An difríocht idir athruithe ar: "Aibítir"

Content deleted Content added
No edit summary
Líne 72:
|}
 
===Litreacha nua===
Cloistear go minic ag daoine ar fud naag cruinne nach n-úsáidtear na litreacha j, k, q, v, w, x, y, ná z sa Ghaeilge. Tá an chuid is mó acu in úsáid lesa fadaGhaeilge anleis na céadta bliain. Seo roinnt samplaí reatha.
 
* jab, jéiníos, joltaeir
Cloistear go minic ag daoine ar fud na cruinne nach n-úsáidtear na litreacha j, k, q, v, w, x, y, ná z sa Ghaeilge. Tá an chuid is mó acu in úsáid le fada an lá.
* vitimín K, línte H agus K
* quinín, quionól
* vóta, vód, vrác
* ‘aonad lán-W’
* xaintéin, xiolán, X-radaíocht
* Y-chrómasóm
* zó-eolaíocht, zóifít, zú
 
Téarmaí teicniúla atá sách aduain cuid acu (go háirithe k, w agus y. Feictear iad sa Mhatamaitic nó san Eolaíocht. Tá go leor samplaí de na litreacha éagsúla a bheith in úsáid i bhfoilseacháin a foilsíodh nó a breacadh i bhfad siar. Deirtear gurb é ‘k’ an t-aon litir nach bhfuil agi bhfoclóir Ó Dónaill, ach tá an carachtar céanna sa teanga le fada, tráth den saol ba ghiorrúchán dodon fhocal ‘cath’ a bhí ann. Anois feictear é i dtéarmaí teicniúla. Foilsíodh dhá leabhar Ghaeilge sa bhliain [[2017]] a raibh K sa teideal acu.
jab, jéiníos, joltaeir
vitimín K, línte H agus K
quinín, quionól
vóta, vód, vrác
‘aonad lán-W’
xaintéin, xiolán, X-radaíocht
Y-chrómasóm
zó-eolaíocht, zóifít, zú
 
Fadó ní raibh sa Ghaeilge ach na gutaí a, e, i, o, u agus na consain b, c, d, f, g,l, m, n, p, r, s, t. Deirtear gur ainmneacha crann a bhíodh orthu anallód: Ailm, Beith, Coll, Dair, Eadha, Fearn, Gort, Uath, Ioga, Luis, Muin, Nuin, Oir, Peith, Ruis, Suil, Teine, Ur. achMeastar, is cosúiláfach, gur nós é seo a tháinig sa treis íosníos déanaí.
Téarmaí sách aduain cuid acu (go háirithe k, w agus y) Feictear iad sa Mhatamaitic nó san Eolaíocht.
Is fiú a chuimhneamh go bhfuil an-chuid de na litreacha seo sa Ghaeilge leis na céadta bliain. Cé gur córas simplithe (leitriú shímplí Sháin Uí Chuív) gaol le hÉaa Ó Cuív a chuir an ‘v’ in ‘Ó Cuív’, tá an ‘v’ féin sa teanga leis na cianta. Tá an cuntas twitter @Gaelchlo tar éis súil a chaitheamh ar go leor samplaí de na litreacha a bheith in úsáid i bhfoilseacháin a foilsíodh nó a breacadh i bhfad siar.
Deirtear gurb é ‘k’ an t-aon litir nach bhfuil ag Ó Dónaill, ach tá an carachtar céanna sa teanga le fada, tráth den saol ba ghiorrúchán do ‘cath’ a bhí ann. Anois feictear é i dtéarmaí teicniúla. Foilsíodh dhá leabhar Ghaeilge sa bhliain 2017 a raibh K sa teideal acu.
 
Fadó ní raibh sa Ghaeilge ach na gutaí a, e, i, o, u agus na consain b, c, d, f, g,l, m, n, p, r, s, t. Deirtear gur ainmneacha crann a bhíodh orthu anallód: Ailm, Beith, Coll, Dair, Eadha, Fearn, Gort, Uath, Ioga, Luis, Muin, Nuin, Oir, Peith, Ruis, Suil, Teine, Ur ach is cosúil gur nós é seo a tháinig sa treis íos déanaí.
 
== Liosta Aibítir ==