An difríocht idir athruithe ar: "Pádraic Ó Conaire"

Content deleted Content added
Colin Ryan (plé | dréachtaí)
No edit summary
Líne 16:
| líonláithreán =
}}
[[Scríbhneoir]] [[Éire]]annach ab ea '''Pádraic Ó Conaire''' ([[20 Feabhra]] [[1882]] - [[6 Deireadh Fómhair]] [[1928]]) a chum gearrscéalta[[gearrscéal]]<nowiki/>ta agus aistí faoi shaol an imircigh [[Gael|Ghaelaigh]] i [[Sasana]] timpeall tús an [[20ú haois]]. Bhí sé gníomhach, freisin, san iriseoireacht[[Iriseoireacht|iriseoir]]<nowiki/>eacht, rud a raibh an-bheagán di le fáil as [[Gaeilge]] ag an am.
 
Uaireanta, tugtar "Sean-Phádraic Ó Conaire" air le hé a aithint thar [[Pádraig Óg Ó Conaire|Phádhraic Óg Ó Conaire]]. Bhí Pádhraic Óg ag scríobh úrscéalta éadroma faoi shaol na tuaithe i gConamara.
 
== Saol ==
Saolaíodh Pádraic Ó Conaire i n[[Gaillimh]] sa bhliain 1882, áit ina raibh dhá theach ósta ag a athair agus a mháthair Kate McDonagh. Bhí beirt dearthárachadeartháireacha aige, Isaac agus Michael. Thug a athair a aghaidh ar [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]] nuair a theip ar a ghnó i nGaillimh agus cailleadh ann é go gairid ina dhiaidh sin. Cailleadh máthair Uí Chonaire freisin sa bhliain 1893, agus dá bhrí sin bhí ar na dílleachtaí óga dul chun cónaithe lena n-uncail Patrick Conroy i [[Ros Muc]]. Chuaigh Pádraic ar scoil i d[[Turlach Beag]], sular bhog sé ar aghaidh go dtí [[Coláiste Charraig an Tobair]] i g[[Contae Thiobraid Árann]] agus [[Coláiste na Carraige Duibhe]] i m[[Baile Átha Cliath]] (áit a raibh [[Éamon de Valera]] in aon rang leis).
 
Thug a athair a aghaidh ar [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]] nuair a theip ar a ghnó i n[[Gaillimh]] agus cailleadh é go gairid ina dhiaidh sin. Cailleadh máthair Uí Chonaire freisin sa bhliain 1893, agus dá bhrí sin bhí ar na dílleachtaí óga dul chun cónaithe lena n-uncail Patrick Conroy i [[Ros Muc]].
Bhog sé go dtí Londain sa bhliain 1899 agus ghlac sé post mar státseirbhíseach sa Bhord Oideachais ann. Chuir sé suim mhór i gcúrsaí [[Conradh na Gaeilge|Chonradh na Gaeilge]]. Bhí an Ghaeilge ina thimpeall i gcónaí i Londain fiú, agus chaith sé na hoícheanta agus na deirí seachtaine ag múineadh na teanga do Ghaeilgeoirí agus inimircigh eile.
 
Chuaigh Pádraic ar scoil i d[[Turlach Beag]], sular bhog sé ar aghaidh go dtí [[Coláiste Charraig an Tobair]] i g[[Contae Thiobraid Árann]] agus [[Coláiste na Carraige Duibhe]] i m[[Baile Átha Cliath]] (áit a raibh [[Éamon de Valera]] in aon rang leis).
 
Bhog sé go dtí [[Londain]] sa bhliain 1899 agus ghlac sé post mar státseirbhíseach sa Bhord Oideachais ann. Chuir sé suim mhór i gcúrsaí [[Conradh na Gaeilge|Chonradh na Gaeilge]]. Bhí an Ghaeilge ina thimpeall i gcónaí i Londain fiú, agus chaith sé na hoícheanta agus na deirí seachtaine ag múineadh na teanga do Ghaeilgeoirí agus inimircigh eile.
Cé go raibh post aige sa [[An Bhreatain|Bhreatain]], rinne sé iarracht maireachtáil ar a chuid scríbhneoireachta nuair a d'fhill sé ar Éirinn sa bhliain 1914, agus bhí an-ghean ag daoine air cé nár shaothraigh sé mórán airgid ar a chuid saothar liteartha le linn a shaoil. Chaith sé an chuid is mó dá shaol fosta ina chónaí i nGaillimh, ag múineadh sna coláistí samhraidh sna [[Gaeltacht|Gaeltachtaí]] anois is arís.
[[Íomhá:Deoraidheacht 005 Image.png|clé|mion]]
 
Bhí sé pósta le Molly Ní Mhanais, agus bhí ceathrar clainne acu: Eileen (r. 22 Feabhra 1905), Patrick (r. 3 Samhain 1906), Kathleen (r. 24 Feabhra 1909) agus Mary Josephine (28 Iúil 1911–1922), a fuair bás de bharr [[diftéire]]. D'fhág sé a bhean agus a chlann agus chaith na blianta ag fánaíocht ar fud na hÉireann.
 
Cailleadh é sna [[1920idí|fichidí]] agus gan aige ach caoga bliain. Fuair sé bás in [[ospidéal]] i m[[Baile Átha Cliath]] i Mí Dheireadh Fómhair 1928 tar éis dó cuairt a thabhairt ar phríomhoifig Chonradh na Gaeilge.
[[Íomhá:M'asal beag dubh.png|clé|mion|M'asal beag dubh, ''An Crann Géagach'']]
Bhí dealbh ina chuimhne sa bh[[Faiche Mór]] i n[[Gaillimh]] ach aistríodh é go gairdín Chomhairle na Cathrach agus is ansin atá sé faoi láthair. Nuair a bheidh an t-athchóiriú atá á dhéanamh ar an bhFaiche Mhór curtha i gcrích, tá sé i gceist macasamhail den dealbh a chur ar ais ann.
 
Tá sé curtha i [[Reilig]] an Bhóthair Mhóir i n[[Gaillimh]].
[[Íomhá:Deoraidheacht 149 Image.png|clé|mion|Deoraidheacht, lch 149]]
 
== Saothair ==
Scríobh sé dhá úrscéal, ''[[Deoraíocht (úrscéal)|Deoraíocht]]'' agus ''[[Fearfeasa Mac Feasa]]'', chomh maith le go leor aistí agus gearrscéalta. Tá cuid de na gearrscéalta seo ar fáil sa leabhar ''Scothscéalta'' atá ar an siollabas Ardteiste[[Ardteistiméireacht|Ardteist]]<nowiki/>e in Éirinn le fada an lá.
* ''An Scoláire Bocht, agus scéalta eile'', 1904/1913
* ''Nora Mharcais Bhig'', 1906
Line 60 ⟶ 67:
{{vicífhoinse|Author:Pádraic Ó Conaire}}
* Tom Kenny, "[http://www.galwayadvertiser.ie/content/index.php?aid=5377Padraic Ó Conaire — an fear]", ''Galway Advertiser'', 23 Feabhra 2007.
 
<!---Idirvicí--->
== Tagairtí ==
{{Reflist}}
{{DEFAULTSORT:Conaire, Padraic O}}