An difríocht idir athruithe ar: "Dóire Bunsen"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 7:
Bhí smaoineamh an dóire fhíorthábhachtaigh seo ag Robert Bunsen, ach ba é a chabhraitheoir teicniúil Peter Desaga a thóg is a thug chun foirfeachta é.
 
Nuair a d'fhostaigh Ollscoil Heidelberg [[Robert Wilhelm Bunsen|Robert Bunsen]] sa bhliain 1852, gheall na húdaráis saotharlann nua a thógáil dó . Bhí tús curtha díreach ag an am sin le soilsiú sráide gásghual a shuiteáil i [[Heidelberg]], agus mar sin bhí soláthar gáis curtha isteach san [[Foirgneamh|fhoirgneamh]] saotharlainne nua chomh maith.
 
Fuair an tsaotharlann ''[[teas'']] chomh maith le [[Solas|soilsiú]] ón ngás. I gcomhair téimh, bhí sé inmhianaithe an teocht a uasmhéadú agus an lonrachas a íoslaghdú. Go dtí sin, ní raibh an-éifeachtach sna lampaí saotharlainne maidir le simplíocht agus barainneacht, chomh maith le cáilíocht an lasair i gcomhair dóire lampa.
 
Nuair a bhí foirgneamh s'aige fós á dtógáil go déanach sa bhliain 1854, mhol Bunsen prionsabail dearaidh áirithe don [[Meicneoir|mheicneoir]] [[ollscoil]]<nowiki/>e, [[Peter Desaga]], agus mhol sé dó fhréamhshamhail a thógáil. (Bhí na prionsabail comhchosúla úsáidte níos luaithe ag [[Michael Faraday]] i ndearadh dóire, agus ag an ghás innealtóir R. W. ​​Elsner i ngléas a bhí paitinnithe sa bhliain 1856).
Líne 15:
D'éirigh leis an dearadh Bunsen-Desaga lasair te, neamh-shúiche, neamh-lonrúil a ghiniúint, trí ghás le haer a mheascadh i mbealach rialaithe roimh dócháin. Chruthaigh Desaga scoiltíní i gcomhair an aeir ag bun an chéad dóire sorcóireach, an lasair a lasadh ag an mbarr.
 
Faoin am a d'osclaíodh an foirgneamh go luath sa bhliain 1855, bhí caoga dóirí déanta ag Desaga do mhic léinn Bhunsen. D'fhoilsigh Bunsen cur síos ar an ndóire dhá bhliain níos déanaí, agus ghlac go leor dá chomhghleacaithe go luath leis an dearadh.

Anois, úsáidtear anois na dóirí seo i saotharlanna ar fud an domhain.
== Oibríocht ==
[[Íomhá:Bunsen_burner_flame_types.jpg|thumb|300px|left|Cineálacha bladhmanna éagsúla ón dóire Bunsen ag brath ar an sreabhadh trí na poill scórnach (poill ar thaobh an dhóire Bunsen (''ní an chomhla shnáthaide''):<br />1 Poll aeir dúnta (''Lasair sábháilteacht a úsáidtear nuair nach mbíonn an doire in úsáid'')<br />2 Poll aeir beagán ar oscailt.<br />3 Poll aeir leath ar oscailt.<br />4 Poll aeir beagnach oscailte go hiomlán (''is é seo an bladhm fíor-ghorm'').]]