An difríocht idir athruithe ar: "Peadar de Lása"

Content deleted Content added
m litriu (blian - bliain)
Líne 1:
[[Íomhá:Pyotrlacy.jpg|frame|right]]
Ba cheannaire Arm Impriúlach [[An Rúis|na Rúise]] é an tÉireannach '''Peadar de Lása''' (''Peter Lacy'' as [[Béarla]], ''Pyotr PetrovicPetrovich Lacy'' nó ''Пётр Петрович Ласси'' as [[Rúisis]], '''Peter von Lacy as [[Gearmáinis]]) (1678-1751) a bhuaigh an-chuid cathanna stairiúla san 18ú aois.
 
==Óige in Éirinn==
Rugadh i gCill Íde in iarthar [[Contae Luimnigh|Chontae Luimnigh]] do chlann Normannach a chuir futhu san áit sa 12ú aois. Uaisle [[Caitliceach]] ab ea a mhuíntir agus throideadar ar son airm an Rí Shéamuis II le linn an Chogaidh Liamach agus cé ná raibh sé ach 13 bhlianbhliain d’aois ag an am, throid An Lásach mar leifnean i bhfórsaí na hÉireann faoi cheannais [[Pádraig Sairséal|Phádraig Sairséil]] le linn [[Luimneach|Léigear Luimnigh]].
 
==San Fhrainc agus san Ostair==
Tar éis Chonradh Luimnigh sa bhlianbhliain 1691, theith sé lena athair agus a dheartháir go dti [[an Fhrainc]] i dteannta leis na Géanna Fiáin. Nuair a chailleadh a ghaolta ag trod le Briogáid na hÉireann ar son Rí Lua XIV na Fraince san [[An Iodáil|Iodáil]], d’aistrigh sé go Arm na [[An Ostair|hOstaire]]. Chaith sé dhá bhlianbhliain ann sular lean sé a cheannfort Charles Eugène de Croy isteach in arm nua na Rúise a bhí á eagrú ag an am ag an Impirie Peadar Mór.
 
==Faoi Pheadar Mór==
Bhí sé i gceannas ar aonad mhuscadóiri I gcath tubaisteach Narva agus gortaíodh go dona é le linn Cogadh Mór an Tuaiscirt i gcoinne na [[An tSualainn|Sualannaigh]]. Mar sin féin, ardaíodh go rang an choirnéil é sa bhlianbhliain 1706 agus, sa bhlianbhliain dár gcionn, d’aithnigh ceannaireacht impriúlacht an airm a éachtanna le linn Cath Pholtava.
 
Ba An Lásach an chéad saighdiúir Rúiseach a tháinig iseach I Riga i ndiaidh an léigir agus, ina dhiaidh sin, ghabh sé seilbh ar dhún straitéiseach na Súlainnigh in Umeå sa bhlianbhliain 1719. Sa bhlianbhliain 1723, ceapadh mar cheannaire fórsaí na Rúise insna críocha Baltacha agus ba Ghobhairneoir Riga é trí bhlianbhliain ina dhiaidh sin.
 
==Faoi Bhan-Impire Áine==
Tháinig sé ar ais san arm i gcomhair Cogadh Leanúnacht na Polainne agus b’é An Lásach a dhíbir Stanisław Leszczyński ó Bhársá go Gdańsk. I ndiaidh Léigear Gdańsk sa bhlianbhliain 1734, mháirseál sé siar lena thrúpaí go dti an Réan i dteannta le arm Eoghan Savoia.
 
Shroich sé barr a réim mar cheannaire mhíleata linn an chogaidh i gcoinne na [[An Tuirc|dTurcach]]. Ghabh sé Azov sa bhlianbhliain 1736 agus an Chrím tar éis dhá chath sa bhlianbhliain sin agus ceann eile i 1738.
 
D’fhill sé ar Ghobhairneoracht Riga ina dhaiadh sin ach, ós rud é ná raibh suim riamh aige sa pholataíocht, chaill sé a phost agus a thioncar i ndiaidh bháis Áine.
 
==Faoi Bhan-Impire Éilís==
Glaodh arís ar an Lásach nuair a thosnaigh cogadh eile i gcoinne na Sualannaigh agus ceapadh mar ceannfort an Airm Impriúlachta é. Chuir an arm le chéile go rí-thapaidh agus, tar éis na Sualannaigh a ghlanadh amach as an [[An Fhionlainn|bhFionlainn]] go léir de bharr cathanna Vilmanstrand, Frederikshamn, Porvoo agus Hämeenlinna agus léigear Helsinki, ghéilleadar dó sa bhlianbhliain 1742.
 
D’fhill An Lásach arís ar Riga, áir ar éag sé ar an [[19 Aibreán|19ú Aibreán]] [[1751]]. Ba cheann de cheannairí is cáiliúla in Arm na hOstaire sa dara leath den 18ú aois mac An Lásaigh Prionnsias de Lása (''Franz Moritz von Lacy'' as [[Gearmáinis]]).