An difríocht idir athruithe ar: "Sraith cheimiceach"

Content deleted Content added
Addbot (plé | dréachtaí)
m Bot: Migrating 28 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q19549 (translate me)
gramadach, athscríobh
Líne 1:
{{glanadh}}
 
Is éard atá i gceist le '''sraith cheimiceach''' ná sraith de [[Dúil cheimiceach|dhúile ceimiceacha]] a bhfuil na saintréithe acu ag athrú de réir a chéile ag dul ar aghaidh sa tsraith. Thainig na heolaithe ar lorg an choincheapa féin sular cuireadh an [[tábla peiriadach]] i dtoll a chéile, ach ba iad na sraitheanna seo a thug inspioráid do Dmitry Mendeleyev, an ceimiceoir Rúiseach a tharraing an chéad tábla peiriadach.
Grúpa [[dúil cheimiceach|dúl ceimiceach]] is ea '''sraith ceimiceach''' atá le difríochtaí eatarthu de réir a chéile ó taobh thaobh eile na sraithe.
 
Tá an tábla peiriadach féin comhdhéanta as [[Grúpaí an tábla pheiriadaigh|grúpaí]] is as sraitheanna den chineál seo. Is é is bunús leo ná na cosúlachtaí i gcumraíocht na leictreon sna hadaimh. Ar na leictreoin is faide amuigh san adamh atá saintréithe ceimiceacha na dúile ag brath, ós rud é gurb iad na leictreoin sin amháin - na fiúsleictreoin mar a thugtar orthu - na haon chinn a ghlacann páirt in imoibriúcháin cheimiceacha.
Thángthas ar na sraitheanna ceimiceacha roimh chruthú de [[tábla peiriadach|thábla peiriadach]] na [[dúil cheimiceach|ndúl ceimiceach]], a cruthaíodh chun eagar a chur ar na dúile de réir a gcuid tréithe ceimiceacha.
 
Seo sraithesamplaí de shraitheanna ceimiceacha an tábla peiriadaighpheiriadaigh:
Tá an iomaí sraithe ceimiceacha ar chothrom díreach le [[Grúpa an tábla peiriadaigh|grúpaí an tábla peiriadaigh]]; ní haon comhtharlú é seo, mar tá an bunús céanna ag na tréithe fisiceacha a grúpálann iadsan agus na cumraíochtaí [[Fithiseán adamhach|fithiseáin adamhaigh]] a chuireann iad sa grúpa céanna sa tábla peiriadach.
* [[Miotail alcaileacha]] (an chéad ghrúpa sa tábla peiriadach)
 
* [[Miotal cré-alcaileach|Miotail cré-alcaileacha]] (an dara grúpa 2 ansa tábla peiriadaighpeiriadach)
Seo sraithe ceimiceacha an tábla peiriadaigh:
* [[Miotal alcaile|Miotail alcaile]] (grúpa 1 an tábla peiriadaigh)
* [[Miotal cré-alcaileach|Miotail cré-alcaileacha]] (grúpa 2 an tábla peiriadaigh)
* [[Lantanóidigh]]
* [[AchtainídAchtanóidigh]]
* [[Miotal trasdultach|Miotail trasdultacha]]
* [[Calcaigin|Calcaiginí]] (an séú grúpa 16déag ansa tábla peiriadaighpeiriadach)
* [[Miotal|Miotail]] eile
* [[Hailigin|Hailiginí]] (an seachtú grúpa 17déag ansa tábla peiriadaighpeiriadach)
* [[Miotalóideach|Miotalóidigh]]
* [[Triathghás|Triathgháis]] (an t-ochtú grúpa 18déag ansa tábla peiriadaighpeiriadach)
* [[Neamh-mhiotal|Neamh-mhiotail]]
* [[Calcaigin|Calcaiginí]] (grúpa 16 an tábla peiriadaigh)
* [[Hailigin|Hailiginí]] (grúpa 17 an tábla peiriadaigh)
* [[Triathghás|Triathgháis]] (grúpa 18 an tábla peiriadaigh)
 
== Féach ar ==