An difríocht idir athruithe ar: "Roibeard Emmet"

D'fhreastail Emmet ar scoil Oswald i Lána an Óir i mBaile Átha Cliath. Chuaigh Emmet isteach i g[[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath|Coláiste na Tríonóide]], [[Baile Átha Cliath]] i mí Dheireadh Fómhair 1793, gan é ach 15. I mí na Nollag 1797 ghlac sé ballraíocht le Cumann Stairiúil an ColáisteCholáiste, cumann díospóireachta. Agus é sa choláiste, thosaigh a dheartháir Tomás agus cúpla dá chairde a bheith páirteach i ngníomhaíochas polaitiúilpholaitiúil. Fuair Roibeard post mar rúnaí ar choiste rúnda sa choláiste de chuid Chumann na nÉireannach Aontaithe rúnda sa choláiste, agus caitearcaitheadh amach as an gcoláiste é i mí Aibreáin 1798 mardá thoradh ar seodheasca. Sa bhliain chéanna theith sé go dtí an Fhrainc agus é ag iarraidh gabháil a sheachaint. Ag an am seo bhí na na Briotanaigh ag gabháil go leor náisiúnaithe. Agus é sa Fhrainc, fuair Emmet tacaíocht ó Napoleon agus gheall sé tacaíocht a thabhairt go d'Emmet nuair a thosaíodhthosódh an t-éirí amach. [[Íomhá:Robert Emmet - Project Gutenberg 13112.png|thumb|Roibeard Emmet]]I ndiaidh Éirí Amach 1798, bhí Emmet páirteach in atheagrú Chumann na nÉireannach Aontaithe, a bhí cloíte. I mí Aibreáin 1799 d'eisíodh barántas gabhála ina choinne. D'éalaigh sé agus beagáinín ina dhiaidh sin thaisteal sé go dtí an Mhór-Roinn ag súil go bhfaigheadh sé cúnamh míleata ón bhFrainc. Níor éirigh leis mar go raibh Napoleon ag díriú a iarrachtaí ar ionraidh a dhéanamh ar SasanaShasana. Chuaigh Emmet ar ais go hÉirinn i mí Dheireadh Fómhair 1802. I mí Mhárta an bhliain dár gcionn, thosaigh sé ag pleanáil éirí amach eile.[[Íomhá:Grave of emmet.jpg|thumb|A leac uaigh]]

Chaith Emmet cóta glas le fásáil báinbhána, brístíbríste báinbán, buataisí agus hata ar leathstuaic le cleití arair. Theip orthu Caisleán Bhaile Átha Cliath a thógáil, cé nach raibh cosaint láidir air. Bhí corraíl ollmhór ann timpeall ar Shráid Thomáis. Chonaic Emmet duine ag tarraingt dragún óna chapall agus é á phíceáil go dtí go bhfuair sé bás. Ina dhiaidh sin, chuir sé stop leis an Éirí Amach chun níos mó doirte fola a sheachaint. Ach ní raibh smacht aige ar a chuid leantóirí. In eachtra faoi leith, tarraingíodh an Tiarna Príomh-Bhreitheamh, an Tiarna Kilwarden, óna chóiste agus sádh le pící é. Fuarathas fós beo é, tógadh go teach é, áit a fuair sé [[bás]] beagáinín níos déanaí.

Chuaigh Emmet i bhfolach i ndiaidh an Éirí Amach ach ghabhadhgabhadh é ar an [[25 Lúnasa]], in aice le [[Crois Araild]]. Chuir sé féin a shaoil i ndainséir nuair a bhog sé ó [[Ráth Fearnáin]] go dtí Crois Araild le bheith ina aice a mhuirnín, Sarah Curran. Cuireadh ar a thriail é de réir an [[dlí]] ag baint le treas ar an [[19 Meán Fómhair]]; cheannaigh an choróin cabhair ó dlíodóir Emmet, Leonard MacNally, don phraghas £200 agus pinsean. Ar an [[20 Meán Fómhair]] cuireadh Emmet chun báis. Cuireadh a chorp i bhfolach.

Tar éis an chinne a thabhairtbheith tugtha dó, thug Emmet óráid. Tá cáil ar na línte dheireanach di, "Let no man write my epitaph...".

Scríobh Emmet litir ó [[Príosún Cill Mhaighneann|Phríosún Chill Mhaighneann]], Baile Átha Cliath ar [[8 Meán Fómhair]], 1803. An seoladh a bhí annscríofa uirthi ná "Miss Sarah Curran, the Priory, Rathfarnham" agus thug sé é don mhaor príosúnach, George Dunn, í. Ach sceith Dunn éí nuair a thug sé an litir d'údaráis an rialtais, rud a chuir saol Sarah Curran go mór i ndainséir. Rinne an eachtra seo, ar barr a iarrachtaí bheith anin aice léi (a chríochnaigh lena bhás) é mar dhuine rómánsúil freisin.