Leagan ó 21:29, 24 Iúil 2017 athraigh Dmd3music (plé \| dréachtaí) 85,219 edits →‎Saol ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 12:57, 13 Bealtaine 2018 athraigh cealaigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,214 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit An chéad dhifear eile →
Líne 1: [[Íomhá:Daniel Breen police notice.jpg\|deas\|200px\|thumb\|Dónall Ó Braoin.]]Bhí '''Dónall Ó Braoin''' ([[11 Lúnasa]], [[1894]] – [[27 Nollaig]], [[1969]]) ina throdaí saoirse agus ina pholaiteoir d'[[Fianna Fáil\|Fhianna Fáil]]. Cuimhnítear é mar dhuine amháin a bhí páirteach sa luíochán a chuir tús le [[Cogadh na Saoirse (Éire)\|Cogadh na Saoirse]] in [[Éire\|Éirinn]]. Toghadh éan Braonach ina [[Teachta Dála\|Theachta Dála]] níos déanaí, agus chaith sé an seal ar fad idir na blianta [[1932]] agus [[1965]] ina shuí i n[[Dáil Éireann]]. ~~[[Íomhá:Daniel Breen police notice.jpg\|deas\|200px\|thumb\|Dónall Ó Braoin.]]~~ == Saol == Rugadh an Braonach, nó ''Dan Breen'', mar a thugtaí air as [[Béarla]], do lánúin feirmeoirí ar [[an tSulchóid Bheag]] i g[[Contae Thiobraid Árann\|Co. Thiobraid Árann]]. Fuair sé [[oideachas]] san áit chéanna sula ndeachaigh sé leis an bpláistéireacht mar shlí beatha. Ina dhiaidh sin, bhí sé ag obair ina fhear líne don ''[[Great Southern Railway]]''. Chuaigh séan Braonach sna h[[Óglaigh na hÉireann\|Óglaigh]] sa bhliain 1914. Ar an ~~aonú lá fichead de Mhí~~[[21 Eanáir]] [[1919]], an lá céanna ar tháinig [[An Chéad Dáil\|an chéad Dáil]] le chéile i m[[Baile Átha Cliath]], bhí an Braonach páirteach i luíochán ar an tSulchóid Bheag. Faoi cheannas [[Seán Ó Treasaigh\|Sheáin Uí Threasaigh]], d'ionsaigh dornán d'Óglaigh díorma de [[Constáblacht Ríoga na hÉireann\|shaighdiúirí dubha]] a bhí díreach ag seoladh lasta ábhair phléasctha go dtí cairéal na háite. Fuair beirt saighdiúirí dubha bás sa teagmháil. Is gnách glacadh leis gurbh é an cath seo a chuir tús le [[Cogadh na Saoirse (Éire)\|Cogadh na Saoirse]] in [[Éire\|Éirinn]]. [[Íomhá:Dan breen's wedding.jpg\|clé\|mion\|239x239px\|[[Bainis]] : An Braonach ina shuí lena bhean, Brigid Malone. Ina sheasamh: Sean Hogan agus Áine Malone]] Le linn an chogaidh, gheall na Gaill duais deich míle punt d'aon duine a chimeodh an Braonach. Mar sin féin, bhí sé in ann é féin a chur i gceannas ar chuid mhór de na hÓglaigh. Ábhar scéalaíochta agus seanchais is ea a chrógacht mar Óglach. ~~Nuair a bhí an dá chogadh - Cogadh na Saoirse agus Cogadh na gCarad - thart, vótáladh isteach ar an Dáil é sa bhliain 1923, mar phoblachtach a bhí in aghaidh an Chonartha Angla-Éireannaigh.~~ ▼ == Teachta Dála == Nuair a bhí an dá chogadh - Cogadh na Saoirse agus Cogadh na gCarad - thart, vótáladh isteach ar an Dáil é sa bhliain 1923, mar phoblachtach a bhí in aghaidh an Chonartha Angla-Éireannaigh. [[Íomhá:DanBreen SeanHogan chicago.jpg\|mion\|Dan Breen (ina shuí), Sean Hogan agus Ned O'Brien i Chicago, 1<sup>ú</sup> Eanáir 1922 is cosúil]] Sa bhliain 1924, d'fhoilsigh an Braonach leabhar faoin am a chaith sé ina threallchogaí, ''My Fight for Irish Freedom''. Ní raibh sé féin ina scríbhneoir maith, ach fuair sé cuidiú óna chara, Somhairle Ó Fathaigh, arbh é deartháir Phroinsias Uí Fhathaigh é. Cuireadh Gaeilge ar an leabhar freisin, agus tháinig an t-aistriúchán i gcló faoin teideal ''Ag Troid ar son na Saoirse''. Sa chéad olltoghchán sa bhliain 1927, chaill an Braonach a shuíochán Dála, agus chuaigh sé go Meiriceá. Nuair a tháinig sé ar ais, d'éirigh ní b'fhearr leis, agus fuair sé a shuíochán ar ais i dtoghchán na bliana 1932. ▲Le linn an chogaidh, gheall na Gaill duais deich míle punt d'aon duine a chimeodh an Braonach. Mar sin féin, bhí sé in ann é féin a chur i gceannas ar chuid mhór de na hÓglaigh. Ábhar scéalaíochta agus seanchais is ea a chrógacht mar Óglach. Nuair a bhí an dá chogadh - Cogadh na Saoirse agus Cogadh na gCarad - thart, vótáladh isteach ar an Dáil é sa bhliain 1923, mar phoblachtach a bhí in aghaidh an Chonartha Angla-Éireannaigh. [[Íomhá:Dáil Chamber.jpg\|clé\|mion\|166x166px\|An Dáil]] Chaith an Braonach an chéad tríocha bliain eile ina Theachta Dála do Thiobraid Árann. D'éirigh sé as sa bhliain 1965 le dul ar pinsean. Shíothlaigh an Braonach i mBaile Átha Cliath, ceithre bliana ina dhiaidh sin. == Tagairtí == Sa bhliain 1924, d'fhoilsigh sé leabhar faoin am a chaith sé ina threallchogaí, ''My Fight for Irish Freedom''. Ní raibh sé féin ina scríbhneoir maith, ach fuair sé cuidiú óna chara, Somhairle Ó Fathaigh, arbh é deartháir Phroinsias Uí Fhathaigh é. Cuireadh Gaeilge ar an leabhar freisin, agus tháinig an t-aistriúchán i gcló faoin teideal ''Ag Troid ar son na Saoirse''. Sa chéad olltoghchán sa bhliain 1927, chaill an Braonach a shuíochán Dála, agus chuaigh sé go Meiriceá. Nuair a tháinig sé ar ais, d'éirigh ní b'fhearr leis, agus fuair sé a shuíochán ar ais i dtoghchán na bliana 1932. Chaith sé an chéad tríocha bliain eile ina Theachta Dála do Thiobraid Árann. D'éirigh sé as sa bhliain 1965 le dul ar pinsean, agus shíothlaigh sé i mBaile Átha Cliath, ceithre bliana ina dhiaidh sin. {{Reflist}} {{Teachtaí Dála an 4ú Dáil}}

An difríocht idir athruithe ar: "Dónall Ó Braoin"