An difríocht idir athruithe ar: "An Phlá Mhór"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[Íomhá:Smallpox depicted in the Toggenburg Bible.jpg|deas|thumb|250px|Pictiúr d'íospartaigh na Plá Móire, i mBíobla Toggenburg (1411)]]
B'ionann an '''Phlá Mhór''' nó an '''Galar Dubh''' agus [[galar]] marfach a scaip go rábach ón [[An Áise|Áise]] ar fud na [[An Eoraip|hEorpa]] san [[14ú haois]] (1347-1351). Meastar go bhfuair
Dreancaidí galraithe ar fhrancaigh ba chúis leis an nGalar Dubh »»»» {{Príomhalt|Plá bhúbónach}}
Francaigh a bhí galraithe le [[bachaillín]]í an ghalair a scaip an phlá i measc na ndaoine agus d'at na nóid limfeacha.
[[Íomhá:Plague Pestsäule Vienna.jpg|clé|mion|"Column of the Plague" (''Pestsäule''), Graben, [[Vín]], [[An Ostair]]]]
==
Bhí an phlá [[Scamhóg|scamhógach]] [[Bás|marfach]] i níos mó ná 75% de na cásanna.
Bhí an phlá [[Seipticéime|sheipticéimeach]] (inar ionfhabhtaíodh an [[Fuil|fhuil]] sa [[An Cholainn Dhaonna|cholainn]]) níos measa fós, ach amháin nár tharla an fhoirm seo chomh minic leis na foirmeacha eile.
Is deacair a hiarmhairt ar an Eoraip a mheas, ach chuir sí isteach go tubaisteach fadtréimhseach ar gach gné den bheatha. Is beag a foghlaimíodh uaithi, mar tharla paindéimí eile san Eoraip i 1361-3, 1369-71 , 1374-5, 1390, agus 1400.
[[Íomhá:Medical talisman, to ward off plague (Chinese C19 woodcut) Wellcome L0039752.jpg|mion|[[Ortha]] sa tSín, tréimhse Ming, 1368-1644]]
== Áise ==
Fuair 13 milliún [[Síneach]] bás léi. Is dócha gur iompair ceannaithe an galar ar feadh na m[[Bóthar an tSíoda|Bealaí Síoda]] trádála don [[An Meánoirthear|Mheánoirthear]] is an [[An Mheánmhuir|Mheánmhuir]].
== Féach freisin ==
* [[Plá bhúbónach]]
==Tagairtí ==
{{Reflist}}
| |||