An difríocht idir athruithe ar: "An Iaráic"

Content deleted Content added
→‎Stair: Cogadh na hIaráice
No edit summary
Líne 42:
|glaochód=964
|fonótaí=}}
[[Tír]] sa [[An Meánoirthear|Mheánoirthear]] agus in [[iardheisceart na hÁise]] í '''Poblacht na hIaráice'''. Tá sí ag críochantaíocht leis [[an Araib Shádach]] agus le [[Cuáit]] theas, leis [[an Tuirc]] sa tuaisceart, [[an tSiria|leis an Siria]] san iarthuaisceart, leis [[an Iordáin]] san iarhar, agus leis [[an Iaráin]] san oirthear. Thugtaí ''[[an Mheaspatáim]]'' ar an dúiche seo.
 
== Stair ==
Ba i réigiún na Measapatáime, idir [[an Eofrait]] agus [[an Tígris]], a cuireadh tús le roinnt de na sibhialtachtaí is ársa ar domhan, [[na Suiméaraigh]], [[An Bhablóin|na Bablóinigh]] agus [[An Aisiria|na hAsaírigh]]. Tar éis a bheith faoi cheannas na Peirse ar feadh i bhfad, ghabh na hArabaigh seilbh ar an réigiún sa bhliain [[656]], agus aistríodh an [[Cailifeacht|Chailifeacht]] go dtí an chathair nua í m[[Bagdad]] sa bhliain [[762]] (in aice leis [[an Bhablóin]] ársa). Bhí Bagdad ina príomhchathair don domhan Arabach ar feadh na gcéadta bliain go dtí gur chuir an [[Impireacht Otamánach]] an ceantar faoi chois sa bhliain [[1534]].
 
===[[ Cogadh naIaráin - Iaráic Murascaille]]===
Ar an [[22 Meán Fómhair]] [[1980]], bhris [[cogadh]] amach [[Cogadh Iaráin - Iaráic|idir an Iaráin agus an Iaráic]]. Rinne [[Saddam Hussein]] ionradh ar an [[An Iaráin|Iaráin]].
 
Maraíodh 1,000,000 ar an dá thaobh<ref>https://www.britannica.com/event/Iran-Iraq-War</ref>.
 
Chuir na [[Na Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]] deireadh leis an doirteadh fola sa bhliain 1988<ref>Mícheál Bréartúin.  "Ar Deoraíocht sa Bhaibealóin: Sleachta as dialann na hIaráice". Feasta 53 (2),  1 Feabhra 2000  lch 17-19. <nowiki>http://www.feasta.ie</nowiki></ref>.
 
===Cogadh na Murascaille===
Thosaigh an [[Cogadh na Murascaille]] ar an [[2 Lúnasa]] [[1990]] nuair a thóg [[Saddam Hussein]] an t-ordú ionsaí a dhéanamh ar [[Cuáit|Chuáit]]. Bhí an bua ag na gComhguallithe sa deireadh ar an [[28 Feabhra]] [[1991]], ach níor cuireadh an ruaig ar Saddam Hussein. Agus iad ag teith ó Chuáit, dhóigh na hIarácaigh a lán de na [[tobar|tobair]] [[ola]] atá go flúirseach sa [[tír]] seo.
 
===Cogadh na hIaráice===
Ar an [[19 Márta]] [[2003]] chuir an chomhghuáillíocht tús leis an [[Cogadh na hIaráice|gcogadh in aghaidh na hIaráice]]. Chuaigh [[Tony Blair]] agus [[George W. Bush]] glan i gcoinne na tuairime a bhí ag [[na Náisiúin Aontaithe]] gur cheart fanacht níos faide agus nár cheart ionsaí a dhéanamh ar an Iaráic de bharr na tubaiste a d’fhéadfadh tarlú<ref>[http://www.beo.ie/alt-impleachtai-fadtearmacha-chogadh-na-hiaraice.aspx beo.ie, EAGRÁN 24 · AIBREÁN 2003]</ref>.
 
Is iomaí tuairim fós faoi cad chuige a rinne siad é, agus cé atá freagrach as an gcinneadh tubaisteach sin<ref>[http://www.beo.ie/alt-ce-ata-freagrach-as-slad-na-hiaraice.aspx Beo.ie EAGRÁN 108 · AIBREÁN 2010]</ref>.
Line 59 ⟶ 66:
 
[[Íomhá:Bergan oil field fire.jpg|mion|Feabhra, 1991: Chuir fórsaí míleata [[Saddam Hussein]] olacheantair [[Cuáit|Chuáit]] le tine.]]
 
==Tagairtí==
{{reflist}}
 
== Tagairtí ==