An difríocht idir athruithe ar: "Balla Bheirlín"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[Íomhá:Berlinermauer.jpg|deas|250px|thumb|Balla Bheirlín]]
Bhí an '''Balla Bheirlín''' ([[An Ghearmáinis]]: Berliner Mauer) bacainn aireach [[coincréit|choincréit]] a deighilte [[Beirlín]] go fisiciúil, agus ó thaobh na hidé-eolaíochta chomh maith. D’fhág Balla Bheirlín an chathair scoilte ina dhá leath as 1961 go 1989/1900. Ba [[Siombail|shiombail]] chumhachtach é an ‘[[Cuirtín]] [[Coincréit]]<nowiki/>each’ seo ar na difríochtaí idé-eolaíocha, sóisialta agus [[eacnamaíocht]]<nowiki/>a a bhí le sonrú idir [[Iarthar na hEorpa|iarthar]] agus [[oirthear na hEorpa]].
Labhair
== 1961 ==
Bhí tús curtha le tógáil an bhalla ar an [[13 Lúnasa]] [[1961]].
[[Íomhá:"One Day in Berlin" - Visit of John F. Kennedy, president of the United States in Berlin, 1963.webm|link=https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%8Domh%C3%A1:%22One%20Day%20in%20Berlin%22%20-%20Visit%20of%20John%20F.%20Kennedy,%20president%20of%20the%20United%20States%20in%20Berlin,%201963.webm|mion|Fís: 26 Meitheamh 1963 i mBeirlín]]
== 1963: Óráid JFK i mBeirlín Thiar ==
Ar an [[26 Meitheamh]] [[1963]], chuaigh Kennedy ar chuairt reatha go dtí [[Beirlín]] Thiar. Bhí na sluaite [[Duine|daoine]] amach ar na [[Sráid|sráideanna]], agus thóg Kennedy óráid i gcoinne an [[Cumannachas|chumannachais]]. Deirtear go raibh daoine ar an taobh eile den bhalla ag tabhairt bualadh bos dó, chun agóid a dhéanamh i gcoinne na [[An Rúis|Rúiseach]]<ref>[https://www.stmarys-belfast.ac.uk/aisaonad/comhaid/An_Cogadh_Fuar.pdf aisaonad, St Marys, Belfast]</ref>.
Dúirt Kennedy go léirigh an balla loiceadh an chumannachais. Tá cáil ag an óráid inniu mar gheall ar na bh[[Focal|focail]] [[stair]]<nowiki/>iúla "[[Ich bin ein Berliner]]". Thug uachtarán SAM Beirlíneach air féin, ag léiriú a chuid tacaíochta do mhuintir iarthar na cathrach.
Meastar go raibh 5/6 den [[daonra]] amach ag éisteacht le Kennedy ar an lá seo.
▲Labhair SAM go láidir in éadan an bhalla. Ach ní dhearna siad ní ba mhó ná sin. Cinnte bhí eagla orthu go dtosófaí cogadh. Ach ba léir go raibh an babhta seo den [[Cogadh Fuar|chogadh fhuar]] bainte ag na [[An tAontas Sóivéadach|Sóivéadaigh]].
== 1989-1990 ==
I mí Dheireadh Fómhair 1989, bhí cuid mhór teannais i [[Moscó]]. De réir mar a chuaigh ardteannas ann, thosaigh daoine i ndeisceart na Gearmáine ag sárú teorainneacha. D’imigh a lán Gearmánach Oirthearach tríd an Ungáir agus an Ostair isteach chuig an Ghearmáin Thiar.
I mí Dheireadh Fómhair, thug [[Míchail Gorbaitsov]] cuairt ar Bheirlín Thoir agus spreag na daoine le brú ar son an [[Daonlathas|daonlathais]].
Thit Balla Bheirlín i 1989. Ó 9 Samhain amach, bhí daoine in ann ag dul anonn agus anall thar an teorann, gan rialú teorann. Tháinig [[Teifeach|teifigh]] ina sluaite trasna na teorann.
| |||