Vicipéid

An difríocht idir athruithe ar: "Fianna Fáil"

Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Dmd3music (plé | dréachtaí)
85,219 edits
No edit summary
mNo edit summary
Líne 15:
|gréasáin = [http://www.fiannafail.ie www.fiannafail.ie]
}}
Is [[Páirtí polaitíochta|pairtí polaitiúil]] é '''Fianna Fáil''' i b[[Poblacht na hÉireann]].
Is [[Páirtí polaitíochta|pairtí polaitiúil]] é '''Fianna Fáil''' i b[[Poblacht na hÉireann]]. Tagann an t-ainm ón seanchas mar ba bhuíon laochra iad na Fianna faoi cheannas [[Fionn Mac Cumhaill|Fhinn Mhic Cumhaill]]. B'ainm "Inis Fáil" a glacadh mar ainm eile ar Éirinn. Bhí scoilt i [[Sinn Féin]] tar éis an conradh i [[1922]] idir Éirinn is an Bhreatain Mhór a chuir deireadh le [[Cogadh na Saoirse (Éire)|Cogadh na Saoirse]]. D'fhág [[Eamon de Valera]] [[Sinn Féin]] i [[1925]] mar níor mhaith leis an bpairtí a suíocháin a ghlacadh sa [[Dáil Éireann|Dháil]] mar gheall ar an mionn dílseachta do rí na Breataine. Ag an am sin, dúirt [[Seán F. Lemass|Seán Lemass]] gur 'pairtí leath-bhunreachtúil' ab ea an pairtí mar ní raibh siad ach ag féachaint cad ab fhéidir leo a fháil trí mheáin pholaitiúla agus dá mbeadh gá ann, d'fhillfidís arís ar an bhforéigean. Is minic ''An Páirtí Poblachtach'' nó ''The Republican Party'' mar fhotheideal ar ainm an pháirtí.▼
 
== An páirtí ==
Bunaíodh an pairtípáirtí le trí bhunaidhm -
#* An [[tír]] a athaontú
#* Tír féin-chothaithe a chruthú
#* [[An Ghaeilge]] a neartú
srl
 
Is é Fianna FáilBhí an pairtí is mó in [[Éire|Éirinn]] agus bhí siadpáirtí i gcumhacht i 23 Dáil as an 29 a bhí ann roimh 2009. Ba [[rialtas]] Fhianna Fáil é an rialtas is faide, ó [[1932]]-[[1948]], nuair a tháinig [[comhrialtas]] i gcomharba orthu, a thit ceithre bliain níos déanaí nuair a bhuaigh Fianna Fáil [[olltoghchán]] eile faoi [[Eamon de Valera]].
 
==Ainm==
Tagann an t-ainm ón [[Béaloideas|seanchas]] mar ba bhuíon laochra iad na Fianna faoi cheannas [[Fionn Mac Cumhaill|Fhinn Mhic Cumhaill]]. B'ainm "Inis Fáil" a glacadh mar ainm eile ar Éirinn.
 
Bunaíodh an páirtíIs ar an 23ú[[2 lá de MártaAibreán]] [[1926. Is ar an dara le d'Aibreán]]]] a rinne an páirtí cinneadh ar a ainm. Bhí Seán Lemass i bhfabhar an ainm 'The Republican Party', ach is Éamon De Valera, ceannaire an páirtí a rinne an cinneadh, agus is é an t-ainm 'Fianna Fáil' a phioc sé.▼
 
Is minic ''An Páirtí Poblachtach'' nó ''The Republican Party'' mar fhotheideal ar ainm an pháirtí.
 
== Stair ==
===Cúlra===
▲Bunaíodh an páirtí ar an 23ú lá de Márta 1926. Is ar an dara le d'Aibreán a rinne an páirtí cinneadh ar a ainm. Bhí Seán Lemass i bhfabhar an ainm 'The Republican Party', ach is Éamon De Valera, ceannaire an páirtí a rinne an cinneadh, agus is é an t-ainm 'Fianna Fáil' a phioc sé.
▲Is [[Páirtí polaitíochta|pairtí polaitiúil]] é '''Fianna Fáil''' i b[[Poblacht na hÉireann]]. Tagann an t-ainm ón seanchas mar ba bhuíon laochra iad na Fianna faoi cheannas [[Fionn Mac Cumhaill|Fhinn Mhic Cumhaill]]. B'ainm "Inis Fáil" a glacadh mar ainm eile ar Éirinn. Bhí scoilt i [[Sinn Féin]] tar éis an conradh i [[1922]] idir Éirinn is an Bhreatain Mhór a chuir deireadh le [[Cogadh na Saoirse (Éire)|Cogadh na Saoirse]]. D'fhág [[Eamon de Valera]] [[Sinn Féin]] i [[1925]] mar níor mhaith leis an bpairtíbpáirtí a suíocháin a ghlacadh sa [[Dáil Éireann|Dháil]] mar gheall ar an mionn dílseachta do [[rí]] na Breataine[[Breatain]]e. Ag an am sin, dúirt [[Seán F. Lemass|Seán Lemass]] gur 'pairtípáirtí leath-bhunreachtúil' ab ea an pairtípáirtí mar ní raibh siad ach ag féachaint cad ab fhéidir leo a fháil trí mheáin pholaitiúla agus dá mbeadh gá ann, d'fhillfidís arís ar an bhforéigean. Is minic ''An Páirtí Poblachtach'' nó ''The Republican Party'' mar fhotheideal ar ainm an pháirtí.
 
===Bunú===
ArBunaíodh an 16úpáirtí láar dean [[23 Márta]] [[1926]]. Ar an [[16 Bealtaine]] bhí[[1926]], reáchtáladh an chéad cruinniú an páirtí san [[amharclann]] 'La Scala' i mBailem[[Baile Átha Cliath]].
 
===I gCumhacht===
Bhunaigh an páirtí a gcéad [[rialtas]] i Mí na Márta [[1932]] le cabhair ón [[Páirtí an Lucht Oibre (Éire)|Lucht Oibre]]. Ghéill rialtas [[Cumann na nGaedheal|Chumann na nGaedhael]] riarachán na tíre dóibh agus ba chéim mhór í seo do [[Daonlathas|dhaonlathas]] na hÉireann mar bhí na daoine céanna á marú i g[[Cogadh Cathartha na hÉireann|Cogadh Cathartha]] cúpla bliain roimhe sin. I mí Eanáir [[1933]] d'fhógair de Valera toghchán agus bhuaigh an páirtí móramh sa [[Dáil Éireann|Dáil]].
 
===1960idí===
Tháinig a lán [[Scannal Fianna Fáil|scannal]] chuig Fianna Fáil trína bliana. An [[''Triail na nArm]]'' sa [[1970í|seachtóidí]], nuair a cúisíodh [[Cathal Ó hEochaidh]] agus aire eile ó bheith ag tabhairt airm don t[[IRA]], agus díbríodh iad ón gcaibinéid. Fuair an triail amach nach raibh baint acu le airm soláthar agus d'éirigh leis an Eochaigh a bheith ina [[Taoiseach|Thaoiseach]] níos déanaí. Sna [[1990í|nóchaidí]], bhí cúpla scannal faoi thabhairt conradh pleanála. Mar thoradh, chuaigh daoine chuig priosúnpríosún agus chuir an rialtas a lán binse fiosrúcháin ar bhun.
 
===Géarchéim, 2007-2016 ===
I mí Meitheamh 2009 chaill Fianna Fáil a lán suíocháin sna toghcháin áitiúla, agus anois tá níos mó suíocháin ag [[Fine Gael]] sna húdaráis áitiúla.
 
== Ceannairí ==
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/wiki/Fianna_Fáil"