An difríocht idir athruithe ar: "Croí"
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Líne 1:
[[Íomhá:Heart numlabels.png|mionsamhail|200px|1 Aitriam deas <br /> 2 Aitrium clé<br /> 3 Vena cava uachtarach<br /> 4 Aorta<br /> 5 Artaire scamhógach<br /> 6 Féith scamhógach<br /> 7 Comhla bheannach<br /> 8 Comhla aortach<br /> 9 Méadailín clé<br /> 10 Méadailín deas<br /> 11 Vena cava íochtarach<br /> 12 Comhla thríchuspach<br /> 13 Comhla scamhógach]]
Is [[orgán]] [[Matán|matánach]] i ndaoine agus in [[Ainmhí|ainmhithe]] eile é an '''croí''' a bhíonn ag pumpáil [[Fuil|fola]] thart ar an [[Corp an duine|chorp]], trí fhuileadán an chórais imshruthaithe.
Soláthraíonn an fhuil [[bia]], [[ocsaigin]] agus substaintí eile timpeall na [[colainn]]<nowiki/>e agus freisin cuidíonn sé le fuíollábhair mheitibilacha a bhaint.
Líne 16:
I gcodarsnacht leo, bíonn dhá sheomra sna héisc, aitriam agus méadailín, cé go mbíonn trí sheomra sna reiptílí.
I gcroí folláin, sreabhann an fhuil ar bhealach amháin tríd an chroí, as siocair na gcomhlaí croí a chuireann cosc ar sreabhadh droim ar ais. Bíonn an croí faoi chosaint sa [[Peireacairdíteas|pheireacaird]]<nowiki/>iam (sac cosanta), ina mbíonn roinnt beag sreabháin. [[File:Surface anatomy of the heart.png|thumb|left|upright|Ta croí an duine suite i lár r an tóracs, lena bhuaic dírithe ar an taobh clé]]Tá dhá chaidéal sa chroí<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim, 2011)</ref>: an taobh deas a chaidéalaíonn an fhuil don chóras [[Imshruthaíocht dhúbailte|imshruthaithe]] [[Scamhóg|scamhógach]], agus an taobh clé a chaidéalaíonn fuil don chóras imshruthaithe sa chuid eile den [[An Cholainn Dhaonna|cholainn]]. Sa dá chás, tagann an fhuil amach ón méadailín ar an taobh sin trí artairí a ghabhlaíonn de réir a chéile ina líonra de phíobáin bheaga ar a dtugtar na
Ar deireadh gabhlaíonn siad seo ina ribeadáin fola, fuileadáin fhíorbheaga atá fite go dlúth leis na hailbheolais sna scamhóga agus cealla na bhfíochán sa chuid eile den cholainn. Is sna fíocháin sin a idirleathann ocsaigin, bia tuaslagtha is hormóin ón bhfuil isteach sna fíocháin, agus déocsaíd charbóin is fuíollábhair eile amach as na fíocháin is isteach sa bhfuil.
Líne 29:
==== Seomraí ====
Tá 4 sheomra sa chroí<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim, 2011)</ref>. Faigheann an t-[[Aitriam (bitheolaíocht)|aitriam]] deas fuil ón gcolainn i gcoitinne tríd an vena cava, agus le linn a [[Siostól|shiostóil]] brúnn an fhuil ar aghaidh tríd an gcomhla aontreoch thríchuspach isteach sa mhéadailín deas. Nuair a chrapann an [[Méadailín (croí)|méadailín]] deas seo le linn a shiostóil siúd, brúitear an fhuil amach an chomhla scamhógach isteach san artaire scamhógach.
An fhuil a thagann ar ais ó na scamhóga, atá athnuaite le hocsaigin, téann sí isteach san aitriam clé. Nuair a chrapann an t-aitriam seo ina shiostól féin, brúitear an fhuil isteach tríd an gcomhla bheannach isteach sa mhéadailín clé, an seomra leis na fallaí matánacha is raimhre sa chroí.
| |||