|
Rugadh Liam i mBarr na nGabhar, sráidbhaile beag i g[[Contae Luimnigh|Contae Luimneach]], gar do [[Baile Mhistéala|Bhaile Mhistéala]] i g[[Contae Chorcaí]]. Jeremiah agus Máire Ceallaigh Uí Loingsigh ab ea a thuistí. D'fhreastail sé ar Scoil Ghleann na gCreabhar agus é ina ghasúr óg.
Sa bhliain [[1910]], agus é seacht mbliana déag d'aois, thosaigh sé printíseachtar phrintíseacht i gcrua-earraí trádála Uí Néill i mBaile Mhistéala, áit a raibh sé ina bhall de [[Conradh na Gaeilge|Chonradh na Gaeilge]] agus d'[[Ord Ársa na nIbeirneach]]. Níos déanaí fuair sé post i gCeannaí Adhmaid de Barra i [[Mainistir Fhear Maí|mBaile MainistirMhainistir Fhear Maí]]. Díreach tar éis [[Éirí Amach na Cásca|Éirí Amach na Cásca, 1916]], bhí sé i láthair nuair a gabhadhghabháil agus amharaigh maraíodhbaill Davidde agus Richard Ceannt as Teach Bawnard agchuid [[Constáblacht Ríoga na hÉireann|Chonstáblacht Ríoga na hÉireann]] David agus Richard Ceannt as Teach Bawnard.
== Cogadh na Saoirse ==
I g[[Corcaigh]], chuir Ó Loingsigh eagar ar na hÓglaigh ansin sa bhliain [[1919]], agus i rith an chogaidh bhí sé ina Cheannfort ar Bhriogáid 2 den [[IRA]]. Chabhraigh Ó Loingsigh le gabháil an oifigigh Shasanaigh Ginearál Lucas, i Mímí an [[Meitheamh|Mheithimh]], [[1920]]. Lámhachadh Coirnéil Danford ile rithlinn na heachtra. D'éalaigh Lucas nuair a bhí sé ina chime ag fir an IRA as [[Contae an Chláir]]. Gabhadh é féin, agus oifigigh eile asde chuid BriogáidBhriogáid 2, i Halla Cathrach CorcaighChorcaí i mí [[Lúnasa]], [[1920]]. Gabhadh [[Traolach Mac Suibhne]], méara CorcaighChorcaí - a fuair bás de bharr stailc ocrais i bpríosún. Thug an Loingseach ainm bréige, agus ligeadh saor é trí lá níos déanaí. I rith an ama céannachéanna, bhí na Sasanaigh tar éis beirt a mharú, ag ceapadh gur Liam a bhí iontu (bhí an t-ainm céanna acu).
I mí [[Meán Fómhair|MeánMheán FómharFómhair]], [[1920]], chuaigh sé féin agus Ernie Ó Mháille, le buíon go Mala le ceanncheathrú saighdiúirí na Breataine sa bhaile sin a ghabháil. Ghabh siad na hairm go léir a bhí sa dún agus chuir siad an foirgneamh trí thine. Roimh dheireadh na bliana [[1920]], fuair briogáid Uí Loingsigh an bua ar fhórsaí na Sasanaigh i dhá luíochán. Lean sé leis an dtreallchogaíocht i dtús na bliana [[1921]]. Ach maraíodh deichniúr óglach le linn an fheachtais, agus gabhadh 8ochtar eile i Mainistir Na Morna, agus theip ar luíochán ar traein ag Upton.
I mí [[Aibreán|Aibreáin]] [[1921]], atheagraíodh an t-IRA arís bunaithe, ar réigiúinbhonn réigiúnach. Bhí an méid sin clú agus cáil bainte amach ag Liam gur ceapadh é ina Cheannfort ar chéadChéad rannánRannán an deiscirtDeiscirt. Ón am seo go dtí an sos cogaidh a chuir deireadh leis an gcogadh i mí [[Iúil]] [[1921]], bhí an rannán seo faoi bhrú de bharr méadú fórsaí na Sasanaigh sa Deisceart agus rinneadh atheagrú ar an bhfórsa seo mar threallchogaithe. Nuair a tháinig an sos cogaidh bhí Loingsigh sásta toisc an easpa airm a bhí aige, ach cheap sé go leanfadh an cogadh ar aghaidh ar ball.
Níor ghlac sé le téarmaí an ChonradhChonartha Angla -Éireannaigh agus throid sé in aghaidh an tSaorstáit sa Chogadh Cathartha a leantháinig éina sála. NíNíor raibhéirigh aon rath ar alena chuid iarrachtaí agus buadh ar na poblachtánaigh sa chogadh gearr seo. Fuair sé bás de ghortaithe tar éis gur éirigh le fórsaí an tsaorstáittSaorstáit a chuid fear a thimpeallú i mí Aibreáin 1923. Nior mhair an cogadh i bhfad tar éis a bháis.
{{síol}}
|
