An difríocht idir athruithe ar: "Cath Hastings"

Content deleted Content added
chlib amháin: 2017 source edit
mNo edit summary
chlib amháin: 2017 source edit
Líne 32:
Sa bhliain 911, lig Séarlas an Díreach ([[An Laidin|Laidin]]:''Carolus Simplex'') rialtóir Cairilínseach na Fraince, grúpa Lochlannach socrú síos sa [[An Normainn|Normainn]] faoina gceannaire [[Rollo]].<ref name=Bates8>Bates ''Normandy Before 1066'' pp. 8–10</ref> D'éirigh go rathúil lena lonnaíocht,<ref name=Normans15/>{{efn|The Vikings in the region became known as the "Northmen," from which "Normandy" and "Normans" are derived.<ref name=Normans15>Crouch ''Normans'' pp. 15–16</ref>}} agus chuaigh siad in oiriúint go tapa leis an gcultúr dúchasach,<ref name=Bates12>Bates ''Normandy Before 1066'' p. 12</ref> ag séanadh na págántachta, agus d'iompaigh siad chun na Críostaíochta. D'idirphós siad leis an daonra áitiúil. Le himeacht ama, leathnaíodh teorainneacha na diúcachta san iarthar. Sa bhliain 1002, d'éirigh leis an rí Æthelred II Shasana [[Emma na Normainne|Emma]], ​​deirfiúr [[Richard II, Diúc na Normainne]].<ref name=Unready54>Williams ''Æthelred the Unready'' p. 54</ref> Chaith a mhac [[Éadbhard an Choinfeasóra]], blianta fada ar deoraíocht sa Normainn, agus tháinigh sé i gcoróin na Sasana sa bhliain 1042. <ref name=Ruling3>Huscroft ''Ruling England'' p. 3</ref> Mar thoradh air seo bhí leas chumhachtach Normannach bunaithe i bpolaitíocht Shasana, mar a tharraing Éadbhard go mór ar a iar-óstach chun tacaíochta, ag tabhairt cúirteoirí, saighdiúirí agus clericigh Normannacha isteach agus ag cheapadh iad chun poist chumhachta, go háirithe san Eaglais. Níor fhág Éadbhard aon sliocht ina dhiaidh, agus bhí sé i gcoimhlint i gcoinne Godwin, Iarla Wessex, agus a mhic, agus d'fhéadfadh sé gur spreag sé uaillmhianna Dhiúc na Normainne don ríchathaoir Sasanach.<ref name=Unification86>Stafford ''Unification and Conquest'' pp. 86–99</ref>
 
===Géarchéim comharbais i Sasana===
Níor fhág bás an Rí Éadbhard <ref name=Handbook29>Fryde, et al. ''Handbook of British Chronology'' p. 29</ref>{{efn|There is some slight confusion in the original sources about the exact date; it was most likely 5 January, but a few contemporaneous sources give 4 January.<ref name=Edward250>Barlow ''Edward the Confessor'' p. 250 and footnote 1</ref>}} ar an 5 Eanáir 1066 aon oidhre ​​soiléir, agus chuir iomaitheoirí éagsúla éileamh ar ríchathaoireach Shasana chun cinn. <ref name=Death167>Higham ''Death of Anglo-Saxon England'' pp. 167–181</ref> Ba é Arald (Bearla: Harold) Godwinson, an t-iarla Wessex, comharba díreach Éadbhaird ,an ceann is saibhre agus is cumhachtaí de na huaisle Sasanacha agus mac Godwin, a chéile comhraic roimhe sin. Bhí Arald tofa mar rí ag Witenagemot Shasana agus coróinithe ag Ardeaspag Eabhrac Ealdred, cé gur éiligh bolscaireacht Normannach go ndearna Stigand, Ardeaspag Canterbury, a thoghadh go neamhdhéiniúil, an searmanas.<ref name=Death167/><ref name=Walker136>Walker ''Harold'' pp. 136–138</ref> Ag an am céanna, chuir dhá rialtóir cumhachtacha in aice láimhe dúshlán ar Harold. D'éiligh Diúc Uilleam gur gheall an Rí Éadbhard an ríchathaoir dó agus gu aontaigh Harold leis seo.<ref name=BatesWilliam73>Bates ''William the Conqueror'' pp. 73–77</ref> D'fhógair Harald III na hIorua, ar a dtugtar Harald Hardrada, go raibh sé san iomaíocht chomh maith. Bhí a éileamh ar an ríchathaoir bunaithe ar chomhaontú idir a réamhtheachtaí Magnus I ón Iorua agus an Rí Shasana Harthacanute roimhe sin, trína, más rud é go bhfuair ceann acu bás gan oidhreacht, go bhfaighe an duine eile Shasana agus an Iorua le hoidhreacht.<ref name=Death188>Higham ''Death of Anglo-Saxon England'' pp. 188–190</ref> Thug Liam agus Harald Hardrada araon láithreach faoi trúpaí agus longa a thabhairt le chéile le haghaidh ionraí faoi leith.<ref name=Ruling12>Huscroft ''Ruling England'' pp. 12–14</ref>