Leagan ó 19:20, 10 Meán Fómhair 2017 athraigh M138ae1, an buama (plé \| dréachtaí) 335 edits No edit summary ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 13:53, 23 Meán Fómhair 2017 athraigh cealaigh M138ae1, an buama (plé \| dréachtaí) 335 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit An chéad dhifear eile →
Líne 12: }} Is é '''Baile Átha Luain''' nó '''Áth Luain''' (''Athlone'' as [[Béarla]]) nó Bl'Áth Luain sa chaint (de réir tuairiscí ón 19ú haois) ar na bailte is mó i g[[Contae na hIarmhí]] i lár na h[[Éire]]ann. Dar leis an daonáireamh de ~~2002~~2016 tá daonra de 2321,~~670~~349 ag an mbaile,. ~~agus tá~~Tá sé suite ar Abhainn na [[Sionainn\|Sionna]] idir [[Gaillimh]] agus [[Baile Átha Cliath]]. Téann go leor den trácht idir [[Contae Mhaigh Eo\|Maigh Eo]] agus [[Contae Ros Comáin\|Ros Comáin]] agus Baile Átha Cliath tríd an mbaile leis, agus is iomaí ciorcal tráchta a tógadh leis an trácht a bhogadh. Tá stáisiún traenach ar an mbaile, freisin, agus stopann líne na Gaillimhe ann, mar aon le línte Bhéal Átha an Fheadha agus Chathair na Mart. Tá [[Coimisiún na Scrúduithe Stáit]] agus [[Institiúid Teicneolaíochta Bhaile Átha Luain]] suite ann. [[Íomhá:Stmarys-2-athlone.jpg\|thumb\|left\|250px\|Eaglais Naomh Muire, Áth Luain]] Tá ionad traenála ag an arm ar an mbaile, atá an-ghar do lár na tíre ina hiomláine. Chuireadh [[Sinn Féin]] an baile ar aghaidh mar phríomhbhaile ar an tír, agus í athaontaithe agus í á riaradh ina ceithre chúige, ina gcuid moltaí "Éire Nua". Cúpla [[míle]] ó dheas de tá [[Cluain Mhic Nóis]], mainistir a bhunaigh [[Naomh Ciarán]] i [[548]], agus a bhí ina ionad léinn ar feadh na gcéadta bliain. ~~Thóg an rí [[Toirdhealbhach Ua Conchobhair\|Toirdhealbhach Ó Conchubhair]] caisleán adhmaid ann i [[1129]].~~ == Stair Bhaile Átha Luain == Thóg na [[Normannaigh]] caisleán cloiche ar bhruacha na [[Sionainn]]e sa tríú haois déag, agus bhí [[Loch Ríbh]] ina ionad tábhachtach iascaireachta ó thús na staire. Bhí tábhacht mhíleata leis an mbaile mar gheall ar a suíomh i lár na tíre agus bhí garastúin ann ag [[Arm na Breataine]], mar atá anois ag [[Arm na hÉireann]]. Rinneadh léigear ar an bhaile i [[1690]] nuair a bhí [[Cogadh an Dá Rí]] ar siúl. Tar éis catha a mhair deich lá d'éirigh leis an nGinearál [[Godart van Ginkel]] an baile a ghabháil i mí an Mheithimh [[1691]]. === Bunaidh agus luathstair === Tá forbairt mór ar siúl faoi láthair i lár an bhaile: Lárionad Bhaile Átha Luain. Tá dhá shráid nua á leagadh amach agus óstán 12 urlár. An forbairt siopadóireachta Éireannach is mó taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath atá ann. Bíonn féile uile Éireann na drámaíochta ar siúl sa bhaile chuile bhliain. Tá thart ar 52 tithe tábhairne ar an mbaile, agus neart bialanna, go háirithe i lár an bhaile gar don abhainn. Tháinig Baile Átha Luain chun cinn mar phointe trasnaithe abhann tábhachtach ar an tSionainn. Rinne [[Eiscir\|eascracha]] na tíre áth nádúrtha ann. Tá an áth seo tábhachtach ón [[Cré-umhaois\|Chré-umhaois]] de réir leithéid ó aois na cré-umha atá faighte ar an grinneall abhann. Ina theannta sin, tá seans ann go raibh mainistir neamhthaifeadta [[An Luathré Chriostaí\|Luath-Chríostaí]] suite i mBaile Átha Luain mar fuarthas go leor uaigheanna luath-Chríostaí sa cheantar. Thóg [[Toirdhealbhach Ua Conchobhair\|Toirdhealbhach Ó Conchubhair]] go leor droichid shealadacha thar an abhainn ag Baile Átha Luain chun dul go dtí an Mhí sa [[12ú haois]].<ref>[//athlonehistory.ie/history-of-athlone/ //athlonehistory.ie/history-of-athlone/]</ref> ==== An Chaisleán ==== Thóg an rí Toirdhealbhach Ó Conchubhair caisléan admaid sa bhaile i [[1129]]. Shroich na [[Normannaigh\|Normannigh]] an tSionnain roimh 1200. Thuig siad go raibh tábhacht stratéiseach ag baint le Baile Átha Luain agus sa bhliain [[1210]] thosaigh an t-easpag John de Gray, giúisteoir do Rí Eoin tógáil an chaisleán as cloiche. Chabraigh sé lena ngluaiseacht chun tosaigh i g[[Cúige Chonnacht]]. Bhí tábhacht mhíleata leis an mbaile mar gheall ar a suíomh i lár na tíre agus bhí garastúin ann ag [[Arm na Breataine]]. === Cogadh an Dá Rí === Rinneadh [[léigear]] ar an bhaile i [[1690]] nuair a bhí [[Cogadh an Dá Rí]] ar siúl. Ba daingean na [[Seacaibíteachas\|Seacaibíteach]] é Baile Átha Luain. Sa chéad léigear, níor éirigh le [[Liam III Shasana]] agus 10,000 saighdiúirí an baile a ghabail le cuidiú mór ó Sáirsint Chostúim''.'' Tháinig an Chlann Bhullaí ar ais go baile Átha Luain i [[1691]] agus tar éis catha a mhair deich lá d'éirigh leis an nGinearál [[Godart van Ginkel]] an baile a ghabháil i mí an Mheithimh [[1691]]. == Forbairtí le Déanaí == Sa bhliain [[2007]], osclaíodh Lárionad Bhaile Átha Luain, ionad siopadóireacht le breis is 60 siopaí, bialainne agus caifí, agus óstán ceithre réalta. Sa bhliain [[2012]], athosclaíodh an chaisleán tar éis athchóiriú a rinne taispeántas ag taispeáint stair an bhaile. Sa bhliain céanna, osclaíodh an Gailearaí Luain '','' an chéad dánlann chomhaimseartha fhísiúil sa réigiún lár na tíre. Tógadh iarbhunscoil mhór sa bhaile i [[2014]] agus tá pleananna ann d'iarbhunscoil eile a thógail.<ref>http://www.advertiser.ie/athlone/article/95340/new-school-for-coliste-chiarin-progressing-naughten</ref> == Tagairtí == {{commons\|Category:Athlone}} [[Catagóir:Bailte i gContae na hIarmhí]] [[Catagóir:Contae na hIarmhí]]

An difríocht idir athruithe ar: "Baile Átha Luain"