An difríocht idir athruithe ar: "An Diftéire"

Content deleted Content added
m Bot: Fixing redirects
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:Diphtheria is Deadly Art.IWMPST14179.jpg|mion|Alban, 1944]]
Galar daonna is ea '''diftéire''' atá cúisithe ag an [[bachaillín]] [[Corynebacterium diphtheriae]]. Galar baictéarach tógálach a d'fhéadfadh cumhdach tiubh a chruthú sa tsrón, sa scórnach nó san aer-phíobán atá ann. Bíonn na baictéir as a n‑éiríonn diftéire le fáil i mbéal, i scornach agus i srón duine atá ionfhabhtaithe. Is féidir na baictéir seo a chur ar aghaidh go daoine eile go héasca eile trí bhraonacha taise a scaipeadh le casacht nó le sraothanna. Uaireanta leanann deacrachtaí slogtha, giorra anála agus plúchadh as an diftéire. Is tinneas tromchúiseach é diftéire. Gheobhaidh duine amháin as gach 15, a bhfuil an diftéire orthu, bás dá bharr. Cruthaíonn an diftéire [[tocsain]] (nimh) chumhachtach a dhéanann dochar do bhaill agus d’fhíocháin an choirp. Uaireanta leanann aimhréidhe eile as sin, cosúil le [[pairilis]], [[cliseadh croí]] nó bás.
[[Galar]] daonna is ea '''diftéire''' atá cúisithe ag an [[bachaillín]] Corynebacterium diphtheriae. [[Baictéir|Galar baictéarach]] tógálach a d'fhéadfadh cumhdach tiubh a chruthú sa t[[srón]], sa [[Scornach|scórnach]] nó san aer-phíobán atá ann.
[[Íomhá:PDB 1f0l EBI.jpg|mion|PDB 1f0l EBI]]
Bíonn na [[baictéir]] as a n‑éiríonn diftéire le fáil i m[[Béal|béal,]] i scornach agus i srón duine atá ionfhabhtaithe. Is féidir na baictéir seo a chur ar aghaidh go daoine eile go héasca eile trí bhraonacha taise a scaipeadh le casacht nó le sraothanna. Uaireanta leanann deacrachtaí slogtha, giorra anála agus plúchadh as an diftéire. Is tinneas tromchúiseach é diftéire.
 
Gheobhaidh duine amháin as gach 15, a bhfuil an diftéire orthu, bás dá bharr. Cruthaíonn an diftéire [[tocsain]] ([[nimh]]) chumhachtach a dhéanann dochar do bhaill agus d’fhíocháin an choirp. Uaireanta leanann aimhréidhe eile as sin, cosúil le [[pairilis]], cliseadh croí nó bás.
[[Íomhá:Pertussis.jpg|mion|Triuch (Pertussis)]]
 
== Siomtóim ==
Line 11 ⟶ 17:
* Deacrachaí slogtha
* Bás
 
[[Íomhá:Diphtheria.jpg|clé|mion]]
 
== Vacsaín do Dhiftéire ==
Tá an vacsaín diftéire sábháilte.Maidir le daoine ar tugadh an vacsaín dóibh: deargaíonn agus atann an áit ar tugadh an t‑instealladh dóibh nó bíonn fiabhras ar dhuine amháin as gach deichniúr.Is annamh a bhíonn [[fo‑iarsmaí]] tromchúiseacha ag diftéire.

Tugann an vacsaín cosaint do phaistí ar an tocsain as a n‑éiríonn siomtóim an tinnis, seachas cosaint ar na baictéir féin. Mar gheall ar go dtéann an vacsaín i gcion ar an tocsain, glaotar tocsóideach air.

Tugann cúrsa iomlán den vacsaín seo cosaint mhaith do 95% de dhaoine. Is féidir leis na baictéir fanacht i scornach na ndaoine a bhfuil imdhíonadh faighte acu. Mar gheall air sin, cé go bhfuil siad féin imdhíonta, is féidir leo na baictéir a chur ar aghaidh go daoine nach bhfuil imdhíonadh acu, agus go leanaí óga.
 
== Cosaint a fháil ar dhiftéire ==
Is féidir cosaint a fháil ar dhiftéire trí vacsaíniú a fháil. Tugtar an vacsaín diftéire mar chuid den [[Chlár um Imdhíonadh do Leanaí]], in éineacht leis an vacsaín diftéire, leis an [[vacsaín treacha]], leis an vacsaín [[HiB]], agus leis an [[vacsaín polaimiailítis dhíghníomhaithe]]. Deirtear go bhfuil sé fíorthábhachtach imdhíonadh a fháil i gcoinne na diftéire mar go bhfuil cásanna diftéire ag dul i méid timpeall na cruinne toisc go bhfuil an ráta imdhíonta ag titim.
[[Íomhá:Diphtheria world map-DALYs per million persons-WHO2012.svg|clé|mion|eipidéimeolaíocht]]
 
== Foinsí ==
Line 23 ⟶ 36:
* http://www.immunisation.ie/en/Downloads/PDFFile_15309_en.pdf
 
== Tagairtí ==
{{Reflist}}
{{DEFAULTSORT:Diftéire}}