|
* Magnolicae <small>Takht.</small>{{sfn|Takhtajan|1964}}
}}
CeannIs deniad dána roinn [[Planda|plandaí]] isbláthanna, eaar naa '''plandadtugtar freisin bláthach''','''Angiospermae'''<ref name="Lindley">{{cite book | last=Lindley | first=J | year=1830 | url=http://www.biodiversitylibrary.org/item/31944#page/21/mode/1up| title=Introduction to the Natural System of Botany | location=London | publisher= Longman, Rees, Orme, Brown, and Green | pages=xxxvi | nopp=true }}</ref><ref name="Cantino">{{cite journal |last1=Cantino |first1=Philip D. |last2=Doyle |first2=James A. |last3=Graham |first3=Sean W. |last4=Judd |first4=Walter S. |last5=Olmstead |first5=Richard G. |last6=Soltis |first6=Douglas E. |authorlink6=Douglas E. Soltis |last7=Soltis |first7=Pamela S.|authorlink7 = Pamela S. Soltis|last8=Donoghue |first8=Michael J. | year=2007 | title= Towards a phylogenetic nomenclature of ''Tracheophyta'' | journal=Taxon | volume=56 | issue=3 | pages= E1–E44 | ref= harv | doi=10.2307/25065865}}</ref> nó '''Magnoliophyta''',{{sfn|Takhtajan|1980}}, .an Isgrúpa sainiúilis anéagsúla síolde ana bheith[[Suthfítí|plandaí clúdaithe taobhtalún]], istighle den416 [[ubhagánFine (bitheolaíocht)|fine]], athart bhfuilar fadú13,164 speisialta[[géineas]] aige,agus anc. 295,383 [[stiogmaspeiceas]] is eol dúinn. <ref name="Christenhusz-Byng2016">{{cite journal |author1=Christenhusz, chunM. anJ. pailinM. a|author2=Byng, fháilJ. DéanannW. na| gaiméitíyear fireanna= a2016 tháirgeann| anteideal pailin= anThe t-ubhánnumber aof dhéthoirchiú,known chunplants síogóitspecies ain chruthúthe isworld sainfhíochánand chunits anannual síolincrease a| stóráiljournal (an= t-insíol)Phytotaxa a| dhéanamh.volume Fásann= [[fíochán]]261 féitheach| tánaisteachpages ó= na201–217 cisil| chaimbiacha,url agus= cuimsíonnhttp://biotaxa.org/Phytotaxa/article/download/phytotaxa.261.3.1/20598 cealla| atádoi sainiúil= do10.11646/phytotaxa.261.3.1 phlandaí| bláfara:issue soithigh= sa3 xiléim,| ceallapublisher compánaigh= saMagnolia bhflóéim.Press Cuimsíonn}}</ref> an grúpaCosúil plandaíle seo[[gimnispeirmeacha]], nais [[Spermatophyta|plandaí goa léirtháirgeann arsíolta]] bláthiad anna t-orgánhangaispeirmeacha. atáirgtheMar iontu.sin Naféin, plandaítá féitheachatréithe isdifriúla flúirsíacu óa thaobhdhéanann uimhreachaidirdhealú isidir dáileadhiad aragus na gimnispeirmeacha, lena n-áirítear [[An Domhanbláth|Domhanbláthanna]], timpeall[[inspeirm]] 250laistigh de na [[síol|síolta]],000 agus [[speiceasToradh|torthaí]] a tháirgeadh ina bhfuil síolta ann. RoinntearDe iadghnáth, inaó monachotailéadóinthaobh isna inasanasaíochta [[Déchotailéadóin|ndéchotailéadóin]]de, agusciallaíonn ina'angaispeirm' dhiaidhplanda sina inatháirgeann n-oirdsíolta islaistigh inad'imfhálú; gclannai bhfocail eile, planda torthach. Tagann an téarma ón bhfocal [[An Ghréigis|Gréigise]] ''angeion'' ("soitheach" nó "coimeádán") agus ''sperma''("síolta")
Tháinig sinsearaigh na mplandaí bláthanna ó na [[gimnispeirm|gimnispeirmí]] san [[Triasach]], 245 go 202 milliún bliain ó shin (mbós), agus is eol dúinn na chéad phlandaí bláthanna ó 160 mbós. ▼D'éagsúlaigh siad go forleathan san [[An luath-Chailceach|Tréimhse Luathchailcheach]], agus bhíodar forleathan ag mbós, agus tháinig siad in áit na [[Pinophyta|mbuaircíneach]] mar na crainn is ceannasaí ó 100 go 60 mbós. ▼
==Sanasaíocht ==
Ciallaíonn 'angiosperm' planda a tháirgeann síolta laistigh de imfhálú; i bhfocail eile, planda [[Toradh|torthaíoch.]] Tagann an téarma ón fhocail Gréigise 'ἀγγεῖον' (''angeion'') a chiallaíonn "cás" nó "cásáil" agus 'σπέρμα' (''sperma'') a chiallaíonn "síol".
==Cur síos==
▲Tháinig sinsearaigh na mplandaí bláthanna ó na [[ gimnispeirm|gimnispeirmígimnispeirmeacha]] san [[Triasach]], 245 go 202 milliún bliain ó shin (mbós), agus is eol dúinn na chéad phlandaí bláthanna ó 160 mbós.
===Saintréithe díorthaithe n-angaispeirmeacha===
▲D'éagsúlaigh siad go forleathan san [[An luath-Chailceach|Tréimhse Luathchailcheach]], agus bhíodar forleathan ag mbós, agus tháinig siad in áit na [[Pinophyta|mbuaircíneach]] mar na crainn is ceannasaí ó 100 go 60 mbós .
Sna plandaí bláthanna, is gné shainiúil í an síol a bheith clúdaithe taobh istigh d'[[ubhagán]], a bhfuil fadú speisialta aige, an [[stiogma]], chun an pailin a fháil. Déanann na gaiméití fireanna a tháirgeann an pailin an t-ubhán a dhéthoirchiú, chun síogóit a chruthú is sainfhíochán chun an síol a stóráil (an t-insíol) a dhéanamh. Fásann [[fíochán]] féitheach tánaisteach ó na cisil chaimbiacha, agus cuimsíonn cealla atá sainiúil do phlandaí bláfara: soithigh sa xiléim, cealla compánaigh sa bhflóéim. Cuimsíonn an grúpa plandaí seo na plandaí go léir ar bláth an t-orgán atáirgthe iontu. Na plandaí féitheacha is flúirsí ó thaobh uimhreacha is dáileadh ar [[An Domhan|Domhan]], timpeall 250,000 [[speiceas]] ann. Roinntear iad ina monachotailéadóin is ina [[Déchotailéadóin|ndéchotailéadóin]], agus ina dhiaidh sin ina n-oird is ina gclanna.
Bíonn difríochtaí idir na hangaispeirmeacha ó [[Spermatophyta|shíolphlandaí]] eile ar bhealaí éagsúla, a bhfuil cur síos orthu sa tábla thíos. Tógtha le chéile, chuir na saintréithe idirdhealaitheacha seo ar chumas na n-angaispeirmeacha a bheith ar na plandaí talún is éagsúla agus iomadúla agus is tábhachtaí atá tábhachtach ó thaobh gnó de do dhaoine (''seachas na foraoisí giúiseacha'').
{| class="wikitable"
|
