An difríocht idir athruithe ar: "Vacsaíniú"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[Cóir leighis|Cóireáil]] [[Cóir leighis|leighis]] is ea an '''vacsaíniú''', a spreagann an [[Corp an duine|cholainn]] chun antashubstaintí a chruthú mar ionsaí ar [[Galar|ghalrú]] ar leith, agus [[Imdhíonadh|imdhíonacht]] a spreagadh sa cholainn i gcoinne an [[Galar|ghalraithe]] is an ghalair iarrnharaigh
▲Cóireáil leighis is ea an '''vacsaíniú''', a spreagann an cholainn chun antashubstaintí a chruthú mar ionsaí ar ghalrú ar leith, agus imdhíonacht a spreagadh sa cholainn i gcoinne an ghalraithe is an ghalair iarrnharaigh<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>.
Is bealach sábháilte agus éifeachtach é '''vacsaíniú''' (ar a dtugtar imdhíonadh chomh maith) chun cabhrú leis an g[[corp]] galair áirithe a sheachaint nó chun troid ina gcoinne.▼
== Sábháilte ==
Spreagann na vacsaíní an corp le h[[Antaibheathach|antaibheathaigh]] a tháirgeadh. Is iad na hantaibheathaigh córas cosanta nádúrtha an choirp le troid in éadan [[galar]] ionfhabhtaíoch. Tá an t-imdhíonadh ina chuidiú leis an chorp a choinneáil réidh leis an ionfhabhtú a chosc má bhíonn teagmháil ag an duine leis an ghalar.▼
▲Is bealach sábháilte agus éifeachtach é
Déantar vacsaíní ar an iliomad bealaí ag baint úsáide as cuid de fhrídín nó de [[víreas]] is cúis le galar. Ní féidir leo an galar a gcosnaíonn siad ina choinne a thabhairt don té a thógann iad, ach go fíorannamh (vacsaín polio béil amháin). Cosnaíonn na vacsaíní a thugtar ag 2, 3 agus 4 mhí d’aois do pháiste ar shé ghalar éagsúla: [[polaimiailítis]], [[diftéire]], teiteanas, [[triuch]], Hib agus meiningeacocúil grúpa C.▼
Ó 1998 tá conspóid sa Bhreatain maidir leis an [[Vacsaín bruitíní/leicní/bruitíní deirge|vacsaín cumasc MMR i gcoinne bruitíní]], plucamais is bruitíní deirge, de bharr ceangail a mheas máinlia amháin a bheith idir í is uathachas. Ach b'fhalsaitheacht é seo agus níor bhraith aon taighdeoir eile aon fhianaise go bhfuil ceangal mar sin ann
== Eolaíocht ==
▲Spreagann na vacsaíní an corp le h[[Antaibheathach|antaibheathaigh]] a tháirgeadh. Is iad na hantaibheathaigh córas cosanta nádúrtha an choirp le troid in éadan [[galar]] ionfhabhtaíoch
Tá an t-imdhíonadh ina chuidiú leis an chorp a choinneáil réidh leis an ionfhabhtú a chosc má bhíonn teagmháil ag an duine leis an ghalar. Tar éis an bhabhta éadroim den ghalar, fanann antashubstaintí sa cholainn chun imdhíonacht a thabhairt ina choinne.
Is ionann vacsaíniú agus ionaclú dáileog éadrom den ghalar, is é sin baictéir nó víris lagaithe nó rnharbha de. ▼
▲Déantar vacsaíní ar an iliomad bealaí ag baint úsáide as cuid de fhrídín nó de [[víreas]] is cúis le galar. Ní féidir leo an galar a gcosnaíonn siad ina choinne a thabhairt don té a thógann iad, ach go fíorannamh (vacsaín polio béil amháin). Cosnaíonn na vacsaíní a thugtar ag 2, 3 agus 4 mhí d’aois do pháiste ar shé ghalar éagsúla: [[polaimiailítis]], [[diftéire]], teiteanas, [[triuch]], Hib agus meiningeacocúil grúpa C.
▲Tar éis an bhabhta éadroim den ghalar, fanann antashubstaintí sa cholainn chun imdhíonacht a thabhairt ina choinne. Bíodh is go raibh eolas ag na Sínigh ar éifeacht an ionaclaithe i gcoinne na bolgaí sa 1 6ú céad, d'fhionn Edward Jenner (1749-1823) an teicníc sa Bhreatain i 1798, agus d'fheabhsaigh Louis Pasteur (1 822-1 893) é ina dhiaidh sin. Éifeachtach maidir le raon 1eathan galar: faoi seo tá vacsaíní rathúla saothraithe ar eitinn scamhóige, bolgach, polaimiailíteas, teiteanas, diftéire, bruitíneach, plucamas is bruitíneach dhearg, agus tá an bholgach stoite ar fud an domhain.
▲Is ionann vacsaíniú agus ionaclú dáileog éadrom den ghalar, is é sin baictéir nó víris lagaithe nó rnharbha de.
== Vacsaín bhéil ==
Line 31 ⟶ 35:
Seo vacsaíní a dhéantar nuair a mharaítear frídín nó víreas is cúis le galar. Ar na vacsaíní maraithe atá sa sceideal imdhíonachta do leanaí tá triuch lánchealach agus polio díghníomhaithe. Is vacsaín maraithe é tíofóideach freisin.
==
Bíodh is go raibh eolas ag na [[An tSín|Sínigh]] ar éifeacht an ionaclaithe i gcoinne na bolgaí sa [[16ú haois|16ú céad,]] d'fhionn [[Edward Jenner]] (1749-1823) an teicníc sa Bhreatain i 1798.
▲Ó 1998 tá conspóid sa Bhreatain maidir leis an [[Vacsaín bruitíní/leicní/bruitíní deirge|vacsaín cumasc MMR i gcoinne bruitíní]], plucamais is bruitíní deirge, de bharr ceangail a mheas máinlia amháin a bheith idir í is uathachas. Ach b'fhalsaitheacht é seo agus níor bhraith aon taighdeoir eile aon fhianaise go bhfuil ceangal mar sin ann<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>.
D'fheabhsaigh [[Louis Pasteur]] (1822-1893) é ina dhiaidh sin.
== Féach Freisin ==▼
* http://www.healthpromotionagency.org.uk/Resources/parentschild/immunisation/pdfs/teenirish.pdf▼
▲== Féach Freisin ==
==Tagairtí==▼
▲* <nowiki>http://www.healthpromotionagency.org.uk/Resources/parentschild/immunisation/pdfs/teenirish.pdf</nowiki>
▲== Tagairtí ==
# Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)
# Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)
[[es:Vacunación]]
[[ro:Vaccin]]
| |||