An difríocht idir athruithe ar: "Tomás Ceannt"

Content deleted Content added
m add image
No edit summary
Líne 17:
 
== Éirí Amach na Cásca ==
Bhí Ceannt mar pháirt de chlann náisiúnach mór le ra, a chónaigh i dTeach Bawnard i g[[Caisleán Ó Liatháin]], Contae [[Contae Chorcaí|Chorcaí]]. Bhíodar réitithe le páirt a ghlacadh in [[Éirí Amach na Cásca]], ach nuair a d'fhreasordaigh [[Eoin Mac Néill]] an ordú slógadh, d'fhan siad sa bhaile.

Chuaigh an Éirí Amach ar aghaidh i m[[Baile Átha Cliath]] ar aon nós, agus cuireadh [[Constáblacht Ríoga na hÉireann]] amach chun baill de [[Bráithreachas Phoblacht na hÉireann|Bhráithreachas Poblacht na hÉireann]], [[Sinn Féin]] agus [[Óglaigh na hÉireann]] a gabhadh.

Nuair a rinneadh ionsaí ar áras na Ceannt, chuir Tomás agus a dheartháir, Risteard, Daithí agus Liam in aghaidh na saighdiúirí. Bhris troid gunnaíghunnaí amach, a mhair ar feadh ceithre uair an chloig,. mharaíodhMaraíodh oifigeach CRÉ, an Ceann-Connstábla William Rowe agus gortaíodh Daithí Ceannt go donna.

Ar deireadh bhí ar na Ceannt géilleadh, cé go rinne Risteard iarracht rith agus gortaíodh go marfach é.
 
== Triail agus Bás ==
Triaileadh Tomás agus Liam os comhair comhair armchúirte ar chúiseamh páirt a ghlacadh in Éirí Amach armtha.

Fuarthas Liam neamhchiontach, ach cuireadh Tomás chun bás os comhair scuad lámhaigh ar an 9ú Bealtaine 1916 i [[Contae Chorcaí|gCorcaigh]].

Tógadh Daithí Ceannt go mBaile Átha Cliath, áit a chúidíodh é ar an gcion céanna, fuarthas ciontach é agus cuireadh chun bás é, ach laghdaíodh an breithiúnas báis go bpianseirbhís cúig bliana.

Ach amháin i gcás, [[Ruairí Mac Easmainn]], ba é Tomás Ceannt an taon duine curtha chun báis taobh amuigh de Baile Átha Cliath de bharr a pháirt san Éirí Amach. Cuireadh é ar thalamhi PríosúnbPríosún Chorcaí, a bhí mar Bheairic Coinneáil An t-Arm ar chúl Dún Uí Choileáin, Corcaigh (ar a dtugtaí Beairic Victoria tráth).
 
== Sochraid Stáit ==
Go luath i 2015, rinne an Taoiseach [[Éanna Ó Coinnigh]] tairiscint sochraid stát ar clann na Ceannt, agus glac siad leis. Athnochtadh corp Ceannt ó Phriosún Corcaigh i mí an Mheitheamh 2015 i ndiadh dó a bheith curtha ar feadh 99 bliain.

Bhí an sochraid ann ar an 18ú Mean Fómhair 2015 i Séipéal Naomh Nioclás i g[[Caisleán Ó Liatháin]]. Luigh an corp faoi ghradam stáit i nDún Uí Choileáin i gCorcaigh an lá roimhe. D'fhreastal an tUachtarán Mícheál D. Ó hUiginn ar an aifreann éagnairce, agus rinne [[Éanna Ó Coinnigh]] an óraid cois uaighe.
[[Íomhá:Cork City, Kent Railway Station - panoramio.jpg|mion|[[Stáisiún Cheannt (Corcaigh)|Stáisiún Cheannt]] i g[[cathair Chorcaí]]]]
 
== Cuimhneacháin Iarbháis ==
Tá an stáisiún traenach i g[[cathair Chorcaí]], [[Stáisiún Cheannt (Corcaigh)|Stáisiún Cheannt]], ainmnithe in ómós dó.