An difríocht idir athruithe ar: "An Chúirt Achomhairc (Éire)"
Content deleted Content added
mNo edit summary |
m tagairtí ceartaithe |
||
Líne 5:
Is iad an Ard-Chúirt agus an Chúirt Uachtarach an dá uaschúirt dá bhforáiltear faoin Acht Cúirteanna Breithiúnais, 1924 agus faoi [[Bunreacht na hÉireann|Bhunreacht na hÉireann]] (1937). Faoi na 1990í, bhí riaráiste mór d’achomhairc ón Ard-Chúirt a raibh dualgas ar an gCúirt Uachtarach iad a éisteacht. D’éist an Chúirt Uachtarach níos mó cásanna ná a cuntrapháirteanna i stáit eile ina bhfuil an gnáthchóras dlí i réim.<ref>{{cite news|url=http://jura.ku.dk/cecs/staff/?pure=en%2Fpublications%2Fthe-road-to-a-court-of-appealpart-i-history-and-constitutional-amendment(8a0b30dc-8d94-4fa5-88af-cde17c48a05d).html|teideal=The Road to a Court of Appeal—Part I: History and Constitutional Amendment|last=Butler|first=Graham|date=August 2015|work=[[Irish Law Times]]|quote=This was out-of-kilter with other jurisdictions of a similar nature in the United Kingdom, Canada, New Zealand and Australia.|accessdate=31 August 2015}}</ref> Mhol meitheal oibre a rinne a thuairisc in 2009 go mbunófar cúirt nua chun déileál leis an chuid is mó de na hachomhairc ó bhreithiúnais de chuid na hArd-Chúirte, ionas go ligfear don Chúirt Uachtarach a bheith teoranta do chásanna a bhfuil tábhacht bhunreachtúil ag baint leo amháin. Chun é sin a dhéanamh, bhí gá ann an Bunreacht a leasú chun an ceart ginearálta a bhí ann achomharc a thabhairt chun na Cúirte Uachtaraí a bhaint de, agus chun rogha a thabhairt don chúirt sin cinneadh a dhéanamh maidir leis na cásanna áirithe ar cheart dó éisteacht.<ref>{{cite book|author=Working Group on a Court of Appeal|teideal=Report|url=http://www.courts.ie/Courts.ie/library3.nsf/(WebFiles)/D3E9CCA7BAAB5F868025760B0032EA4E/$FILE/Report%20of%20the%20Working%20Group%20on%20a%20Court%20of%20Appeal.pdf|series=Government Publications|volume=Prn. A8/0153|date=May 2009|publisher=Stationery Office|location=Dublin|isbn=978-1-4064-2117-0|format=PDF}}</ref>
Tugadh cead an Bunreacht a leasú de réir moltaí na tuairisce de 2009 i reifreann a ritheadh ar an 4 Deireadh Fómhair 2013. Tugadh éifeacht don bhforáil bhunreachtúil nua faoi reachtaíocht phríomha leis an Acht um an gCúirt Achomhairc, 2014.<ref>
I mí Feabhra 2014, d’fhógair an rialtas go n-ainmneofar breitheamh a bhí ag fónamh san Ard-Chúirt ag an am, Seán Ó Riain mar an t-uachtarán ar an gcúirt nua. Ar an 29 Deireadh Fómhair 2014, d’ainmnigh an Rialtas Ó Riain agus ochtar gnáthbhreithiúna den Chúirt Achomhairc,<ref>
== Cásanna ==
Ar an 28 Deireadh Fómhair 2014, rinne an Chúirt Uachtarach 258 cásanna a aistriú go dtí an Chúirt Achomhairc.<ref>{{cite news|url=http://www.rte.ie/news/2014/1029/655650-court/|teideal=258 cases transferred to new Court of Appeal|work=[[RTÉ News]]|date=28 October 2014}}</ref> I ndiaidh dó níos mó a aistriú, bhí timpeall 1,650 cás i gceist faoi dheireadh.<ref name="rte915433">{{cite news|url=https://www.rte.ie/news/courts/2017/1026/915433-appeal-court/|teideal=Court of Appeal President warns court close to being overwhelmed|date=26 October 2017|work=[[RTÉ.ie]]|accessdate=26 October 2017}}</ref>
Ar an 10 Márta 2015, sheas an Chúirt Achomhairc le rialú na hArd-Chúirte a chinn an chúirt sin i mBealtaine 2014 nár réitigh alt 2(2) den Acht um Mí-Úsáid Drugaí 1977 leis an mBunreacht, agus, dá bharr, sin nach raibh seasmhacht ag na hionstraim reacthúla a rinneadh iad de réir Alt 2(2) lena ndearnadh druga dearthóra éagsúla a choiriúlú.<ref>
I Meán Fómhair 2016, dúradh in alt in ''The Irish Law Times'', ''“the Court of Appeal never had a prayer of solving the problem that was put to the people in this referendum, which was solving the backlog”'' agus 1,814 cás ar feitheamh ag deireadh 2015 i gcomparáid le 2,001 ag tús na bliana sin.<ref name="it2796120" /> Dúirt urlabhraí thar cionn na cúirte go mbeadh sí in ann cásanna a phróiseáil níos tapa nuair a “aimsíonn sí a slí di féin chun teacht isteach ar an obair.”<ref name="it2796120">{{cite news|url=http://www.irishtimes.com/news/crime-and-law/court-of-appeal-backlog-could-take-over-a-decade-to-clear-1.2796120|teideal=Court of Appeal backlog 'could take over a decade to clear'|last=Gallagher|first=Conor|date=19 September 2016|work=The Irish Times|accessdate=19 September 2016}}</ref> I nDeireadh Fómhair 2017, dúirt Uachtarán na cúirte go raibh sí “ag druidim le bheith ag an bpointe ag a mbeadh gach rud ag dul sa mhuileann uirthi” mar gheall ar an riaráiste cásanna, agus timpeall 600 cás curtha chuici sa bhliain i gcodarsnacht leis an 320 cás a éiríonn léi déileáil leo in aon bhliain amháin.<ref name="rte915433" /> Thairg an Chúirt Uachtarach cuid de na 650 cás a bhí fós le héisteacht díobh siúd ar aistríodh iad in 2014.<ref name="rte915433" />
== Ballraíocht ==
Tá uachtarán, suas le naonúr gnáthbhreithiúna, agus beirt bhall ''ex officio'' sa Chúirt Achomhairc. Is iad an Príomh-Bhreitheamh (ceannaire na Cúirte Uachtaraí) agus Uachtarán na hArd-Chúirte an bheirt bhall ''ex officio''.<ref name="act2014n18s6">
=== Breithiúna reatha ===
* *** Seasann sé seo d'Uachtarán na Cúirte
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;"
!Ainm<ref>
!Dáta ceapacháin
|- style="font-weight:bold; background:#FFDFD6;"
|