An difríocht idir athruithe ar: "Atáirgeadh éighnéasach"

Content deleted Content added
No edit summary
chlib amháin: 2017 source edit
No edit summary
chlib amháin: 2017 source edit
Líne 1:
[[Íomhá:Caduco.jpg|mion|Atáirgeadh éighnéasach sna [[Marchantiophyta]]:([[An Ghaeilge|Gaeilge]]:''aelusanna''): filleadach titimeach ag péacadh]]
'''Atáirgeadh éighnéasach'''<ref name="urlAsexual but Not Clonal: Evolutionary Processes in Automictic Populations | Genetics">{{cite web|url=http://www.genetics.org/content/206/2/993|teideal=Asexual but Not Clonal: Evolutionary Processes in Automictic Populations &#124; Genetics|author=|authorlink=|coauthors=|date=|format=|work=|publisher=|pages=|language=|archiveurl=|archivedate=|quote=|accessdate=2018-08-21}}</ref> a thugtar ar an chineál [[atairgeadhatáirgeadh|atáirgthe]] nuair nach mbíonn ach orgánach amháin ann chun é féin a atáirgeadh. Mar sin, ní bhíonn ach tuismitheoir amháin i gceist leis an mbealach atáirgthe áirithe seo, agus ní bhíonn gaiméití[[gaiméit]]í i gceist ach oiread. Is annamh, a n-athraítear uimhir na gcrómasómg[[crómasóm]]. Atáirgeadh éighnéasach is ea an phríomhchineál atáirgthe le haghaidh orgánach aoncheallach macasamháil [[Aircéigh|archaea]] agus [[baictéir]]. Uaireanta síolraíonn go leor [[Planda|plandaí]] agus [[fungas]] go héighnéasach.
 
Cé go síolraíonn na [[prócarót|prócaróit]] go léir gan gaiméití a chruthú agus a chomhtháthú, is féidir meicníochtaí le haghaidh [[ aistriú cothrománach géine|aistrithe chothrománacha géine]], mar shampla, [[Comhchuingiú (bitheolaíocht)|comhchuingiú]], [[trasfhoirmiú (géineolaíocht)|trasfhoirmiú]] agus [[trasduchtú (géineolaíocht)|trasduchtú]] a shamhlú le hatáirgeadh gnéasach, sa chiall [[athchuingir ghéiniteach]] le linn na [[méóis|méóise]].<ref name="Narra">{{cite journal |author=Narra, H. P.; Ochman, H. |teideal=Of what use is sex to bacteria? |journal=Current Biology |year=2006 |volume=16 |pages=R705–710 |pmid=16950097 |doi=10.1016/j.cub.2006.08.024 |issue=17 }}</ref> Is annamh a tharlaíonn easpa iomlán atáirgthe ghnéasaigh sna horgánaigh ilcheallacha, ach go háirithe i measc na n-ainmhithe. Ní thuigtear go hiomlán cén fáth go bhfuil cumas atáirgthe ghnéasaigh chomh coitianta ina measc.
== Tagairtí ==
Tugann hipitéisí reatha le fios go bhféadfadh sochair ghearrthéarmacha a bheith ag atáirgeadh éighnéasach, nuair a bhíonn fás tapa an daonra tábhachtach nó i dtimpeallachtaí cobhsaí, bíodh is go n-ofrálann an t-atáirgeadh gnéasach glanbhuntáiste trí ghiniúint níos gasta d'éagsúlacht ghéiniteach a cheadú, rud a thugann deis d'oiriúnú na dtimpeallachtaí atá ag athrú. D'fhéadfadh sriantachtaí forbraíochta <ref name="Engelstädter">{{cite journal |author=Engelstädter, J. |teideal=Constraints on the evolution of asexual reproduction |journal=BioEssays |date=November 2008 |volume=30 |pages=1138–1150 |issue=11–12 |pmid=18937362 |doi=10.1002/bies.20833}}</ref> a bheith mar bhunús leis an bhfáth nár éirigh morán ainmhithe as an t-atáirgeadh gnéasach go hiomlán ina saolréanna. Bheadh caillteanas coimhdeachtach na méóise agus an cóiriú cosantach aththeaglamach ar ADN damáistithe a thugtar mar fheidhm amháin na méóise, ina laincis eile in aghaidh an athraithe ón t-atáirgeadh gnéasach go héighnéasach. <ref name="pmid3324702">{{cite journal |author=Bernstein, H.; Hopf, F.A.; Michod, R.E. |teideal=The molecular basis of the evolution of sex |journal=Adv. Genet. |volume=24 |issue= |pages=323–70 |year=1987 |pmid=3324702 |doi= 10.1016/s0065-2660(08)60012-7 |url= |series=Advances in Genetics |isbn=9780120176243 }}</ref><ref>Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press. {{ISBN |019536967X}} {{ISBN |978-0195369670}}</ref>
{{Reflist|30em}}
==Cineálacha==
===Eamhnú===
===Bachlú===
===Iomadú fásúil===
===Spóraigineas===
===Bloghadh===
===Agamaigineas===
====Partanaigineas====
====Apaimiscis agus sutheolaíocht núicléach ====
==Naisc sheachtracha==
* [https://web.archive.org/web/20050708073801/http://www.tiscali.co.uk/reference/encyclopaedia/hutchinson/m0030820.html An tAtáirgeadh Gnéasach]
* [http://www.tulane.edu/~wiser/protozoology/notes/intes.html Prótasóin stéigeacha]
== Tagairtí ==
[[Catagóir: Atáirgreadh éighnéasach]]