Leagan ó 08:15, 27 Márta 2015 athraigh Dexbot (plé \| dréachtaí) 5,553 edits m Removing Link GA template (handled by wikidata) ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 19:35, 27 Márta 2018 athraigh cealaigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,117 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit An chéad dhifear eile →
Líne 9: \|Íomhá=Cs-TableImage.png }} [[Íomhá:Electron shell 055 caesium.png\|clé\|mion\|170x170px]] Is é an '''caeisiam''' [[Dúil cheimiceach\|dúil]] [[Uimhir adamhach\|uimhir]] a 55, agus is í an tsiombail cheimiceach atá aige ná '''Cs'''. Cosúil leis na miotail alcaileacha eile, is miotal é a bhfanann loinnir an airgid ghil ann a fhad is nach dtagann sé i dteagmháil le [[Ocsaigin\|hocsaigin]] an aeir. Tá imoibriú an chaeisiam leis an [[uisce]], arís, níos feiceálaí agus níos fíochmhaire ná an t-imoibriú céanna ag na miotail alcaileacha níos éadroime ná é - le fírinne, tá an caeisiam in ann an t-imoibriú seo a dhéanamh leis an oighear féin má tá an teocht níos airde ná -116 °C. ▼ [[Dúil cheimiceach\|Dúil]] thearc leis an [[uimhir adamhach]] 55 is é an '''caeisiam''' (ná '''Cs'''). [[Miotal]] [[Alcaile\|alcaileach]] [[Airgead (dúil)\|airgead]][[Bán\|bhán]] bog é, agus an-[[Meath radaighníomhach\|radaighníomh]]<nowiki/>ach. Ní fhaightear saor sa nádúr é, ach faightear [[Clóirídí\|clóiríd]] chaeisiam i mionchodanna<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>. Cosúil leis na miotail alcaileacha eile, is miotal é a bhfanann loinnir an airgid ghil ann a fhad is nach dtagann sé i dteagmháil le [[Ocsaigin\|hocsaigin]] an aeir. Is minic a shíltear go bhfuil an caeisiam radaighníomhach, ó scaipeadh [[iseatóp]] radaighníomhach na dúile seo timpeall na hEorpa i ndiaidh thubaiste [[Chernobyl]]. Le fírinne, áfach, is é an t-aon iseatóp amháin atá ar fáil sa dúlra ná <sup>133</sup>Cs, agus is iseatóp cobhsaí é. Na hiseatóip radaighníomhacha atá ag an gcaeisiam, ní mór iad a ghineadh go saorga. Scéal eile ar fad is ea é go bhfuil <sup>134</sup>Cs ar ceann de na [[Núiclíd\|núiclídí]] is tábhachtaí leis an truailliú i dtimpeallacht na stáisiún adamhach cumhachta a thomhas.▼ ▲Is é an '''caeisiam''' [[Dúil cheimiceach\|dúil]] [[Uimhir adamhach\|uimhir]] a 55, agus is í an tsiombail cheimiceach atá aige ná '''Cs'''. Cosúil leis na miotail alcaileacha eile, is miotal é a bhfanann loinnir an airgid ghil ann a fhad is nach dtagann sé i dteagmháil le [[Ocsaigin\|hocsaigin]] an aeir. Tá imoibriú an chaeisiam leis an [[uisce]], arís, níos feiceálaí agus níos fíochmhaire ná an t-imoibriú céanna ag na miotail alcaileacha níos éadroime ná é - le fírinne, tá an caeisiam in ann an t-imoibriú seo a dhéanamh leis an oighear féin má tá an teocht níos airde ná -116 °C. [[Íomhá:Caesium-3.jpg\|mion\|Caesium-3, 1 gram]] Is minic a shíltear go bhfuil an caeisiam radaighníomhach, ó scaipeadh [[iseatóp]] radaighníomhach na dúile seo timpeall na hEorpa i ndiaidh [[Tubaiste Shearnóbail\|thubaiste Shearnóbail]]. ▲~~Is minic a shíltear go bhfuil an caeisiam radaighníomhach, ó scaipeadh [[iseatóp]] radaighníomhach na dúile seo timpeall na hEorpa i ndiaidh thubaiste [[Chernobyl]].~~ Le fírinne, áfach, is é an t-aon iseatóp amháin atá ar fáil sa dúlra ná <sup>133</sup>Cs, agus is iseatóp cobhsaí é. Na hiseatóip radaighníomhacha atá ag an gcaeisiam, ní mór iad a ghineadh go saorga. Scéal eile ar fad is ea é go bhfuil <sup>134</sup>Cs ar ceann de na [[Núiclíd\|núiclídí]] is tábhachtaí leis an truailliú i dtimpeallacht na stáisiún adamhach cumhachta a thomhas. [[Íomhá:Cs2B12H12.png\|clé\|mion\|Cs2 - B12H12]] Má chuirtear salann caeisiam trí thine, aithneofar an caeisiam ar an lasair ghorm. Sin é an tuige go dtugtar "caeisiam" ar an dúil seo, nó is focal [[Laidin]]e é ''caesius'' a chiallaíonn "gealghorm" nó "spéirghorm". Is í an ghnáthuimhir ocsaídiúcháin a bhíonn ag an gcaeisiam ina chuid comhdhúl ná +1, ar ndóigh. Tugann tuairiscí áirithe le fios, áfach, go bhfuil an fluairín inniúil ar an gcaeisiam a ocsaídiú go huimhreacha níos airde fós. == Tagairtí == {{Reflist}} [[Catagóir:Dúile ceimiceacha]]

An difríocht idir athruithe ar: "Caeisiam"