|
[[File:Amadeo Avogadro.png|right|thumb|[[Amedeo Avogadro]]]]Nuair a mheasctar dhá ghás ''gan'' imoibriú ceimiceach a tharlú eatarthu, bíonn toirt an mheascáin cothrom le suim na ngás a meascadh. Má tharlaíonn imoibriú ceimiseach eatarthu ansin, is minic freisin a bhíonn toirt an toraidh (más gás é) cothrom le suim toirteanna na ngás a d'imiobrigh, m.s. toirt amháin higrigine agus toirt amhain clóirín ag tabhairt dha thoirt d'aigéad hidreaclórach.
{{glanadh}}
Séard é '''Dlí Avogadro''' ná dlí gais ainmnithe i ndiaidh [[Amadeo Avogadro]], a dúirt sa bhliain [[1811]]:
Go fíormhinic, áfach, ní bhíonn toirt an gháis a ghintear cothrom le suim toirteanna na ngás a d'imoibrigh, m.s. dha thoirt hidrigine agus toirt amhain ocsaigine ag tabhairt dhá thoirt ghal uisce, agus trí thoirt hidrigine agus toirt amháin nítrigine ag tabhairt dhá thoirt amóinia.
:''I gásanna idéalach leis an Toirt céanna, ag an teocht agus brú chéanna, tá méid na cáithnín nó móilín mar an gcéanna sa dá gásanna.''
Is é sin le rá, go bhfuil méid [[móilín]] i toirt áirithe gáis neamhspleách ó [[mais]] móilín an gáis i dtaobh garluach gás idéalach.
Mar shampla, le toirt céanna móilíneach de [[hidrigin]] agus [[nítrigin]], bheadh méid na móilín iontu mar an gcéanna, fad is atá teocht agus brú mar an gcéanna. Níl sé fír sa fíor shaoil ach tá sé an gar ó thaobh na staitisticí.
Ó thaobh an Máta de is féidir é a scríobh mar seo:
:<math> \qquad {{V} \over {n}}= k</math>.
in a bhfuil:
:''V'' Toirt an gás.
:''n'' Méid na móilíní sa gáis.
:''k'' An tairiseach comhréireach .
An píosa is tábhachtaí den dlí na: '''Tá an tairiseach comhréireach mar an gcéanna do gach gás'''. Ciallaíonn sé seo go bhfuil an tairiseach
:<math>\frac{p_1\cdot V_1}{T_1\cdot n_1}=\frac{p_2\cdot V_2}{T_2 \cdot n_2} = const</math>
where:
:''p'' brú an gás
:''T'' teocht an gás
mar an gcéanna do gach gas go neamhspleách ó mais na móilíní gais. Thóg sé na blianta le cruthú a thabhairt don dlí bunaithe ar teoiric cinéiteach gásanna.
[[Catagóir:Gásdlíthe]]
| 