrainc]]. Tá 40 ball inti agus is iad na baill atáidatá inti cheana féin a thoghaidthoghann baill nua.
 
== Feidhmeanna ==
Líne 19:
Ba chóir ''Grand prix de la francophonie ''([[An Ghaeilge|Gaeilge]]: 'Duais Mór Réimse na Fraincise'), duais a bhronntar 'gach bliain ó [[1986]] i leith agus a thugann le fios suim leanúnach an Acadaimh i mbláthú na Fraincise sa domhain, a lua go háirithe.
 
Chomh maith leis sin, tugann an tAcadamh síntiúis do chumainn liteartha agus eolacha, do thograí charthanacha, do go leor clann i ngátar, do bhaintrigh, do dhaoine in ísle fábhairfabhair nó a rinne éacht lena dtabhairt féin suas ag cuspóir thábhachtach, chomh maith le roinnt sparáin (Sparáin ''Zellidja'', ''Neveux'', ''Corblin'', ''Damade'').
 
== Stair ==
Chuir [[Cairdinéal de Richelieu]] an tAcadamh ar bun sa bhliain [[1635]]. Cuireann na dlíthe agus rialacha a chuir an Cairdinéal ar aghaidh, chomh maith leis na ''lettres patentes'' a chuir [[Louis XIII na Fraince|Louis XIII]] a ainm leo sa bhliain 1635 agus a chláraigh an Pharlaimint sa bhliain [[1637]], a caractarcarachtar oifigiúil mar ''chomhlacht um fhir litreacha'', a bhíodh ag teacht le chéile i mbealach neamhfhoirmiúil roimhe sin, ar bun.
 
B'é an misean a tugadh dó óna thús an Fhraincis a dhaingniú, rialacha a thabhairt di, agus í a fhágáil glan agus ion-tuigthe don uile dhuine. Uaidh sin, b'éigean dó tosú le foclóir a chumadh.
Líne 35:
 
== Na Déithe Buana (''Les Immortels'') ==
Tá 40 baill san Acadamh ar a mhéad agus is iad na baill atáid ann iad féin a thoghaidthoghann ball nua más gá. Óna thús anall, ghlac sé le níos mó ná 700 ball.
 
Tugann sé le chéile filí, úrscéalaithe, fir amharclainne, fealsúnaithe, dochtúirí leighis, fir eolaíochta, eitneolaithe, léirmheastóirí ealaíne, saighdiúirí, fir stát, agus fir Eaglaise, agus rinne gach duine acu maisiú ar leith ar an bhFraincis.
Líne 45:
Bíonn cleachtadh acu, agus tá go fóill, ar bhreithiúnais soiléir a thabhairt ar úsáid cheart focal, agus as sin ar na coincheapa agus na luachanna a iompraíonn siadsin a shainmhíniú. Tá a n-údarás mórálta in ábhair teanga bunaithe in úsáid agus i dtraidisiún.
 
Dearadh an ionnar ghlas cháiliúil, a iompraíonn na scoláirí, leis an bicorne, an cápacába agus an chlaidheamhchlaíomh, i rith suíomh shollúnta bliaintiúilbliantúil an Acadaimh faoin ''Coupole'', in aimsear an [[Consulat]]. Úsáidtear i measc baill go léir an [[Institut de France]] (Gaeilge: 'Institiúd na Fraince') é.
Meastar go minic gur sórt choisreacan thar chách é toghadh duine go dtí an tAcadamh.
 
Is dínit atá buan ó aon athrú rialtas nó eile é feabhas scoláire. Ní féidir le haon duine éirí as an Acadamh. Ach is féidir leis an gcomplacht eisceacthaíeisceachtaí a fhógrairtfhógairt mar gheall ar chúiseanna troma a lotann onór; b'fhíor-annamh na heisceachtaí le linn na staire.
 
== Baill Reatha an Acadaimh ==