An difríocht idir athruithe ar: "An tSionainn"

Content deleted Content added
No edit summary
Líne 15:
 
==Cúrsa na hAbhann==
[[Íomhá:Crex_Crex.jpg|thumb|280px|Corncrake]]
Ritheann an tSionna trí lár cothrom na hÉireann agus ní cailleann sí ach 6m d'airde idir Loch Ailinn agus Cill Dálua ar taobh theas Loch Deirg. Dá bhrí sin, is minic a bhíonn tuilte móra sa gheimhreadh ar bhruacha na h-abhann idir Cara Droma Rúisc agus Port Omna.
 
Sa limistéar idir Áth Luain agus Cluain Mhic Nois, na "Callows", ní bhíonn talamh na móinéir tirim go leor chun an féar a ghearradh le meaisín go dti lár an tsamhraidh agus, dá bhrí sin, is ann tearman deireanachis mó an corncrakechorncrake ar mhórthír na hÉireann, éan le glao sainiúil a bhí an-choitianta sa tír tráth.
[[Íomhá:StJohnsCastleLimerick.jpg|thumb|280px|Caisleán an Rí Eoin agus Droichead Thumhan ar Abhann na Sionnaine i gCathair Luimní]]
Sa limistéar idir Áth Luain agus Cluain Mhic Nois, na "Callows", ní bhíonn talamh na móinéir tirim go leor chun an féar a ghearradh le meaisín go dti lár an tsamhraidh agus, dá bhrí sin, is ann tearman deireanach an corncrake ar mhórthír na hÉireann, éan le glao sainiúil a bhí an-choitianta sa tír tráth.
 
Tá an-chuid portaigh ar bhruachanna na Sionnainne i gContae an Longfoirt, Contae Ros Comáin, Contae Uíbh Fhailí agus Contae na hIarmhí. Bhíodh stáisiúin ginte móna i mBaile an Liag agus i nDroichead na Sionnainne ach tá siad á dhúnadh anois.
Líne 27:
 
==Bailte==
[[Íomhá:StJohnsCastleLimerick.jpg|thumb|280px|Caisleán an Rí Eoin agus Droichead Thumhan ar Abhann na Sionnaine i gCathair Luimní]]
Is í [[Luimneach]] (daonra 100,000) an chathair is mó ar bhruach na Sionnainne agus, ag teacht aduaidh óna foinse, is iad Drom Seanbhó, Cara Droma Rúisc, Ruascaigh ([[Contae Liatroma]]), Tearman Barra, Baile an Liag ([[Contae Ros Comáin]]), Cluain Dara ([[Contae an Longfoirt]]), [[Baile Átha Luain|Áth Luain]] ([[Contae na hIarmhí]]), Beannchor ([[Contae Uíbh Fhailí]]), Port Omna ([[Contae na Gaillimhe]]), Baile Uí Bheoláin, Scairbh, Cill Dálua, Droiched Uí Bhriain ([[Contae an Chláir]]), Drom Inbhir ([[Contae Thiobraid Árann]]) agus Caisleán Uí gConaig ([[Contae Luimnigh]]) na príomh-bhailte eile.
 
Line 42 ⟶ 43:
 
==Trácht agus Saoire==
===Iascaireacht===
Tá clú fós ar an Sionna mar ionad iascaigh bradán, breac agus éisc garbha, go mór mór i mbailte ar nós Caisleán Uí gConaig ([[Contae Luimnigh|Contae Luimní]]), Droichead Uí Bhriain agus Cluain Lára ([[Contae an Chláir]]), Tearman Barra agus Baile an Liag ([[Contae Ros Comáin]]) agus Cara Droma Rúisc ([[Contae Liatroma]]).
 
===Last-Iompar===
Ba iad an tSionna agus a canálacha an príomhcheangal idir Luimneach, Baile Átha Cliath, Port Láirge agus bailte móra Lár-Thír na hÉireann on 18ú aois agus teacht an iarnróid tuairim na bliana 1845. Thóg an Chomhlucht Canáil Mhóir ne hÉireann canál idir Bhaile Átha Cliath agus Cuan na Sionnaine i gContae Uíbh Fhailí agus leathnaídh an córas tríd an Sionna, Loch Deirg agus Canál an Abhainn Duibh síos go dti Luimneach.
 
Line 49 ⟶ 52:
Tar éis tógáil an scéim ídre-leictreach, aistríodh an trácht idir Cill Dálua agus Luimneach ó Chanál an Abhainn Duibh go dti Canál Ard na Croise. Tá dhá chomhlán uisce móra i ndiaidh a chéile thart ar an stáisiúin ginte trínar féidir bád éirí nó ísliú 30m.
 
===Trácht Saoire===
Dúnadh an Canál Mór do last-iompar sa bhlian 1961 ach ath-osclaíodh córas Íochtar na Sionnainne do thrácht saoire sa bhlian 2001 nuair a thógadh córas nua chomhlán uisce idir Abhann na Mainistreach agus an tSionnainn i gathair Luimní. Faoi láthair na h-uaire, tá na ceangail canálacha seo a leanas ó Luimneach ar chóras na Sionnainne:
* ar an Sionna agus Canál Ard na Croise go dti Cill Dálua, Cuan na Sionnainne, Port Omna, Áth Luain, Tearman Barra, Cara Droma Rúisc agus Drom Seanbhó
Line 57 ⟶ 61:
Tá pleananna ann chomh mhaith chun an córas a nascadh le córas na Banna trí ath-oscailt Canál Uladh idir Loch Eirne Uachtar agus Loch n-Eachad agus, dá bharr, bailte ar nós Cúl Raithin ([[Contae Doire]]), Port an Dúnáin ([[Contae Ard Mhacha]]) agus Muíneacháin a cheangailt le Luimneach.
 
===Seoltóireacht===
 
Ceaptar gurb i nDrom Inbhir ar bhruach Loch Deirg i gContae Thiobrad Árann a bhunaíodh an céad club seoltóireachta in Éirinn ar thús an 18ú aois. Tá clubanna eile anois ann i bhFaing, igCill Rois, i gCill Dálua, i mBaile Uí Bheoláin, in Áth Luain, i gCara Droma Rúisc agus i mbailte eile ar bhruach na h-abhann.
 
[[Catagóir:Tíreolaíocht na hÉireann]]