An difríocht idir athruithe ar: "Comhphobal Mhaidrid"
Content deleted Content added
m Removing Link FA template (handled by wikidata) |
No edit summary |
||
Líne 8:
|íomhá_learscáile=Localización_de_la_Comunidad_de_Madrid.svg
|tír = [[An Spáinn]]
|Aonaid Riaracháin= Cúige Amháin
|bardais = 179
|príomhchathair = [[Maidrid]]
|teangacha_oifigiúla=[[Spáinnis]]
Line 14 ⟶ 16:
|ainmneacha_na_gceannairí = [[Esperanza Aguirre]]<small> ([[Partido Popular|PP]])</small>
|achar_km = 8,030 (12ú)
|daonra = 6,
|dlús_daonra = 809.00/km2
|céatadán = 13.5% den tír
Line 27 ⟶ 29:
Tá teorainn aici leis na comhphobail [[Castilla y León]] (na cúigí Ávila agus Segovia) agus [[Castilla-La Mancha]] (na cúigí Guadalajara, Cuenca, agus [[Toledo]]).
Tá cónaí ar dhuine as gach beirt de mhuintir an chomhphobail i [[Maidrid]], ach thairis sin, tá bailte tábhachtacha eile ansin, ar nós [[Alcalá de Henares]], Torrejón de Ardoz, Coslada, Getafe, Móstoles, San Lorenzo de El Escorial, Navalcarnero agus Aranjuez. Tá
Nuair a bhí [[Francisco Franco]] i gceannas ar an Spáinn, glacadh leis gur cuid den Chaistíl a bhí i Maidrid, ach nuair a tháinig córas nua na gcomhphobal féinrialaitheach i bhfeidhm, rinneadh comhphobal ann féin de Mhaidrid, ós rud é go raibh Maidrid agus an chuid eile den Chaistíl-La Mancha an-difriúil le chéile ó thaobh na heacnamaíochta de.
== Tír Eolas ==
In aineoin daonra ard an chomhphobail, tá go leoir den réigiúin fós gan mhilleadh le raon mór tír dhreach agus gnáthóga. Tá sleibhte sa chomhphobal chomh aird le 2,000 m chomh maith lé mánanna íseal. Is é an Sliabhroan de Guadarrama sliabhraon tábhachtach in iarthuaisceart an réigiúin agus é mar chuid den Sistema Central, na sliabhraon a thagann le chéile thart ar lár leithnise na hIbéire. Tagann an sliabhraon ó chúige [[Ávila (Cúige)|Ávila]] san iardheisceart tríd an gcomhphobal agus ar aghaidh go cúige [[Segovia (Cúige)|Segovia]] san oirthuaisceart. Tá sé thart ar 80 cileaméadar ar fad. Is í Peñalara an sliabh is airde ag 2,428 méadar ar airde. Tá cathair mhaidrid é féin sách ard mar phríomhchathair chomh maith. Tá an sliabhraon an-gharr do Mhaidrid agus mar sin bíonn neart turasóirí agus cuairteoirí ag teacht ann le haghaidh spóirt gheimhridh éagsúla, mar shampla [[skíáil]]. Bíonn tionnchar ag na heachtraí seo ar timpeallacht agus gnáthóige na sleibhte. Tá [[El Escorial]] suite sa sliabhraon seo.
=== Aeráid ===
Tá aeráid te-samhraidh na meánmhura le fáil i Maidrid le geimhridh fuaire. Bíonn samhraidh an-te ann le teocht chomh hard le 30°C i mí Iúil agus fiú 40 °C uaireannta, i rith an gheimhridh bíonn teochtanna thart ar 0°C nó faoin reophointe. De bhárr airde Mhaidrid agus an aeráid tirim bíonn na hoíchí ar an meán fuair go leoir.
== Stair ==
=== Réamhstair agus Ríocht Viseagotaigh ===
''Féach [[Na Viseagotaigh]]''
=== Al-Andalus ===
''Féach [[Al Andalus]]''
===Filleadh na gCríostaithe ===
=== Maidrid mar Phríomhchathair ===
=== Stádas mar Chúige agus Chomhphobal Féinrialaithe ===
=== An lá atá inniú ===
== Daonra ==
{| class="infobox"
|+ Bardais is mó
|-
! rowspan=12 align=right|
<center>[[Íomhá:Madrid (38624991251).jpg|borde|105px]]<br />[[Madrid]]<br />[[Íomhá:Transporte mostoles.JPG|borde|105px]]<br />[[Móstoles]]</center>
|-
! align=center style="background:#f5f5f5;" | #
! align=center style="background:#f5f5f5;" | Bardas
! align=center style="background:#f5f5f5;" | Daonra
! align=center style="background:#f5f5f5;" | #
! align=center style="background:#f5f5f5;" | Bardas
! align=center style="background:#f5f5f5;" | Daonra
! rowspan=12 align = center |
<center>[[Íomhá:Fuenlabrada - Plaza de la Constitución 3.jpg|borde|105px]]<br />[[Fuenlabrada]]<br />[[Íomhá:001337 - Alcalá de Henares (4121247387).jpg|borde|105px]]<br />[[Alcalá de Henares]]</center>
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 1 ||align=left | [[Madrid]] || align=right |3,182,981 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 11 ||align=left | [[Las Rozas de Madrid|Las Rozas]] || align=right |95,071
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 2 ||align=left | [[Móstoles]]|| align="right" | 206,589 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 12 ||align=left | [[San Sebastián de los Reyes]] || align="right" |86,707
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 3 ||align=left | [[Fuenlabrada]] || align="right" |194,669 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 13 || align=left | [[Pozuelo de Alarcón]] || align="right" |85,605
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 4 ||align=left | [[Alcalá de Henares]] || align="right" |194,310 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 14 ||align=left | [[Rivas-Vaciamadrid]] || align="right" |83,767
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 5 ||align=left | [[Leganés]] || align="right" |187,720 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 15 ||align=left | [[Coslada]] || align="right" |83,011
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 6 ||align=left | [[Getafe]] || align="right" |178,288 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 16 ||align=left | [[Valdemoro]] || align="right" |73,976
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 7 ||align=left | [[Alcorcón]]|| align=right |168,141 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 17 ||align=left | [[Majadahonda]] || align="right" |71,299
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 8 ||align=left | [[Torrejón de Ardoz]]''' || align="right" |128,013 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 18 || align=left | [[Collado Villalba]] || align="right" |62,152
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 9 ||align=left | [[Parla]] || align="right" |125,898 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 19 ||align=left | [[Aranjuez]] || align="right" |58,213
|-
| align=center style="background:#f0f0f0;" | 10 ||align=left | [[Alcobendas]] || align="right" |114,864 || align=center style="background:#f0f0f0;" | 20 ||align=left | [[Arganda del Rey]] || align="right" |53,821
|-
| colspan="11" align=center style="background:#f5f5f5;" |<center><small>Foinse: Instituto Nacional de Estadística (2017)</small></center>
|}
</center>
Is é Comhphobal Mhaidrid an tríú comhphobal is mó sa Spáinn de réir daonra agus an cúige is mó ar ndóigh. Tá 6,587,711 ina gcónaí ann ón mbliain 2018 agus is cosúil go bhfuil daonra na cathrach ag dul i méid. Tá dlús daonra 820.59 aige i bhfad níos airde na meán na tíre. Ar ndóigh tá formhór muintir an chomhphobail ina gcónaí sa phríomhchathair agus san mórcheantar uirbeach agus é ar an mórcheantar is mó sa tí. Ar ndóigh tá réimse mór i dtaobh cúlra muintir na cathrach le 13.32% daoine ag teacht ó thar lear (an céadatán is mó sa tír) agus tá go leoir imirce ann ar chúiseanna fostaíocht.
Don chuid is mó ba Caitlicigh iad muintir an réigiúin le mionlach Iúdach agus [[Muslamach]].
Is é Comhphobal Mhaidrid an réigiúin leis an meán is airde san [[Aontas Eorpach]] ó thaobh ionchas saoil de. Is 82.2 saolré na bhfear agus 87.8 saolré na mban (2016).
== Cultúr ==
=== Spórt ===
Ar ndóigh is é sacair an spórt is mó tóir air sa réigiúin le clú agus cáil ar na clubanna sacair ón réigiúin.
Is é [[Real Madrid]] an club sacair is cáiliúla sa tír chomh maith le [[Barcelona F.C.|Barcelona]]. Ach tá clú agus cáil bainte amach ag [[Atlético de Madrid]] le blianta anuas agus iad mar churaidh san [[Europa League]] agus iad ag imirt gcluiche cheannais [[Sraith na Seaimpíní]]. Chomh maith leo siúd tá [[Getafe C.F.|Getafe]] agus [[Rayo Vallecano]] ag imirt faoi láthair sa Sraith ''[[La Liga]]'' agus [[C.D. Leganés|Leganés]] ag imirt san dara sraith.
<gallery mode="packed">
Íomhá:Bernabeu stadium.jpg|[[Estadio Santiago Bernabéu]] ([[Real Madrid Club de Fútbol|Real Madrid]])
Íomhá:Estadio Wanda Metropolitano (2018).jpg|[[Estadio Metropolitano (Madrid)|Estadio Metropolitano]] ([[Club Atlético de Madrid|Atlético de Madrid]])
Íomhá:Estadio de Vallecas.jpg|[[Campo de Fútbol de Vallecas]] ([[Rayo Vallecano]])
Íomhá:FondoSurButarque.jpg|[[Estadio Municipal de Butarque|Estadio de Butarque]] ([[Club Deportivo Leganés|C.D. Leganés]])
Íomhá:Coliseum-getafe.JPG|[[Coliseum Alfonso Pérez]] ([[Getafe Club de Fútbol|Getafe C.F.]])
</gallery>
Mar aon le neart príomhchathracha eile san Eoraip tá Cumann Luthchleas Ghaeil ann chomh maith; ''Madrid Harps''.<ref> https://gaelicgameseurope.com/clubs/spain/madrid/ </ref>
Is iad cispheil agus liathróid láimhe na spóirt eile le tóir orthu sa réigiún.
| |||