An difríocht idir athruithe ar: "Tomás Dáibhis"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 8:
Rugadh é i [[Mala]] i gcontae [[Corcaigh|Chorcaí]] mac ar athair [[An Bhreatnais|Breatnais]], máinlia san '''Artléire Ríoga,''' agus mátháir [[Éireannach]]. Ar an bpointe sin, trína mháthair, shíolraigh sé ó theaghlach '''''Gaelic Noble''''', de '''O'Sullivan Beare'''. Mí ina dhiadh a bhreith, fuair a athair bás agus ansin, bhog a mháthair '''''Warrington Place''''' gar do droichead '''''Mount Street''''', i [[Baile Átha Cliath|mBaile Átha Cliath.]] Sa bhliain 1830, bhog an bheirt acu go 67 '''Sráid Baggot'''<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Baggot Street|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Baggot_Street&oldid=859188221|journal=Wikipedia|date=2018-09-12|language=en}}</ref> Íochtarach sular thosaigh sé ag stáidear i [[Coláiste na Tríonóide]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.tcd.ie/|teideal=Trinity College Dublin, the University of Dublin, Ireland|work=www.tcd.ie|dátarochtana=2019-02-25}}</ref>. Is san áit sin, i 1836, ar bhain sé céim amach sna healaíona. Glaodh chun an '''bharra Éireannach''' air i 1838.
 
Ba é a scríobh an dán cáiliúil ''A Nation Once Again''<ref>{{Luaigh foilseachán|title=A Nation Once Again|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=A_Nation_Once_Again&oldid=881505497|journal=Wikipedia|date=2019-02-03|language=en}}</ref>, ónar tháinig an t-[[Amhránaíocht|amhrán]] náisiúnach den ainm céanna.
 
Bhásaigh sé in aois a thriocha bliain ó fhiabhras scarlóideach (''Scarlet fever).'' Tá sé cúrtha i '''Reilig Mount Jerome'''<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.mountjerome.ie/|teideal=Mount Jerome Cemetery & Crematorium|work=www.mountjerome.ie|dátarochtana=2019-02-25}}</ref>, Baile Átha Cliath.
 
== A Chuid Scríbhinní ==
Thug Davis guth do chultúr bunaidh an 19ú haois ar náisiúntacht nua-aimseartha na hÉireann. Roimhe seo, bhí sé bunaithe ar phoblachtánaigh na 1790í agus ar ghluaiseacht fuascailt Chaitliceach Dónall Ó Conaill [[Dónall Ó Conaill|(''Daniel O'Connell'']]) sna 1820í-30í, rud ba bheag a bhí i bpáirt acu, ach amháin, i gcás neamhspleáchas ón mBreatain. D'éirigh le Davis bonn coitianta agus níos cuimsithí a chruthú don todhchaí. Bhunaigh sé nuachtán '''''The Nation''''' 'le '''C''harles Gavan Duffy'''''<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Charles Gavan Duffy|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Charles_Gavan_Duffy&oldid=874758775|journal=Wikipedia|date=2018-12-21|language=en}}</ref> agus '''''John Blake Dillon'''''<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.askaboutireland.ie/learning-zone/primary-students/looking-at-places/roscommon/roscommon-people/the-dillon-family/john-blake-dillon/|teideal=John Blake Dillon|work=www.askaboutireland.ie|dátarochtana=2019-02-25}}</ref>'''''.'''''
 
Mar chuid den obair, scríobh sé roinnt '''balainní''' náisiúna spreagach, a chuir leis ''an Nation'' ar dtús agus ina dhiadh sin, a athfhoilsigh Spiorad na Náisiún (Spirit of the Nation) Aontaithe, chomh maith le beathaisnéis ar Curran, dlíodóir agus óráidí na hÉireann, réamhspleách d'eagrán dá chuid óráidí, agus stair an [[Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire|Rí Séamas II]] parlaimint 1689. Chomh maith le sin, chruthaigh sé go leor pleananna liteartha, rudaí nach raibh críochnaithe ag a bhás go luath.
Líne 23:
Cialaíonn sé sin, "The country of our birth, our educations, our recollections, ancestral, personal, national; the country of our loves, our friendships, our hopes; our country: the cosmopolite is unnatural, base - I would fain say, impossible. To act on a world is for those above it, not of it. Patriotism is human philanthropy", as Béarla.
 
Tháining smaointeoireacht na náisiúnachta Éireannach a bhí ann chun cinn, agus tugadh faoi deara go raibh suntasacha na n-náisiúntóirí ina dhiaidh sin, cosúil le [[Pádraig Mac Piarais|Padraig Mac Piarais]] ''(Patrick Pearse'') cé gur chuir [[Wolfe Tone|''Wolfe Tone'']] an bunthuiscint in iúl gur gá Éire mar náisiún a bheith saor, ba é Davis an duine a chruthaigh an smaoineamh seo ná féiniúlacht na hÉireann a chur chun cinn agus a feabhsú.
 
Is é Dáibhis an t-údar a bhaineann leis na hamhráin údárasacha mar '''''<nowiki/>'The West's Cailleach''', ''''A Nation Once Again'<nowiki/>''''' agus '''<nowiki/>'<nowiki/>''In Bodenstown Churchyard'<nowiki/>'''''. Chomh maith le sin, scríobh sé an '''''<nowiki/>'Lament for Owen Roe O'Neill.'<nowiki/>'''''