An difríocht idir athruithe ar: "Cath Hastings"

Content deleted Content added
chlib amháin: 2017 source edit
chlib amháin: 2017 source edit
Líne 39:
==Arm na Sasanach agus ullmhúcháin Araild==
[[File:Battle Flat - geograph.org.uk - 285158.jpg|thumb|Suíomh [[Cath Stamford Bridge|Chath Stamford Bridge]]]]
Eagraíodh arm na Sasanach ar bhonn réigiúnach, leis an ''fyrd'' nó le léibheann áitiúil, ag déanamh seirbhís freastal faoi mhóruasal áitiúil - cibé acu iarla, easpag nó siorriam <ref name=Source69/>. Bhí an ''fyrd'' comhdhéanta d'fhir a raibh a gcuid talún féin acu, agus bhí feistithe ag a bpobal féin chun éilimh an rí a chomhlíonadh, maidir le fórsaí míleata a chur ar fáil. I gcás gach cúig híde,<ref name=Marren55/> nó aonaid talún, a bhí in ainm a bheith ábalta teaghlach amháin a chothú,<ref name=Dict154>Coredon ''Dictionary of Medieval Terms and Phrases'' p. 154</ref> bhí fear amháin in ainm is a bheith in ann seirbhís a thabhairt. <ref name=Marren55>Marren ''1066'' pp. 55–57</ref> It appears that the [[Hundred (country subdivision)|hundred]] was the main organising unit for the ''fyrd''.<ref name=Gravett28/> Dealraíonn sé gurb é an [[Céad (rannán contae)|céad]] an t-aonad eagrúcháin is mó don ''fyrd''. Ar an iomlán, d'fhéadfadh Sasana thart ar 14,000 fear a chur ar fáil don ''fryad'', nuair a iarradh air. D'fhreastail an ''fryad'' de ghnáth ar feadh dhá mhí, ach amháin i gcás éigeandálaí. B'annamh go n-iarrfaí ar an fryad go léir teacht amach; thárla sé sin trí huaire idir 1046 agus 1065, i 1051, 1052, agus 1065. Bhí grúpa cosanta pearsanta ag an rí chomh maith, ar a dtugtar ''housecarl'', a bhí mar cnámh droma na bhfórsaí ríoga. Bhí a gcuid fórsaí féin ag cuid de na hiarlaí freisin ar ''housecarl'' iad. Throid na ''thegns'', bodaigh mhórana áitiúla, gur úinéirí talún iad, le hoisecarl an rí nó cheangai siad le fórsaí an iarla nó an bhodaigh áitiúl.<ref name=Source69>Nicolle ''Medieval Warfare Sourcebook'' pp. 69–71</ref> Throid na ''fryd'' agus na ''housecarl'' ar a gcosa, agus is í an an difríocht mhór a bhí eatarthu ná go raibh cathéide níos fearr ag an ''housecarl''. Is cosúil go nach raibh líon suntasach saighdeoir ag arm na Sasanach.<ref name=Gravett28>Gravett ''Hastings'' pp. 28–34</ref>
 
Bhí lár na bliana 1066 caite ag Arald ar an chósta oirdheisceart, le arm mór agus cabhlach ag fanacht ar ionradh an rí Liam. Mílíste ba ea an chuid is mó dá chuid fórsaí gur gá leo a gcuid barra a chur isteach, agus mar gheall ar sin, ar an 8 Meán Fómhair scaoil sé leis an mhílíste agus an chabhlach. <ref name=Harold145>Walker ''Harold'' pp. 144–150</ref> Ag foghlaim faoi ionradh na Lochlannaigh, brostaigh sé ó thuaidh, ag bailiú fórsaí mar a chuaigh sé, agus tháinigh sé aniar aduaidh orthu agus chloígh sé iad ag [[Cath Stamford Bridge]], ar 25 Meán Fómhair 1066. Maraíodh Harald Hardrada agus Tostig, agus d'fhulaing na Lochlannaigh caillteanais chomh mór sin nach raibh ach 24 de na 300 long bunaidh ag teastáil chun iad siúd a tháinig slán as an tubaiste a iompar abhaile. Tháinig bua na Sasanach ar chostas mór, áfach, mar go raibh arm Araild fágtha