Vicipéid

An difríocht idir athruithe ar: "Cathal Ó Searcaigh"

Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Athbhreithniú amach is amach -- ~~~~
Líne 1:
{{Bosca Sonraí Scríbhneoir
[[Íomhá:Cathal.jpg|deas|200pz|thumb|Cathal Ó Searcaigh]]
| ainm = Cathal Ó Searcaigh
Scríbhneoir comhaimseartha [[Gaeilge]] is ea '''Cathal Ó Searcaigh''' a rugadh i g[[Cloch Cheannfhaola]] i d[[Tír Chonaill]] sa bhliain 1956.
| íomhá =
| ceannteideal =
| dáta_breithe = [[12 Iúil]], [[1956]]
| áit_bhreithe = [[Gort an Choirce|Gort A' Choirce]], [[Contae Dhún na nGall]]
| dáta_báis =
| áit_bháis =
| náisiúntacht = [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]]
| gairm = File, scríbhneoir, drámadóir, eagarthóir
}}
[[Íomhá:Cathalosearcaigh1.jpg|deas|200pz|thumb|Sa bhaile i Mín A' Leá ]]
Aithnítear '''Cathal Ó Searcaigh''' mar dhuine de mhórfhilí na Gaeilge. "Tá Cathal Ó Searcaigh ar an bhfile is binne agus is milse béil in Éirinn", adeir [[Alan Titley]]. "Ina dhiadh sin is feidir leis a bheith bog, garbh, scéaltach, Rómánsúil ar a sheal".<ref name="Titley">Alan Titley, Scríbhneoirí faoi Chaibidil (Cois Life, Baile Átha Cliath, 2010)</ref> Laoithe cumainn d'eacstais an tsaoil is ea an chuid is fearr dá shaothar agus tugann sé cuireadh isteach dúinn do charnabhal na beatha. "Ní le [[Dún na nGall]] amháin a bhaineann Ó Searcaigh ach leis an gCruinne", adúirt [[Gabriel Rosenstock]]. <ref>Gabriel Rosenstock, ina léirmheas ar Gúrú i gClúidiní (Comhar, 2006)</ref> "Baineann sé le gach éinne againn, mar sin, agus leis an gCruinne go léir is í istigh ionainn [...] Is í cantaireacht na Cruinne í, an ceol is binne agus is ársa amuigh."
 
== Saol Tógáil==
Rugadh Cathal Ó Searcaigh i Mín A' Leá faoi scáth an [[An Earagail|Eargail]] i gcomharsanacht [[Gort an Choirce|Ghort an Choirce]] i d[[Tír Chonaill]]. B'as Mín Doire na Slua i bparóiste na Rosann dá Mháthair, Agnes Roarty. Fear de bhunadh Mhín A' Leá a bhí i Micí, athair an fhile. Ar nós go leor d'fheara [[Cloich Cheann Fhaola|Chloch Cheann Fhaola]] ag an am shaothraigh Micí a bheatha mar oibrí seasúrach ar fheirmeacha i Mid Lothians na hAlban, sna ceantaireacha sin thart ar Haddington, Dunbar agus East Linton. Thit cúram na feirme a bhí acu i Mín A' Leá ar Agnes nuair a bhí a fear céile as baile. Cathal an t-aon duine clainne a bhí acu.
=== Óige ===
As Mín na Leagha i n[[Gaeltacht]] Thír Chonaill don Searcach. I gCaiseal na gCorr a fuair sé a chuid oideachais bunscoile ach níor thaitin an scoil leis:
 
===Scolaíocht===
:''"Cha deachaigh Caiseal na gCorr i bhfeidhm orm ar chor ar bith. Bhí fuinneogaí ar an scoil sin ach ní raibh solas ar bith ag teacht fríd na fuinneogaí sin. Scoil iontach brúidiúil ar fad a bhí inti, ón tús go dtí an deireadh."''
Fuair sé a chuid bunscolaíochta i gCaiseal na gCorr agus a chuid meanscolaíochta i nGairm Scoil Ghort A' Choirce.
"Purgadóireacht anama agus aigne" a thug sé ar a thréimhse sa scoil náisiúnta. "Buillí, bualadh agus brúidiúlacht; sin an chuimhne is buaine atá agamsa ar mo chuid bunscolaíochta. Chan smacht a cuireadh ar mo shamhlaíocht i gCaiseal na gCorr ach ansmacht."<ref name="Macalla">''Ón Taobh Istigh: Agallamh le Cathal Ó Searcaigh'', Marion Kelly: Macalla (OÉ Gaillimh 1997)</ref>
 
Ach bhí an tádh dearg air, adeir sé, a ghabháil chun na gairm scoile i nGort A' Choirce. "Bhí Tomás Breathnach ag muineadh ansin. Eisean a bhí i mbun an Bhéarla. Bhí sé iontach. Chan téacsanna as leabhar an Bhéarla amháin a bhí a theagasc aige – ach téacsanna as leabhar na beatha. Thuig seisean an tábhacht a bhain le saol na samhlaíochta. Mhuin sé filíocht dúinn seachas fíricí. Cheadaigh seisean domh a bheith cruthaitheach."<sup>Ibid</sup>
Thaitin a mheánscoil leo, áfach, cé gur fhreastail se ar cheardscoil i nGort an Choirce seachas an scoil níos mheasúla ar an Fhál Carrach:
 
==Londain==
:''"Na "rejects" ar fad a chuaigh go dtí an cheardscoil den chuid is mó, sin mar a chonacthas an ceardoideachas do dhaoine in Éirinn. Bhí an bhéim ar fad ar an acadúlacht."''
[[Íomhá:Cathal.jpg|deas|200pz|thumb|Cathal Ó Searcaigh]]I ndiaidh na gairm scoile chuaigh sé go Londain, Sasana, "le taithí a chuir ar an saol – saol na gcéadfaí go speisialta. Bíonn ort na cúlbhóithre agus na cabhsaí a shiúl sula n'aimseoidh tú na sméara dubha is mó agus is milse."<ref name="Macalla" /> Léigh sé cuid mhór ag an am sin a bhuíochas sin ag gabháil do shiopaí leabhar dara láimhe Charing Cross agus do leabharlann phoiblí Londan. Bhí na [[Jack Kerouac|Beats]] ar thús cadhnaíochta – Ginsberg, Corso, Ferlinghetti, Snyder agus dar ndóighe, Kerouac. "Mheall saothar na mBeats mé. Bhí comhcheilg ar bun acu in éadan na gcionbhinsiún. Thug siad an fhilíocht amach ar an sráid. Shaoraigh siad Bé na hÉigse ó shaol, seasc, méanaicneach na hAcadúileachta, áit a raibh sí ag fáil bháis de dhíobháil aicsean. Agus thug siad cead a cinn díthe an tsráid a shiúl. Dhúisigh na Beats an Dán. Ár nDán."<sup>Ibid</sup>
 
Ba i Londain a chum sé a chéad chnuasach filíochta, "Miontraigéide Chathrach".<ref>Cló Uí Chuirreáin, 1975</ref> Deir sé fosta gur chuir sé "dúspéis i ngraffiti na cathrach." Litríocht an leithris nó Éigse an Phleidhce nó Cacamas, "thaitin sé liom mar go raibh sé greannmhar, graosta, dúshlánach. Shamhlofá gur cuireadh bior dhearg suas tóin na gclicheanna. Scréad dúshláine a bhí sa ghraffiti seo in éadan gach ní agus neach a bhí cúramach, coimeádach, críonna. Tuigeadh domh ag an am go gcaithfeadh friotal na filíochta a bheith chomh beo brathach leis an ghraffiti seo. Cha bheadh tairbhe ar bith teanga a úsáid a bhí chomh righin reoite le cáipéis dlí."<ref name="Macalla" />
Agus a mheánscolaíocht críochnaithe chaith an Searcach bliain ag plé leis an Staidéar Eorpach san NIHE i Luimneach, mar a thugtaí ar Ollscoil Luimnigh. Ach bhí sé mar chuspóir ag an chúrsa ''"feidhmeannaigh a chur ar fáil don Eoraip úr agus ní raibh spéis ar bith agamsa a bheith i m'fheidhmeannach"''. Mar sin, d'fhág sé [[Luimneach]].
 
I Londain shaothraigh sé a bheatha ag obair i dtabhairne – "The Ox and Gate", leathbealaigh idir Cricklewood agus Neasden, ceantar mór Éireannach ag an am sin.
Chuaigh sé go [[Londain]] ansin, agus chaith sé bliain amháin ag léamh leabhar agus ag obair i mbeár, ''The Ox and the Gate''.
 
==Ollscolaíocht==
D'éirigh leis scoláireacht a fháil go Coláiste Phádraig, Maigh Nuad ansin agus rinne sé staidéar a ar an Ghaeilge agus ar an Bhéarla. Deir sé, áfach, gur chaill sé tromlach na ranganna i rith na bliana a chaith sé ann agus gur chaith sé tromlach a chuid ama sa leabharlann ag léamh leabhar.
Chaith sé théimhse (1972-74) ag plé leis an Staideár Eorpach san [[Ollscoil Luimnigh|NIHE]] i Luimhneach mar a thugtaí ar Ollscoil Luimhnigh. Agus é ó dheas d'fhreastal sé ar Úr-Chúirt Éigse na Máighe, scoil filíochta a bhíodh ag Cyril Ó Céirín ina theach conaí i Mungairit ó Shamhain go Bealtaine, ag déanamh aithrise ar na cúirteanna filíochta a bhíodh sa Tuadhmumhain sa tseanam. Tá fianaise ar an fhilíocht a cuireadh os comhair na cúirte le fáil sa leabhar "Breith" (Cló na Cúirte Éigse, Mungairit, 1974) arna chur in eagar ag Cyril Ó Céirín. Le linn do Chathal a bheith ag freastal ar an NIHE bhain sé cáil amach mar léiritheoir drámaí. Ar na léirithe a stiúirigh sé bhí "Shadow of the Glen", "The Midnight Court", "Moll".
 
Rinne sé bliain amháin de chéim i nGaeilge i [[Ollscoil na hÉireann, Má Nuad|gColáiste Phádhraig, Maigh Nuad]] (1978-79). Foilsíodh a dhara cnuasach agus é ina mhacléinn i Maigh Nuad – Tuirling<ref>Carbad, 1978</ref> i bpáirtíocht le [[Gabriel Rosenstock]]. Agus é i gColáiste Phádraig bhí sé mar bhall lárnach den fhoirean iomráiteach díospóireachta a bhí acu. Ar an fhoireann clúiteach sin bhí daoine a thuill cáil mhór ina dhiaidh sin: John O'Donohue, údar Anamchara; Mary Hanafin, Ministir Oideachais, Fianna Fáil; Micheál Ó hÉanaigh, Ardfheidhmeannach i gComhairle Condae Dhún na nGall.
Chuir sé dánta isteach ar chomórtas Ghael-Linn, Slógadh, foilsíodh dhá leabhar. Tháinig an chéad cheann amach sa bhliain 1975, ''Miontragóid Cathrach, ach anois deir sé faoi:
 
I ndiaidh do Maigh Nuad a fhágáil d'oibrigh sé mar láithreoir teilifise ar "Aisling Gheal", clár ealaíon agus ceoil a léirigh [[Tony McMahon]] do [[TG4|RTÉ]].
:''"Níl tragóid ar bith in sa leabhar sin ach gur foilsíodh é. Am ar bith a fheicim anois é, goidim é má thig liom."''
 
Ó 1981 ar leith tá Ó Searcaigh ag scríobh go lánaimseartha.
Foilsíodh a dhara cnuasach, ''Tuirlingt'', sa bhliain 1978 nuair a bhí sé ina mhac léinn i Maigh Nuad ach níl sé sásta leis an leabhar seo ach oiread anois. Léigh sé go leor filíochta agus ceapann sé gur tháinig forbairt mhór ar a chuid scríbhneoireachta idir 1978 agus 1983 nuair a foilsíodh ''Súile Shuibhne''.
 
Ceapadh é ina scríobhneoir cónaithe in [[Ollscoil Nua Uladh]], [[Cúil Raithin]] agus in [[Ollscoil na Banríona, Béal Feirste]] (1992–1995). Bhí a mhacasamhail de phost aige in [[Ollscoil na hÉireann, Gaillimh|Ollscoil na Gaillimhe]] sa bhliain 1996.
=== Láithreoir teilifíse ===
Thosaigh Ó Searcaigh ag obair mar láithreoir ar chlár teilifise a léirigh an ceoltóir Tony McMahon do RTÉ, "Aisling Gheal". Clár ealaíon a bhí ann a bhain tábhacht nach beag leis, dar leis an Searcach.
 
Ceapadh é ina bhall d'[[Aosdána|Aos Dána]] in 1996.
:''"Tuigeadh do Tony go raibh go leor ealaíontóirí amuigh ansin, amhránaithe ar an tsean-nós go háirithe, nár tugadh deis riamh daofa a bheith ar an teilifís agus nach mbeadh taifead ar bith daofa ann. Bhí an deis seo aige scannánaíocht a dhéanamh orthu."''
 
==Taisteal==
Mar shampla rinneadh cláracha ar an amhránaí Darach Ó Catháin agus ar Chaitlín Maude, an t-aon taifead teilifíse de cheachtar den bheirt sin a mhaireann sa lá atá inniu ann.
File idirnáisiúnta atá ann a bhfuil a chuid filíochta léite aige féilte ealáine ar fud an domhain. Go nuige seo tá aistriúcháin Albáinise, Béarla, Briotáinse, Catalóinise, Danmhairgise, Fraincise, Gearmáinse, Iodáilise, Neapalíse, Polainnse, Rúisise, Rómáinse, Seirbea-Chróitise, Seapáinse agus Spáinnise déanta ar a shaothar.
 
Ó 1996 tá tréimhsí cáite aige i [[Neipeal]], áit a bhfuil mac uchtaithe aige ann, Prem Timalsina agus anois tá beirt clainne ag Prem, mac agus iníon Prashant agus Parmita. Tugann "Seal i Neipeal"<ref>Cló Iar-Chonnacnta, 2004</ref> sracfhéachaintí i bhfocail, i bpictiúir agus i bhfilíocht ar an tír dhiamhair sin faoi scáth Everest. "Tá Seal i Nealeal ar cheann de na leabhair is aoibhne agus fearr dar scríbhadh sa Gheilge le deich mbliana anuas. Leabhair taistil, ach leabhar smaointe agus leabhar grámhar," adúirt Alan Titley agus é ag tabhairt breith ar shaothar Uí Shearcaigh.<ref name="Titley" />
=== Scríbhneoir ===
Bhearthaigh Ó Searcaigh ar dhíriú isteach ar an scríbhneoireacht, áfach. D'éírigh leis spárantacht a fháíl ón Chomhairle Ealaíon agus thosaigh sé ag léamh a shaothair go poiblí freisin. Toradh roinnt blianta oibre ba ea an cnuasach ''Súile Shuibhne''.
 
Sa bhliain 2008 thóg an scannán Fairytale of Kathmandu conspóid mhór agus aird na meáin i dtaca leis an obair charthanach a bhí ar siúil ag an fhile i Neipeal agus an gaol a bhí eadar é féin agus na fir óga a raibh sé ag cabhrú leo. Sa racán a d'éirigh as an scannán a craoladh ar [[RTÉ]], cáineadh Ó Searcaigh as mí-usáid gnéis a bhaint as na fir óga (cé gur admhaíodh go raibh aois toilithe sroicthe acu) agus cáineadh lucht déanta an scannáin as míbhuntáiste a ghlacadh ar an fhile san dóigh gur cuireadh an scannán i láthair.
D'fhoilsigh Coiscéim cnuasach amháin eile dá chuid, ''Suibhne'', le Coiscéim ach ansin bhog sé go dtí comhlacht nua, Cló Iar-Chonnachta, a bhunaigh Micheál Ó Conghaile i lár na 1980í.
 
Chuir Dermot Moore ón iris Hot Press agallamh cuimsithreach i mBéarla faoi gconspóid ar an fhile a foilsíodh i bFeabhra 2009.<ref name="Dermod Moore">{{cite news|url=http://www.hotpress.com/features/interviews/5249364.html|work=[[Hot Press]]|title=The Case for the Defence|first=Dermod|last=Moore}} (subscription only)</ref> Rinne Paddy Bushe scannán cosanta dar theideal ''The Truth About Kathmandu'' (2009).<ref name="london-times-bushe">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/ireland/article6494028.ece Kathmandu revisited to clear poet’s name], Colin Coyle, [[The Times]], 13 Meitheamh 2009, curtha i dtaisce ar 13 D.F. 2009</ref>
:''"Taitníonn Micheál go mór liom. Tá sé iontach séimh agus iontach ionraice sa dóigh a mbíonn sé ag déileáil le scríbhneoirí. Liomsa go háirithe. Is maith liom an ghairmiúlacht a bhaineann le Cló Iar-Chonnachta. Téann Micheál chuig aontaí leabhar thart ar an tsaol; bíonn sé in Frankfurt, bíonn sé i Nua-Eabhrac, rud nár tharla riamh i bhfoilsitheoireacht na Gaeilge."''
 
Bronn Ó Searcaigh bailiúchán dá lámhscríbhiní, á chnuasach ealáine agus a leabharlann pearsanta féin ar an Stáit. Tá cúram an deonacháin seo faoi Leabharlann Condae Dhún na nGall faoi láthair. Is minic go mbíonn ócáidí chultúrtha ar siúil ina theach cónaí i Mín A' Leá, faoi scáth an Eargail.
[[Íomhá:An Bealach 'na Bhaile.jpg|deas|200pz|thumb|'An Bealach 'na Bhaile', Caiséad CIC L07, Cló Iar-Chonnachta Teo, 1991]]
Ba é ''An Bealach 'na Bhaile'' an chéad leabhar dá chuid a d'fhoilsigh an comhlacht.
 
==Duaiseanna agus Gradaim==
Tá cónaí air gar don Earagail. Tá sé aerach. Taitníonn an sacar agus an rothaíocht go mór leis agus cara leis is ea an rothaí Nicolas Roche.<ref name="pierce">{{cite book |title=Irish Writing in the Twentieth Century: A Reader |first=David |last=Pierce |year=2000 |publisher=Cork University Press |isbn=1859182585 |page=1183}}</ref>
1996: Togadh é ina bhall d'[[Aosdána|Aos Dána]]
2000: Bronnadh Doctúireacht oinigh sa Léann Ceilteach air ó [[Ollscoil na hÉireann|Ollscoil Náisiúnta na hÉireann]]
2000: Bronadh [[The Irish Times]] Literature Prize ar "Ag Tnuth leis an tSolas, Danta 1975–2000
2007: The Ireland Fund Literary Award
2013: Mórán duaiseanna Oireachtas buaite aige thar na blianta, na cinn is déanaí ar son na mbailiúchan filíochta "Aimsir Arsa" (2013) agus "An Bhé Ghlas" (2016).
 
Dánta leis ar chúrsa na h[[Ardteistiméireacht]]a le tamall de bhlianta: "Níl Aon Ní", "Fiacha an tSolas", "Fothrach Tí i Mín na Craoibhe", "Maigdiléana", "Na Colmáin".
Ba scríbhneoir cónaithe é in Ollscoil Chúil Raithín agus in Ollscoil na Banríona idir 1992-95 agus ansin chaith sé sé mhí i mbun an phoist chéanna i nGaillimh sa bhliain 1996. Ceapadh é mar bhall d'Aos Dána sa bhliain sin. Tugtar suim airgid dó gach bliain anois, a thugann saoirse dó a bheith ag scríobh. Is iomaí cuireadh a fhaigheann sé a shaothar a léamh ar fud na tíre agus thar lear agus seo foinse eile ioncaim dó.
 
Déantar staidéar ar a shaothar sna hOllscoileanna in Éirinn agus thar lear.
=== Neipeal ===
Taitníonn Neipeal go mór le Cathal Ó Searcaigh. Chuaigh sé ansin ar dtús le clár teilifíse, ''Cuairt na Cruinne'', a dhéanamh le Dermot Somers agus d'fhill sé ar an tír an bhliain dár gcionn ina aonar.
 
==Rogha Foilseacháin==
:''"Thug sé cuireadh domhsa dul go Neipeal agus tabhairt faoi shliabh idir Neipeal agus an Tibéid. Caithfidh mé a rá go ndeachaigh Neipeal i bhfeidhm go mór orm - ní dreapadh an tsléibhe, ach na daoine. Mhothaigh mé bá agus beann leo, agus ba léir domh go raibh mé ar mo shuaimhneas ina measc."''
 
===Cnuasaigh filíochta===
Caitheann ó Searcaigh cuid mhaith ama sa tír sin gach bliain. Tá mac uchtaithe aige ann, Prem Timalsina, agus tá garmhac aige, Prashant (mac Prem) a bhfuil dánta scríofa aige faoi: mar shampla, ''Gúrú i gClúidíní''.
* 1975: ''Miontraigéide Chathrach agus Dánta Eile'', Cló Uí Chuirreáin
* 1978: ''Tuirlingt'' (i bpáirtíocht le Gabriel Rosenstock agus Bill Doyle, grianghrafadóir) Carbad, Dublin
* 1983: ''Súile Shuibhne: grianghrafadóireacht le Rachael Giese'', (Rogha Éigse Éireann, 1983); Coiscéim, Dublin
* 1987: ''Suibhne'', ainmnithe ar ghearrlíosta Irish Book Awards; Coiscéim
* 1991: ''An Bealach 'na Bhaile'', [[Cló Iar-Chonnacht]], Indreabhán, Co na Gaillimhe
* 1996: ''Na Buachaillí Bána'', Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2000: ''Ag Tnúth leis an tSolas, 1975-2000'', Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2002: ''Caiseal na gCorr'' (grianghraif le Jan Voster) Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2005: ''Na hAingle ó Xanadú'', Arlen House, Gaillimh
* 2006: ''Gúrú i gClúidíní'', ealáin le Ian Joyce) Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2011: ''An tAm Marfach ina Mairimid'' (ealáin le Ian Joyce) Arlen House, Gaillimh
* 2013: ''Aimsir Ársa'' (ealáin le Ian Joyce) Arlen House, Gaillimh
* 2014: ''Na Saighneáin'' (ealáin le Ian Joyce) Arlen House, Gaillimh
* 2015: ''An Bhé Ghlas'', ealáin le Pauline Bewick, aistrithe ag Paddy Bushe; Leabhar Breac, Indreabhán
 
===Eagráin Conspóid Neipeal Dhátheangach===
* 1993: ''Homecoming / An Bealach 'na Bhaile'' (in eagar ag Gabriel Fitzmaurice), Cló Iar-Chonnacht : bronnadh Duais an Riordánaigh ar an chnuasach seo, 1993; cuireadh athchló ar an chnuasach seo go minic
D'fhoilsigh Cló Iar-Connachta a chéad phíosa próis, Seal i Neipeal, i 2004, ar tuairisc é ar a thréimhse i [[Neipeal]]. Chabhraigh Ó Searcaigh íoc as oideachas roinnt buachaillí i Neipeal, agus tá mac uchtaithe ón tír seo aige. In 2008, thug an clár faisnéise ar a obair charthanach, ''Fairytale of Kathmandu'', léargas suaiteach ar an bhfile.<ref>{{cite web
* 1997: ''Out in the Open: in eagar ag Frank Sewell'', Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán : ainmnithe don Aristeon European Prize for Poetry 1998
|url=http://www.fairytaleofkathmandu.com/
* 2006: ''By the Hearth in Mín a' Leá: aistriúcháin le Seamus Heaney agus Frank Sewell'', Arc Publications : The Poetry Society (UK) Translation Choice for 2006
|teideal=Fairytale of Kathmandu web site
* 2015: ''An Fear Glas / The Green man, ealáin le Pauline Bewick'' (aistrithe ag Paddy Pushe, Gabriel Rosenstock agus Frank Sewell) Arlen House, Galway
|údar=Neasa Ní Chianaín
* 2016: ''Out of the Wilderness'' aistriúcháin le Gabriel Rosenstock) The Onslaught Press, Oxford
|foilsitheoir=Vinegar Hill Productions
}}</ref> Líomhain an léiritheoir, Neasa Ní Chianáin, go bhfacthas roinnt de na buachaillí ar thug sé cabhair airgid dóibh ag dul chuig a sheomra óstáin, agus chuir sí ina leith go raibh sé á mealladh le bronntanais. Dúirt sí go raibh aois toilithe sroichte ag na buachaillí ach d'aithin sí an "éagothroime chumhachta idir buachaill bocht ó Neipeal agus Iartharach a bhí saibhir i gcomparáid leis". Chuir sí roinnt de na buachaillí faoi agallamh a líomhain go raibh comhriachtain ag an Searcach leo.
 
===Saothair Próis===
Sa chéad agallamh a cuireadh air i ndiaidh na conspóide (Áine Ni Churráin, Raidío na Gaeltachta), dúirt sé:
* 2004: ''Seal i Neipeal'', Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán : bronnadh Duais Piaras Béaslaí ar an leabhar taistil seo ag Oireachtas, 2004
:''"Tá athrú iomlán ar mo shaol de bharr an scannáin faisnéise seo atá déanta mar gheall orm . Tá mé sa duibheagán agus ní iontas ar bith sin ón méid atá ráite orm, an mícliú atá tarnaithe orm, an dóigh go bhfuil smál ar m'ainm i láthair na huaire, cuireann sé as go mor orm. Ach mar sin féin agus tú ins an duibheagán tá dóchas i gcónaí. Cuimhním go minic na laethanta seo ar Oscar Wilde a chuaigh fríd an chineál seo cruachais fosta ina am féin agus a dúirt "Táimid ar fad sa chlábar ach tá cuid againn ag amharc ar na réaltóga" agus tugann sin misneach domhsa, bheith ag amharc as an duibheagán ar na réaltóga sin."''
* 2011: ''Pianó Mhín na bPreachán'' (úrscéal) Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2016: ''Thugamar Féin an Samhradh Linn'' (úrscéal) Leabhar Breac, Indreabhán *****?2017*****
 
===Drámaí===
Dar leis, tá agus beihd tionchar nach beag ag an gconspóid seo ar a shaol:
* 2005: ''Oíche Dhrochghealaí'': dráma véarsaíochta bunaithe ar scéal Salome/Eoin Baiste, Coiscéim, Dublin
:''"Tá sé deacair glacadh leis. Agus tá tionchar aige ar mo shaol, anois, agus beidh tionchar aige ar mo shaol san am atá le theacht. Tá sé deacair sin a ghlanadh ar shiúl. Ní hamháin sin ach mo shlí bheatha féin, slí bheatha atá ann atá i mbeal a phobail, cá bith airgead a shaothraímse, go saothraím é ag tabhairt léachtaí agus léitheoirachta poiblí. Beidh sé iontach deacair leanúint ar aghaidh leis sin."''
* 2006: ''Mairimid Leis na Mistéirí: trí ghearrdhrámaí'', Arlen House, Gaillimh
 
===Saothar i mBéarla===
Deir sé nar thuig sé céard a bheadh i gceist leis an scannán agus nach raibh sé féaráilt:,
* 2009: ''Light on Distant Hills'', cuimhní cinn, Simon & Schuster, London
"''Tharla sé sin taobh amuigh domh, thug mé cuireadh do dhaoine scannán a dhéanamh ar mo shaol agus tugtar léiriú atá iontach mí-chothrom orm agus dá bharr sin cothaítear an scannail seo ar fad agus tá an scannail sin ag méadú agus ag gabháil ar aghaidh, agus mo chairde i Nepal tarraingthe isteach ann agus cuireann sé sin as domh go mór - an dochar atá déanta daofa-san, an dochar atá déanta do dhaoine aonaracha agus do thaghlaigh"''
* 2014: ''Soul Space'', leabhar ar chúrsaí spioradálta (foilsithe faoin ainm cleite Charles Agnes) Evertype, Cathair na Mart, Contae Mhaigh Eo
 
===Stair===
Bhí comhartha ceiste faoina chuid dánta ar churaclam na hArdteistiméireachta (''[[Níl Aon Ní]]'' agus ''[[Maigdiléana]]'') fiú amháin.<ref>http://www.rte.ie/news/2008/0220/osearcaigh.html "Ó Searcaigh poems may be taken off curriculum"</ref>
* 1994: ''Tulach Beaglaoich: Inné agus Inniu / Tulach Begley: Past and Present'', Glór na nGael, Fál Carragh
 
===Eagarthóir=== *****? mar e~
Bhí agallamh le cur air ar [[The Late Late Show]] ar an 6 Feabhra 2009.<ref name="irish-times-late-late-interview-scheduled">[http://www.irishtimes.com/newspaper/breaking/2009/0206/breaking64.htm Poet Ó Searcaigh cancels Late Late appearance], [[The Irish Times]], 6 Feabhra 2009</ref> Dar le dlíodóirí [[Radio Telefís Éireann|RTÉ]], níor cheart agallamh beo a chur air, ach ní raibh Ó Searcaigh sásta leis sin agus cealaíodh an clár.<ref name="irish-times-late-late-interview-scheduled"/>
* 1997: ''An Chéad Chló'', rogha de saothar nuafhilí, Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2013: ''The Other Tongues: an Introduction to Writing in Irish, Scots Gaelic and Scots in Ulster and Scotland'', Duillí Éireann, Béal Feirste
* 2013: ''Margadh na Míol i Valparaiso / The Flea Market in Valparaiso: Rogha dánta le Gabriel Rosenstock'' (roghnaithe ag Cathal Ó Searcaigh, maraon le réamhrá i nGaeilge agus i mBéarla), Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán
* 2014: ''An tAmharc Deireannach / The Last Look'', Rogha dánta le Colette Ní Ghallchóir, roghnaithe ag Cathal Ó Searcaigh, Arlen House, Gaillimh
 
===Ceol i gcomher le cumadóirí eagsúla===
Ar an 7 Feabhra 2009, chuir [[Dermod Moore]] ón iris [[Hot Press]] agallamh cuimsitheach faoin gconspóid air i mBéarla, a foilsíodh ar an 12 Feabhra 2009. <ref>{{cite web|url=http://www.hotpress.com/features/interviews/5249364.html |foilsitheoir=Hot Press |teideal=The Case for the Defence |údar=Dermod Moore }}</ref> Chuir Seosamh Mac Muirí agallamh i nGaeilge air a foilsíodh ar www.beo.ie i mí Iúil 2009.<ref>http://www.beo.ie/?page=agallamh_beo&content_id=907</ref> Theastaigh ón iriseoir ''seal staidéir a ghlacadh ar ghnéithe den scannán chonspóideach a rinne an comhlacht Vinegar Hill air agus le roinnt ceisteanna a chur air fá dtaobh de. Ar caitheadh go dona leis, ar caitheadh go dona lena chairde i Neipeal agus cad é a mhothaíonn sé fá dtaobh den racán sna meáin a d’eascair as an scannán a craoladh ar RTÉ?''.<ref>http://www.beo.ie/?page=agallamh_beo&content_id=907</ref>
* 2005: ''Tearmann'', sraith de dánta Uí Shearcaigh cóiriú ceoil le Neil Martin, curtha i láthair an phobal den chéad uair ag Féile Ealáine an Chlacháin. An West Ocean String Quartet a tabhairt tionlacan don fhile
* 2009: ''Oileán na Marbh'', liricí Uí Shearcaigh; an ceol cumtha ag Neil Martin, canta ag [[Maighread Ní Dhomhnaill]] i bpáirtíocht leis an West Ocean Quartet); ''Ae Fond Kiss'', West Ocean Records
* 2012: ''Síle an tSléibhe'', ceoldráma, an ceol cumtha ag Derek Ball, canta ag Elizabeth Hilliard, curtha i láthair an phobal den chéad uair sa Back Loft (La Catedral theatre) BÁC, Mean Fómhair 2012
* 2013: ''Rhapsody na gCrann'' focail le Cathal Ó Searcaigh, an ceol cumtha ag Ciarán agus Pól Brennan, canta ag [[Clannad]]; Clannad ''[[Nádúr]]'' Arc Music
 
Rinne Cathal tionscnaimh eagsúla ceoil i bpáirtíocht le [[Altan (band)|Altan]], [[Brian Kennedy (singer)|Brian Kennedy]], Diana Cannon agus go leor ceoltóirí eile.
== Saothar ==
Is iad an t-anghrá [[homaighnéasach]] agus meon an fhánaí príomhthéamaí a chuid scríbhneoireachta.
 
===Tionscnaimh Ealáine===
Ceapann sé go raibh béim ar a homaighnéasachas i gceist ina chuid filíochta ó na blianta tosaigh ar aghaidh ach nár tugadh faoi deara é ar dtús.
* 2003: ''Trasnú'', saothar filíochta le Cathal Ó Searcaigh, taispeántas ealáine le Maria Simonds Gooding. Foilsíodh catalóg den taispeántas (An Gailearaí, [[Gaoth Dobhair]])
* 2004: ''Luxury of a Skylight'', in éineacht le Janet Mullarney: dánta agus saothar ealáine. Eagrán teoranta i gcása, sínithe agus uimhrithe. Foilsithe ag Edizioni Canopo, Prato, Italy
* 2005: ''Dialann / Diary'', in éineacht le Barbara Lea (ealáintóir) agus Paulette Myres-Rich (déantóir leabhar), eagrán teoranta i gcása, sínthe agus uimhrithe. Foilsithe ag Traffic Street Press, St Paul, Minnesota
* 2012: ''The Green Man'', Bailiúchán de 10 liotagrafanna cruthaithe agus curtha i gcló ag Aoife McGarrigle i gCló Ceardlann na gCnoc, Contae Dhún na nGall, maraon le 10 dánta le Cathal Ó Searcaigh: eagrán teoranta i gcása, sínthe agus uimhrithe.
* 2004: ''The View from Bealtaine'', bunaithe ar ''Cór Úr'', dán iomráiteach de chuid Uí Shearcaigh, curtha i gcló ag Barbara Tetenbaum i gCló Ceardlann na gCnoc, Contae Dhún na nGall. Eagrán teoranta, sínthe agus uimhrithe
 
===Leabhair i dtaobh a shaothair===
:''"Ní raibh sé doiligh a theacht amach. Bhí orm a bheith cúramach de bharr gaol láidir a bhí agam le duine ínteacht áitiúil. Bhí orm eisean agus mé féin a chosaint. Bhí a fhios ag cairde de mo chuid ach ní raibh a fhios ag an phobal i gcoitinne. Nuair a tháinig críoch leis an chaidreamh sin, bhí deis agam labhairt amach".''
* 2000: ''Modern Irish Poetry: A New Alhambra'', Frank Sewell, Oxford University Press
* 2002: ''On the side of Light'': Aistí téacsa agus léirmheasa ar saothar filíochta Uí Shearcaigh, curtha in eagar ag James Doan & Frank Sewell, Arlen House, Gaillimh
* 2005: ''Na Buachaillí Dána: Cathal Ó Searcaigh, Gabriel Rosenstock'' by Pádraig de Paor, An Clóchomhar, Dublin
 
===Aistí léirmheasa ar shaothar Uí Shearcaigh===
:''""Tá an t-ádh orm a bheith beo san am ina bhfuil mé beo mar go bhfuil glacadh le daoine aeracha agus tá siad le feiceáil mar role models. Roimhe seo, ní fheicfeá duine aerach ar an teilifís, ní chluinfeá duine aerach ag caint ar an raidió. Síleadh do dhaoine agus iad ag éirí aníos roimhe seo nach raibh duine ar bith aerach ach iad féin."''
* 1993: ''A Going Back to Sources'', léirmheas le Michael Longley ar "Homecoming / An Bealach 'na Bhaile", Poetry Ireland Review 39
* 1996: ''Cathal Ó Searcaigh: a Negotiation with Place, Community and Tradition'', Gréagóir Ó Dúill, Poetry Ireland Review 48
* 1997: ''Wrestling with Angels'', léirmheas le Sean Lysaght ar "Out in the Open" Poetry Ireland Review 55
* 1997: ''The Indelible mark of Cain: Sexual Dissonance in the Poetry of Cathal Ó Searcaigh'', Lillis Ó Laoire i "Sex, Nation and Dissent in Irish Writing", eagarthóir Eibhear Walsh, Cork University Press
* 2000: ''Irish Writing in the Twentieth Century: A Reader'', David Pierce, Cork University Press
* 2000: ''Cathal Ó Searcaigh and Aspects of Translation'', Nobuaki Tochigi: Éire-Ireland (Spring/Summer 2000) Vol.35
* 2000: ''Ag Tabhairt Teanga don Tost'', Lillis Ó Laoire, Réamhrá, ''Ag Tnúth leis an tSolas'': Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán, Co Galway<ref>Preface starting at page 15, [https://www.cic.ie/images/uploads/docs/2_split_Ag_Tnu%CC%81th_leis_an_tSolas.pdf Ag Tnúth leis an tSolas]</ref>
* 2003: ''Between Two Languages'', Frank Sewell, ''The Cambridge Companion to Contemporary Irish Poetry'', eagarthóir Matthew Campbell: Cambridge University Press
* 2005: ''Trén bFearann Breac'', agallamh ar filíocht Uí Shearcaigh, Máirín Nic Eoin, Cois Life, BÁC
*2007: ''"For Isaac Rosenberg": Geoffrey Hill, Michael Longley, Cathal O'Searcaigh'', aiste le Tara Christie i ''The Oxford Handbook of British and Irish War Poetry'', curtha in eagar ag Tim Kendall, Oxford Handbooks, ISBN 9780199282661
* 2008: ''The Given Note – Traditional Music and Modern Irish Poetry'', Seán Crossan: Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne
* 2009: ''Préamhachas an Ultachais i bhfilíocht Chathail Uí Shearcaigh'', A J Hughes, ''Filí agus Filíocht'': Éigse Cholm Cille, Doire
* 2010: ''Cathal Ó Searcaigh'': aiste léirmheasa i "Scríbhneoirí faoi Chaibidil, eagarthóir Alan Titley", Cois Life, Dublin
* 2010: ''Cathal Ó Searcaigh'', aiste léirmheasa le Caitríona Ní Chléirchín i "Filíocht Chomhaimseartha na Gaeilge", eagarthóir Ríona Ní Fhrighil, Cois Life, BÁC
* 2015: ''A Major Voice'', léirmheas ar "Aimsir Ársa" agus "An Bhé Ghlas" le Paddy Bushe, Poetry Ireland Review 117
 
===Duanairí ina bhfuil a shaothar le fáil===
Dar leis,
Tá Ó Searcaigh ar dhuine den bheagán filí Gaeilge a bhfuil a shaothar le fáil sna mórdhuanairí de nua filíocht na hÉireann. Seo a leanas sampla.
 
* 1986: ''The Bright Wave / An Tonn Gheal'', Raven Arts press
:''""Tá an dearcadh ann gur teanga bheannaithe an Ghaeilge, gur teanga mhaighdeanúil í agus nach bhfuil cead ag scríbhneoir ar bith casadh úr a bhaint aisti ar an dóigh sin. Amannta, castar daoine orm agus deir siad, 'An dtig leat scríobh faoi chúrsaí gnéis i nGaeilge?' Tá an dearcadh sin acu. Tá sé iontach soineanta. Tá teanga na Gaeilge iontach gáirsiúil agus graosta ach tá teanga ar bith mar sin. Tá sin mar ghné thábhachtach de theanga ar bith."''
* 1986: ''Filíocht Uladh'', eagarthóir Gréagóir Ó Dúill: Coiscéim, Dublin
* 1991: ''The Field Day Anthology of Irish Writing: Volumes III and IV'', curtha in eagar ag Seamus Deane, Field Day
* 1995: ''Modern Irish Poetry: An Anthology'', curtha in eagar ag Patrick Crotty, The Blackstaff Press, Belfast
* 1996: ''Anthologie de la Poésie Irlandaise du XXe siecle'', Éditions Verdier
* 1997: ''Writing the Wind: The New Celtic Poetry'', New Native Press, USA
* 1998: ''The Oxford Book of Ireland'', curtha in eagar ag Patricia Craig, Oxford University Press
* 1998: ''Treasury of Irish Love'', eagarthóir [[Gabriel Rosenstock]]: [[Hippocrene Books]], New York
* 1999: ''The Pilot Star Elegies'', filíocht agus aistriúcháin éigin, [[Sherod Santos]], W W Norton, New York* 1999: ''Watching the River Flow – A century of Irish Poetry'', curtha in eagar ag Theo Dorgan, Poetry Ireland
* 2000: ''The Hip Flask: Short Poems from Ireland'', curtha in eagar ag Frank Ormsby, Blackstaff Press, Béal Feirste
* 2000: ''Duanaire an Chéid'', eagarthóir Gearóid Denver: Cló Iar-Chonnacht, Indreabhán, Contar Gaillimh
* 2000: ''Fearann Pinn: Filíocht 1900-1990'', eagarthóir Gréagóir Ó Dúill: Coiscéim, Dublin
* 2001: ''Gaolta Gairide'', eagarthóir Máirín Nic Eoin: Cois Life, Dublin
* 2002: ''A Conversation Piece: Poetry and Art'', eagarthóirí Adrian Rice agus Angela Reid: Abbey Press, An Iúraigh
* 2002: ''20th Century Irish Poems'', roghnaithe ag Michael Longley, Faber & Faber
* 2003: ''The Blackbird's Nest: Poetry from Queen's University Belfast'', eagarthóir Frank Ormsby: [[Blackstaff Press]], Béal Feirste
* 2003: ''Modern Poets of Europe: a Selection'', eagarthóirí Patricia & William Oxley: Spiny Babbler
* 2005: ''Lón Anama: Poems for Prayer from the Irish Tradition'', eagarthóir Ciarán Mac Murchaidh: Cois Life, BÁC
* 2006: ''The Ulster Anthology'', eagarthóir Patricia Craig: The Blackstaff Press, Béal Feirste
* 2007: ''Our Shared Japan'', eagarthóirí Irene De Angelis agus Joseph Woods: Dedalus Press, BÁC
* 2008: ''The Essential Gabriel Fitzmaurice: Selected Poems and Translations'': Mercier Press, Cork
* 2008: ''Filíocht Ghrá na Gaeilge / Love Poems in Irish'', eagarthóir Ciarán Mac Murchaidh: Cois Life, BÁC
* 2008: ''The New North: Contemporary Poetry from Northern Ireland'', Wake Forest Press, Winston-Salem, North Carolina
* 2008: ''A Fine Statement: An Irish Poet's Anthology'', curtha in eagar ag John McDonagh, Poolbeg Press, BÁC
* 2010: ''The Penguin Book of Irish Poetry'', curtha in eagar ag Patrick Crotty, Penguin Books
* 2010: ''An Anthology of Modern Irish Poetry'', curtha in eagar ag Wes Davies, The Belknap Press of Harvard University press, Cambridge, Massachusetts
* 2011: ''Voices at the World's edge: Irish Poets on Skellig Michael'', curtha in eagar ag Paddy Bushe, Dedalus Press, BÁC
* 2011: ''The Willow's Whisper: Poetry from Ireland and Native America'', eagarthóirí Jill M O'Mahoney agus Mícheál Ó hAodha: Cambridge Scholars, Newcastle upon Tyne
* 2014: ''If Ever You Go: A Map of Dublin in Poetry'', eagarthóirí Pat Boran agus Gerard Smyth: Dedalus Press, BÁC
* 2016: ''Leabhar na hAthghabhála / Poems of Repossession'', curtha in eagar ag Louis De Paor, Bloodaxe Books, Cló Iar-Chonnacht
 
===Duanairí i dTeangacha Iasachta===
Is iad na díolamaí [[filíocht]]a a thuill a chlú dó ar dtús, cosúil le ''Homecoming - An Bealach 'na Bhaile'' agus ''Na Buachaillí Bána''.
* 1996: ''Bollirà La Rugiada: Poesia irlandese contemporanea'' (Iodáilis): Moby Dick, Faenza
* 1998: ''Das Zweimaleins Des Steins Poesie Aus Irland'', Edition die horen
* 1999: ''Schönes Babylon'' (Gearmáinis), eagarthóir Gregor Laschen: DuMont Buchverlag, Köln
* 2000: ''Vzdálené Tóny Naděje: Antologie Irské Poezie'' (The Distant Music of Hope) (Polainnis), Host, Brno
* 2007: ''Amanairis'' (Slóivéinis), eagarthóirí Tina Mahkota agus Gabriel Rosenstock: Antologie Vilenice, Ljubljana
 
===Eagráin i dTeangacha Iasachta===
An teideal a bhí ar a chéad chnuasach aonaoir ná ''Miontraigéide cathrach agus dánta eile'' (Baile Átha Cliath, Cló Uí Chuirrín, 1975) agus foilsíodh dánta leis sa chnuasach ''Túirlingt'' (BÁC: Carbad, 1978): bhí sé féin agus Gabriel Rosenstock ina gcomhúdair air. An chéad chnuasach aonair uaidh ná Súile Shuibhne (BÁC: Coiscéim, 1983) agus sa bhliain 1987 foilsíodh Suibhne (BÁC: Coiscéim, 1987). Foilsíodh An bealach ‘na bhaile i nGaeilge amháin ar dtús (Indreabhán: Cló Iar-Chonnachta, 1991) mar phacáiste leabhar agus caiséad ach tháinig leagan dátheangach de amach faoin teideal Homecoming / An bealach 'na bhaile (Gaillimh: Cló Iar-Chonnachta, 1993) ina bhfuil aiste léirmhínithe le Lillis Ó Laoire.
* 1996: ''Le Chemin du Retour / Pilleadh an Deoraí'', eagarthóir A J Hughes: La Barbacane Bonaguil, France
* 1997: ''Distreiñ d'ar Gêr / An Bealach 'na Bhaile'', eagarthóir A J Hughes: Skrid, Brittany
* 1998: ''Drumul Spre Casa / Romanian Translations'', eagarthóir [[Christian Tămaş]]: Editura Ars Longa, România
* 2006: ''Kathmandu – Translations into Nepali'', eagarthóir & aistritheoir [[Yuyutsu R D Sharma]]: Nirala Publications, New Delhi
 
===Agallaimh leis an fhile===
Bailiúchán de dhánta faoin ngrá aerach is ea ''Na buachaillí bána'' (Indreabhán: Cló Iar-Chonnachta 1996). Foilsíodh leagan dátheangach den ábhar seo, ''Out in the open'' (Indreabhán: Cló Iar-Chonnachta, 1997): ba é Frankie Sewell a rinne na haistriúcháin go Béarla.
* 1997: ''Ón Taobh Istigh: Agallamh le Cathal Ó Searcaigh'', Marion Kelly: Macalla, NUI Gaillimh
* 2002: ''In the Chair: Interviews with Poets from the North of Ireland'' curtha in eagar ag John Brown, Salmon Publishing, Contae an Chláir
* 2010: ''Close to the Next Moment: Interviews from a Changing Ireland'' curtha in eagar ag Jody Allen Randolph, Carcanet Press, Manchester
 
==Tagairtí==
Tá a dhánta bailithe le chéile i gcnuasach amháin, ''Ag tnúth leis an tSolas 1975-2000'' (Indreabhán: Cló Iar-Chonnachta, 2001), a bhain duais [[The Irish Times]] don [[litríocht]] sa Ghaeilge. Foilsíodh ''Gúrú i gClúidíní'' sa bhliain 2006.
 
Sa bhliain 2003, foilsíodh a chéad shaothar próis,leabhar taistil dar teideal ''Seal i Neipeal'' (Indreabhán: Cló Iar-Chonnachta, 2003). Tá drámaí scríofa aige freisin, mar shampla, ''Mairimid leis na Mistéirí'', ''Tá an Tóin ag Titim as an tSaol'' agus 'Oíche Dhrochghealaí' (scéal [[Salomé]] agus [[Eoin Bhaiste]]).
 
Aistríodh a lán dá shaothar go [[Danmhairgis]], [[Béarla]], [[Briotáinis]], [[Gearmáinis]] agus [[Fraincis]].
 
== Duaiseanna ==
Tá sé ina bhall d'[[Aosdána]]. Bronnadh Duais Sheáin Uí Ríordáin air sa bhliain 1993, agus Duais Bhord na Gaeilge sa bhliain 1995. Sa bhliain 2006 bhuaigh sé duais litríochta ''The American Ireland Fund''.
 
== Tagairtí ==
{{reflist}}
 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/wiki/Cathal_Ó_Searcaigh"