An difríocht idir athruithe ar: "An Triail (Máiréad Ní Ghráda)"

Content deleted Content added
Eefa98 (plé | dréachtaí)
Eefa98 (plé | dréachtaí)
Líne 16:
Is dráma [[Gaeilge]] é 'An Triail' agus tá sé ar churaclam na h[[Ardteistiméireacht]].
 
Dráma le [[Máiréad Ní Ghráda]] is ea An Triail<ref name=":2">Ní Ghráda, M (1978). ''An Triail''. Baile Átha Cliath: An Gúm.</ref>. Sa dráma corraitheach, trágóideach seo, feicimid an dearcadh cúng, bréagchráifeach, fimíneach a bhí ag tír Chríostaí seo i leith na cailín mar Mháire. Tá an dráma bunaithe in [[Éirinn]] le linn na [[1960idí]] agus pléann sé toircheas, agus iar-mháithreachas bhean singil óg darb ainm Máire. Sna seascaidí ba mhór an scannal é páiste a bheith ag bean shingil. Tuairim na gcomharsan is mó a chuireann isteach ar mháthair Mháire, sa dráma seo. Bhí cumhacht agus smacht an-láidir ag an Eaglais Chaitliceach ar an bpobal. Bhí mná, agus mná oibre (go háirithe), ar imeall na sochaí<ref name=":1" />. Bhí Máire imeallaithe ag gach duine a teaglach san áireamh. Taispeánann Ní Ghráda léiriú an-diúltach ar shochaí na hÉireann sa dráma seo.  Feicimid conas mar a déantar imeallú ar dhaoine áirithe toisc nach leanann siad na seanrialacha<ref>Foinse sa Rang. 2010. ''Máire torrach fághta ar an imeall''. Independent. 24 Feabhra Dé Céadaoin.</ref>. Tugtar léiriú dúinn den bhéalchráifeacht, forlámhas na bhfear, daoine gan scrupaill agus an striapachas an drama seo<ref>Foinse sa Rang. 2010. ''An taobh dorcha den duine''. Independent. 5 Bealtaine Dé Céadaoin.</ref>.[[Íomhá:Catilín Maude.jpg|clé|mion|136x136px|Caitlín Maude]]
 
* Ghlac [[Caitlín Maude]] an phíomhpháirt sa chéad léiriú den dráma 'An Triail', in [[Amharclann an Damer]] i m[[Baile Átha Cliath]] sa bhliain 1964. Craoladh an dráma ar dtús ar RTÉ sa bhliain 1965<ref>RTÉ Archives. 2014. ''An Triail At The Damer Theatre 1965''. Ar fáil: <nowiki>https://www.rte.ie/archives/2014/0922/645418-ground-breaking-play-an-triail-50-years-old/</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/2019.</ref>.
Líne 48:
== Na Carachtair sa Dráma ==
Máire
Ba í Máire an phríomh-charactar an dráma seo.  Cailín ciúin cúthail a bhí inti.  Tá sí go mór faoi smacht ag a máthair.  Chomh maith, bhí meas aici ar a máthair agus rinne sí gach rud dá máthair, mar, beidh Máire ag dul isteach sna mná rialta, dar léi, ach tá Máire féin in amhras faoi sin.  Ní raibh mórán de thaithí an tsaoil ag Máire bocht.  Nuair a bhuail sí le Pádraig Mac Cárthaigh ar an gcéad am, ba cailín goilliúnach soineanta í.  Bhí sí an-dílís do Phádraig.  Níor scar sí lena ainm nó a sloinne<ref name=":3">Wikipedia. 2019. ''An Triail''. Ar fáil: <nowiki>https://en.wikipedia.org/wiki/An_Triail#Main_characters</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/19.</ref>. Cuireann a máthair mallacht uirthi, nuair a fhaigheann sí go bhfuil Máire ag iompar clainne.  Glaonn sí striapach uirthi, agus ruaigeann sí ón teach í<ref name=":1" />.  Bhí saol dian uaigneach ag Máire nuair a fuarthas amach go raibh sí ag iompar clainne.  Thréig gach duine í, a clann san áireamh mar bhí siad burtha faoi ‘''thuairim na gcomharsan''’.  I rith an dráma ar fad, bhí Máire ag fás agus ag forbairt mar charactar.  Cailín ciúin soineanta a bhí inti ar dtús, ach, fuair sí neart agus misneach nuair a chuaigh sí go dtí Baile Átha Cliath.  Ach sroicheann sí deireadh na feide nuair a thréig Pádraig í agus a leanbh agus nuair a chuireann sé striapach uirthi, níl puinn dóchais fágtha aici.  Mar sin, tugann sí a breithiúnas féin ar an bhfadhb ina bhfuil sí: ''<nowiki/>'Mharaigh mé mo leanbh de bhrí gur cailín í. Fásann gach cailín suas ina bean. Ach tá m’iníon saor. Ta sí saor. Ní bheigh sí ina hóinsín bhog ghéilliúil ag aon fhear. Tá sí saor''<nowiki/>'<ref name=":4">O Laoghaire, D. 2015. ''An Triail''. Ar fáil: <nowiki>http://dolaoghaire.wdfiles.com/local--files/drama/An%20Triail.pdf</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/19.</ref>.
 
''<nowiki/>''
Líne 56:
''<nowiki/>''
Bean Uí Chathasaigh (máthair Mháire)
Máthair míthrocáireach, coiméadach a bhí inti.  Glacann sí páirt thábhachtach sa dráma seo.  Bhí saol crua aici ag sclábhaíocht ar an bhfeirm.  Bean an-údarásach a bhí inti, chomh maith, toisc go bhfuil pleananna móra saoil leagtha amach aici don triúr acu.  Bhí sí ceartaiseach freisin agus í ag súil go rachadh Máire sna mná rialta, go mbeadh Seán ina shagart agus go bhfágfadh sí an fheirm do Liam<ref name=":3" />.  Ní theastaíonn ar na páistí na bealaigh sin a roghnú, ach ní éisteann sí leo<ref name=":4" />. Nuair a fhaigheann sí amach go bhfuil Máire torrach, tá fearg uirthi nach thiocfadh a cuid uaillmhianta i gcríoch. Déanann sí iarracht leanbh sa bhroinn a mharú, mar dar léi ''‘níl aon pheaca deireadh a chur le rud neamhghlan- rud a bhí mallaithe ag Dia agus ag duine’''<ref name=":2" />.  Níor thaispeáin sí grá mháthair dá híníon.  Tá sí buartha faoi thuairimí na gcomharsan agus ceapann sí gur mór an peaca leanbh a bheith ag máthair shingil.<ref name=":1" />
Is í Bean Uí Chathasaigh máthair Mháire. Glacann sí páirt thábhachtach sa dráma seo. Baintreach is ea í. Bhí saol crua aici ag sclábhaíocht ar an bhfeirm agus dúirt sí go minic go raibh uirthi go leor íobairtí a dhéanamh ar son na bpáistí.<br />
Pádraig Mac Carthaigh
Is é Pádraig Mac Cárthaigh fríthlaoch an dráma seo. Is é Pádraig údar gach olc i saol Mháire.