An difríocht idir athruithe ar: "Éire"
Content deleted Content added
m Cealaíodh athruithe 2C0F:F930:0:3:0:0:0:221 (Plé); ar ais chuig leagan le Picapica chlib amháin: Rollback |
→Stair: Toghchán i 1918 An Chéad Dáil 1919 clib: Mobile edit Mobile web edit |
||
Líne 68:
I rith an [[19ú haois]], bhí aighneas ar son na saoirse ó am go ham. Bhí éirí amach in [[1803]], agus múchadh go héasca é, agus cuireadh an ceannaire, [[Robert Emmet]], chun báis. Timpeall na bliana [[1845]] a chuir [[Michael Davitt]] ón [[an tSráid|Sráid]] i g[[Contae Mhaigh Eo]] [[Conradh na Talún]] ar bun. Is é a bhí á iarraidh acu ná ''cíos cothrom, ceart seilbh agus cead díolta''. Bhí Conradh na Talún ar bun ar fud na tíre. Bhí [[Éirí Amach 1848 in Éirinn|Éirí Amach]] freisin in [[1848]]. Theip ar an éirí amach sin, mar a theip ar gach ceann roimhe.
Ag deireadh an 19ú haois, bhí [[Páirtí Parlaiminteach na hÉireann]] (''Irish Parliamentary Party'') gníomhach ag lorg saoirse don tír. Ba é [[Charles Stewart Parnell]] a bhí ina fheighil ar feadh i bhfad, ach nuair a cuireadh cairdeas a bhí aige le bean pósta [[Kitty O'Shea]], ina leith, chuaigh an eaglais Chaitliceach ina choinne, agus uaidh sin thréig muintir na tíre é, gur chaill sé a cheannaireacht i [[1890]]. Ina dhiaidh siúd, bhí [[John Redmond]] i bhfeighil ar an bpáirtí, agus lean siad go dtí gur éirigh le [[Sinn Féin]] uimhir mór feisirí a thoghadh i [[
Chuir Sinn Féin [[an Chéad Dáil]] ar bun i [[
Ina dhiaidh seo, thosaigh [[Cogadh na Saoirse in Éirinn|Cogadh na Saoirse]] a lean go dtí an [[Conradh Angla-Éireannach]] i [[1919]]. Ach ní raibh aontas faoin gconradh, mar gur aithin sé [[Críochdheighilt na hÉireann|críochdheighilt na tíre]], agus as seo a tháinig an [[Cogadh Cathartha na hÉireann|Cogadh Cathartha]] nó Cogadh na gCarad, a bhí chomh crua céanna le Cogadh na Saoirse. Ach buaileadh an taobh Poblachtach a chuir i gcoinne an Chonartha, agus bhí rialtas neamhspleách anois sna 26 chontaethe ó dheas. Tá na sé chontaethe ó oir-thuaidh sa [[Ríocht Aontaithe]] ó shin, i ríocht Thuaisceart Éireann.
|