An difríocht idir athruithe ar: "Taighde"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[Íomhá:Microscopy_lab.jpg|deas|250px|thumb|Taighde]]
Is éard atá le gceist le '''taighde''' (nó '''Taighde is Forbairt''', '''T&F''', nó '''R&D''' i [[An Béarla|mBéarla]]) ná próiseas ina mbaintear feidhm as saothar, ábhair is caipiteal chun cur ar chumas comhlachta earra áirithe a tháirgeadh san am atá le teacht<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>.
Go minic tugtar cuntas ar taighde mar oibriú fiosrúcháin gníomhach, dícheallach agus rianúil a bhfuil sé de chuspóir aige fionnachtain, míniú agus athbhreithniú a dhéanamh ar fhírinní.
Táirgeann an fioschuardach intleachtúil seo eolas níos cruinne i dtaobh cúrsaí, iompaireacha, teoiricí agus [[dlí]]the. Mar sin, déanann sé feidhmeanna úsáideach le bheith indéanta.
Úsáidtear an téarma taighde fosta le haghaidh cuntas a thabhairt ar choiste fhaisnéise i dtaobh ábhar sonrach agus de ghnáth, tá baint tréan aige le toradh na h[[eolaíocht]]a agus an [[Modh eolaíochta|mhodh eolaíochta]].
== Fás eacnamaíoch ==
[[Íomhá:Agricultural Research Institute of Northern Ireland - geograph.org.uk - 354504.jpg|clé|mion|220x220px|Taighde [[Talmhaíocht]]<nowiki/>a i d[[Tuaisceart Éireann]]]]
Tá an-tábhacht ag dul leis an taighde chun fás [[Eacnamaíocht|eacnamaíoch]] a chothú.
Maidir le hearraí is teicníochtaí nua, bíonn gá le tástáil fhairsing chun a n-éifeachtúlacht, a mbuaine is a sábháilteacht a dhéanamh amach is a chruthú. Déantar taighde is forbairt chuí i ngach earnáil, ach leagtar béim ar leith ar an bpróiseas sna tionscail ard[[teicneolaíocht]]<nowiki/>a, [[Leictreonaic|leictreonaice]], [[teicneolaíocht faisnéise]], soláthar [[Fuinneamh|fuinnimh]], [[bithinnealtóireacht]]<nowiki/>a, soláthar [[bia]], [[cógaseolaíocht]]<nowiki/>a, is [[eitleoireacht]]<nowiki/>a. Ní mór tuilleadh taighde a dhéanamhi gcónaí chun fás eacnamaíoch a chothú.
== Maoiniú taighde agus airgeadas ==
I ngach ceann de na príomhthíortha [[Tionscal|tionsclaíocht]]<nowiki/>a íoctar go trom ar R&D. Íocann na [[comhlacht]]<nowiki/>aí, ach íocann na [[Rialtas|rialtais]] freisin, go minic de bharr na n-impleachtaí cosanta. Gníomh a dhéanamh den taighde an cuspóir atá ann.
[[Íomhá:EIRSAT-1 Logo.png|mion|Educational Irish Research Satellite, 2017]]
== Taighde san Aontas Eorpach agus in Éirinn ==
Tá sochar bainte ag na mílte tionscadal Éireannach as na céadta milliún euro a fuarthas mar mhaoiniú ón gComhairle Eorpach um Thaighde<ref>https://ec.europa.eu/ireland/about-us/impact-of-EU-membership-on-Ireland_ga</ref>. Ar na tionscadail a fuair tacaíocht airgeadais ón Aontas Eorpach tá ionaid cóireála [[uisce]], oibreacha séarachais, línte [[Iarnród|iarnróid]], seirbhísí [[bus]] agus an [[Luas (tram)|Luas]], córas [[tram]]<nowiki/>anna [[Baile Átha Cliath|Bhaile Átha Cliath]]. Le himeacht na mblianta, chuir an tAontas tacaíocht airgeadais ar fáil do chuid mhór áiseanna turasóireachta in Éirinn, mar shampla an t-ionad léirithe ag [[Aillte an Mhothair]] agus an athfhorbairt a rinneadh ar Pháirc Foraoise agus [[Loch Cé|Áineasa Loch Cé]].
De thairbhe go bhfuil Éire páirteach sa Limistéar Eorpach Taighde (ERA), is féidir léi a cion a dhéanamh don taighde is don fhorbairt dhomhanda.
[[Íomhá:Row of computers from the 80s.jpg|clé|mion|Sean-ríomhairí: ''Computer and Communications Museum,'' Gaillimh ]]
Is féidir le heagraíochtaí Éireannacha €1 billiún ar a laghad a fháil faoin gclár ''Fís 2020''<ref>http://www.horizon2020.ie/</ref>, clár an Aontais Eorpaigh um thaighde, nuálaíocht agus eolaíochta atá ann faoi láthair agus a bhfuil buiséad aige beagnach €80 billiún. Tá maoiniú beagnach €180 milliún faighte ag iarratasóirí as Éirinn do thaighde agus do thionscadail nuálaíochta tríd an gClár ''Fís 2020'' go dtí 2016.
== Tagairtí ==
{{Reflist}}
{{stumpa}}
| |||